Thibault’lar serisinin üçüncü cildinde, ikinci ciltte başlayan yedinci bölümün (ki kitabın en güzel bölümüydü bana göre) devamı ve son bölüm yer alıyor. 1. Dünya Savaşı devam ederken Avrupa’da yaşananlar, savaşın ardındaki gerçekler, hem politikacılar ve hem de halk cephesinden anlatılıyor. Eser hakikaten okuru edebiyata doyuran çok güzel bir klasik roman olmasının yanı sıra okuduğum en kapsamlı, gerçekçi ve cesur savaş karşıtı metinlerden biri. Roger Martin du Gard, hem bireylerin psikolojik analizlerinde çok başarılı, her bir karakteri oya gibi işlemiş; hem de toplumsal ve siyasi konuları analizi muazzam. Tüm bunları güçlü bir kalemle aktarınca da ortaya böyle bir başyapıt çıkıyor. İlk iki ciltte büyüme sancılarına tanıklık ettiğimiz karakterlerin yetişkinliğini okuyoruz son ciltte. Serinin başında adeta bir bildungsroman tadında, çocukluk ve ergenlikte yaşanan psikolojik ve zihinsel çalkantıları sunan yazar, bu kez ilerleyen yaşlardaki sorgulamaları ve çıkarımları paylaşıyor ve çemberi tamamlıyor. Hayat, gençlik, büyümek ve yaşlanmakla ilgili tespitleri o kadar yerinde ve bunları paylaşma şekli de o kadar filtresiz, gerçekçi ve ders veren değil de içini döken bir tonda ki etkilenmemek mümkün değil. Bu kısımda özellikle, keşke daha önce, daha genç yaşlarımda okusaymışım, diye çok düşündüm. Mutlaka okunması gereken bir seri. Uzunluğu gözünüzü korkutmasın, benim gibi ertelemeyin.
