Anlaşılabilir mi? Aslında serinin tamamını bile okumak Proust'u anlamaya yetmiyor maalesef. Bazı kitapları, yazarları kendimizce değil de onların vermek istediklerini anlamak, almak için öncesinde yazarın yaşadığı tarihî koşullar, etkilendiği sanatçılar, politik ya da felsefî görüşleri bilmemiz gerekiyor. Proust'da da bu ön koşul fazlasıyla kendini hissettiriyor.
Buna rağmen sadece bu kitabı okumak; seriden bağımsız olarak olayların, şahısların gereğince anlaşılmasına yetmese de insanî ilişkiler ve özellikle ölüm konusunda nefis tasvirler ve edebi cümleler okuma keyfini yaşatır.