Swann'ların Tarafı Kayıp Zamanın İzinde - Birinci Kitap Marcel Proust

Kayıp Zamanın İzinde'nin birinci kitabı Swann'ların Tarafı.
Kitabı okumak ve anlamak oldukça zahmetli demekle başlamak istiyorum. Karşımızda tarihin en iyi ve aynı zamanda anlaşılması en zor kitaplarından biri var.
Anlatıcımızın gözlem gücü müthiş kuvvetli. Geçmişte gözlediklerini zihninde yoğurarak ortaya tasviri bol, uzun ama okuması oldukça keyifli cümleler çıkmış. İnsanların davranışlarını sadece dıştan gözlemekle kalmamış, kişinin o davranışı neden yaptığının da ruhsal analizini yapmış. Yapmacık tavırlar üzerine yapmış olduğu çözümlemeler insanda tanıdık duygular oluşturuyor.
Zihinde canlandırılan nesneler ve kişiler ile şimdiki zamanda bulunan nesneler ve kişiler arasındaki farklar didik didik edilmiş. Sezgilerin oluşturduğu gerçeklik nesnel gerçeklikten ne denli farklıdır?
Bazen bir koku veya bir tat aldığınızda, geçmişe gider ama daha önce yaşadığınız olayın ayrıntılarını tam hatırlayamadan, geçmişin yollarında iz sürersiniz. O koku veya tat zihninizi en bulanık hatıraların esiri eder. Eksik olan bir şey vardır. Bu eksiklik tamamlanamadığı için hatıralar netleşemez. Anlatıcımız içtiği bir kahve sonucu eksik kalan bu parçayı tamamlıyor ve geçmiş bütün detaylarıyla gün yüzüne çıkıyor.
Geçmişte yapılan yolculuk o denli kapsamlı ki yapılan tasvirler gerçek nesnenin zihninizde oluşturduğu duygulardan daha fazlasını duyumsamanızı sağlıyor. Bunun sebebi de sanırım, olayları sadece göründükleri şekilde anlatmak yerine devreye sezgileri de sokarak olayları olduklarından daha farklı bir boyutta değerlendirmek.
Geçmiş zaman anlatıcının zihninde yeniden şekil buluyor. Kitabı okurken kafanızda şu soru beliriyor: Acaba gerçekten bu olaylar yaşandı mı yoksa bazı detaylar anlatıcının - yaşanması istenen - zihninde mi var sadece?
Ruhsal betimlemeler de aynı şekilde müthiş kuvvetli; davranışın altında yatan ruh halini ve o davranışı yapmaya yönelten ana unsuru anlamamızı sağlıyor. Çoğu zaman yapılan tespitin şaşkınlığını yaşıyorsunuz.
Son olarak da konudan bahsetmek istiyorum. Anlatıcımızın geçmişte yaşadıkları esas konu. Bunun yanı sıra Swann adlı bir Fransız aristokratının Odette adlı bir kadına olan saplantılı aşkı yer alıyor. Son kısımda da anlatıcımızın yaşadığı küçük bir aşktan bahsedilmis. Konu aslında çok da etkileyici değil, etkileyici olan konunun anlatım şekli.
İnanın bu yazdıklarım tuttuğum notların bir kısmı sadece, elimden geldiğince de kısa tutmaya çalıştım.
Sabırlı ve klasik metinleri seven okuyucular için biçilmiş kaftan, seri olaylar peşinde koşan okuyucular içinse çin işkencesi olacak bir kitap. Kitap çok kapsamlı ve tartışılacak çok konu var ama önce kaldığım yerden devam etmek üzere ikinci kitaba başlamak istiyorum.