Hayatın iniş ve çıkışları
"Yaşayan insanın kalp atışı çizgileri nasıldır? Peki ya bir ölünün ki nasıl görünür bu cihazda? Yaşıyorsan iniş de vardır çıkışlarda vardır hayatta. Sorunu olmayan korkmalıdır hatta. Belki öldüğünün farkında bile değildir çünkü... Hayatın zıtlıklarla var olduğu bir dengedir burası... Siyah olmadan beyazın olmayacağını algılamak, diken olmadan gülün olmayacağını bilmek...
Bir tevekküldür bu seviye."
Sayfa 106
Nasıl bir dengedir bu ?
SAHİP : Nasıl bir dengedir bu anlamadım , anlamayağım!
KAFA : Hangi denge sahip?
SAHİP : Aynı gün ve aynı saatte ; A sokağında on iki yaşındaki bir çocuk iple intihar eder ... B sokağında düğün olur. A sokağında bir abla kardeşinin cansız bedenine sarılır ve aynı saatte B sokağında , 34 dişi görünen bir adam tebrik için damada sarılır....
KAFA : Acı bir durum...
SAHİP : En acısı ne biliyor musun ? Bunların hepsini görmek , duymak ... Bir yandan o intiharı duyup diğer yandan , intihardan sonra o iğrenç gülüşü görmek.
Tanrı
Rousseau ve Voltaire, "Saatçi olmadan saat yapılmaz," diyorlardı. Ama nasıl kötü bir saat ki içinde depremler, kasırgalar, kuraklıklar, etobur hayvanlar, sayısız hastalıklar ve insanı barındırıyor! Doğa, acımasız, adaletsiz ve duyarsızdır. Bunda, nasıl Tanrı'nın eli görülebilir? Geleneksel olarak kötülük sorunu diye adlandırdığımız şeydir bu. İnananların çoğu gibi, O'ndan bir gizem yaratmak, O'nu çözmeye muktedir olmadığımızı kabul etmektir. Bu andan itibaren, psiko-teolojik kanıt, gücünün özünden yoksun bırakılmıştır. Çok fazla acı (insanlığın varlığından çok daha önce; hayvanlar da acı çeker), çok fazla soykırım, çok fazla adaletsizlik. Yaşam bir örgütlenme harikası mıdır? Şüphesiz. Ancak aynı zamanda, korku ve trajedilerin korkunç bir şekilde bir araya gelmesidir. Milyonlarca hayvan türü diğer milyonlarca tür ile besleniyor, biyosfer için bu bir çeşit dengedir ama canlılar için kaç vahşet pahasına? En yetkinler, yaşamlarını devam ettirirler; diğerleri yok olur. Türler için bu bir elemedir, ama insanlar için ne kadar acı ve adaletsizlik pahasına? Doğal tarihten çok az şey örnek alınır, insanlık tarihinden de daha fazlası değil.
Darwin'den sonra hangi Tanrı?
Auschvvitz'den sonra hangi Tanrı?
Etik, erdemli tutkular ve eylemlerle ilgilenir; her ikisinde de aşırılık, eksiklik ve denge vardır. Böylece insan az ya da çok korku veya cesaret, hırs, öfke, merhamet ve hatta sevinç ve acı hissedebilir, üstelik her ikisini de doğru olmayan bir biçimde; buna karşın, bunu, yapılması istenen zamanda ve şart altında ve neye karşı ve niye ve nasıl yapmak, dengedir ve en iyi olan, ki, bu da erdemi simgeleyen şeydir. Aynı zamanda eylemlerde de aşırılık, eksiklik ve denge vardır.
Gendaş Kültür Sanat YayınlarıKitabı okudu
