Türkçe, XIII.-XIV. asırlarda bütün Asya'da, Büyük Okyanus'tan Macaristan'a, Sibirya'dan Çinhindi'ne kadar olan sahl!arda «lingua franca» olmuştur. Türkçe bilen bir kimsenin Asya'nın ve Doğu Avrupa'nın, Kuzeydoğu Afrika'nın hiç bir ülkesinde anlaşma zorluğu çekmesine imkan kalmamıştır.
Sayfa 252 - c.1Kitabı okuyor
Çadır, sadece Hunların değil yerleşik hayata geçene kadar bütün Türk topluluklarının en önemli mimarî unsurlarından biridir. Bununla birlikte Sibirya bölgesindeki ormanlık alanlarda ya da yerleşik bölgeler olan daha güneyde kalan yerlerde insanlar ahşap veya kerpiç evlerde yaşıyorlardı.
Sayfa 57Kitabı okuyor
Daha önceki hiçbir insan türü kuzey Sibirya gibi bölgelere girmeyi başaramamıştı. Soğuğa uyumlu Neandertaller bile yerleşimlerini güneydeki daha ılımlı bölgelerle sınırlandırmışlardı. Ama vücudu kar ve buz yörelerinden ziyade Afrika savanlarında yaşamaya uyumlu olan Homo sapiens dâhiyane çözümler üretti. Gezen Sapiens avcı toplayıcıları soğuk iklimlere doğru göç ettiğinde, iğneler kullanarak deri ve kürkten kar ayakkabıları ve termal giyecekler yapmayı öğrendiler. Kuzeyin mamutlarını ve diğer büyük hayvanlarını avlayabilmek için yeni silahlar geliştirdiler ve avlanma tekniklerini ilerlettiler. Termal kıyafetleri ve avlanma teknikleri geliştikçe Sapiens donmuş topraklarda daha da ilerilere gitmeye cesaret etti. Kuzeye doğru gittikçe de kıyafetleri, av teknikleri ve diğer hayatta kalma yöntemleri gelişmeye devam etti.
Çeçen halkı tam 230 yıldır Rus zulmünden çekiyor. Imam Mansur, Çeçen halkının ilk mücadele õnderidir. Şeyh Şamil'in ayaklanması ise 1859 yılına dek sürdů. 1945'te Stalin, Çeçen halkını Kazakistan ve Sibirya'ya sürgüne gönderdi. Binlerce Çeçen, sürgün yolunda hayatını kaybetti.
Sovyetler Birliği'nin dağılması ile birçok cumhuriyet bağımsızlığına kavuşurken Ruslar Çeçenya'nın bağımsızlığına izin vermedi. Cahar Dudayev önderliğindeki Çeçen halkının direnişi 1991-1996 yıllarında, başta Amerika olmak üzere Batı'nın desteğine sahip oldu. Ancak aynı Batı 1999'da Çeçen direnişçilerinin 'Müslümanlaşması'nı bahane ederek politika değiştirdi ve Çeçen halkını yok etmesi için Moskova'ya yeşil ışık yaktı. Yeltsin ve daha sonra Çeçenler'i yok etme vaadi ile işbaşına gelen Putin, Çeçen şehirlerini yerle bir etti.
Geri çekilirken Ruslar Türk köylerini olduğu gibi bırakmışlar, (Malakan) dedikleri, kendilerinin hudut üzerine yerleştirdikleri ahaliyi birlikte geri çekmişlerdi.
25 Aralıkta 9 uncu Kolordu Bardızdan Sarkamış istikanetine yürüyüşe geçti. Yolda iki orman bekçisine rastladık.
Orman bekçilerinin savaş sahası olan bölgede bile vazifeleri başından ayrılmamaları Rusların orman muhafazasına verdikleri ehemmiyeti gösteriyordu.
Sibirya'dan bir kadına şöyle yazıyor: "Size kendim hakkında şunu söylemek istiyorum ki, ben bu zamanın çocuğu değilim, inançsızlığın ve şüphenin çocuğuyum ben ve muhtemelen, hatta bundan eminim, hayatımın sonuna kadar böyle kalacağım, inanca olan özlemim bana ne kadar ıstırap verdi ve hâlâ vermekte, ki ben inancın aleyhine ne kadar çok
Sayfa 203Kitabı okudu
