Bohem bir hayat yaşamakta olan Necip Fazıl’ın, Fransa’da felsefe okuyan Nurettin Topçu’nun tasavvufla rabıta kurarak hidayete ermeleri, İslâmcılığın Erken Cumhuriyet dönemine ait heroik karşı-aydınlanma hikâyeleridir... Onlar cezbeden tarikat, Nakşîbendilik idi. Tasavvuf ekolleri içinde zaten Osmanlı’nın son asırlarında da güçlenmiş olan
Sayfa 422Kitabı okudu
Deizm
Deizm, Avrupa Hristiyan dini tecrübesi içinde ortaya çıkmış bir akım. Kilisenin ve dini otoritelerin sorularını cevaplayamadığı ve manen tatmin edemediği aydınlar, yazarlar, edebiyatçılar, bilim insanları ve onları takip eden Avrupalılar, Tanrı'ya olan inançlarını bütünüyle terk etmek yerine dini otoriteyi reddetme yoluna gittiler. Kiliseyi reddettiler ama Tanrı'ya olan inançlarını korudular.
Dehasının, uzak tarlalara tek başına bakmakla harcanmasa ve kendisinin tecrübeler yaşamasına ve yolculuk etmesine izin verilse muazzam ölçüde gelişeceğini herkesten iyi biliyordu. Fakat bunlara izin verilmedi.
Bütün o güzel romanlar, Vilette, Emma, Uğultulu tepeler saygın bir rahibin evinde mümkün olandan fazla hayat tecrübesi olmayan kadınlar tarafından, hem de o saygın evin ortak oturma odasında yazıldı...
Sayfa 83Kitabı okudu
Keşke öyle bir pencere açılsa da bizzat ölenden öğrensek; ölüm psikolojisi nasıldır? Ölen ne düşünür? Sorumluluklarını yerine getirmeden vefat eden bir insanın tecrübesi, duygu durumu nasıldır? Bize söyleyeceği hakikat, nasihat, tavsiye nedir?
