Kemal Tahir'den yine muhteşem bir roman... Esir Şehir Üçlemesi'nin ilk kitabı.
Kitap Milli Mücadele'yi konu alıyor. Ama cepheyi değil; basın yayın organlarını, onların Milli Mücadele'ye yardımını.
Ömrünü Avrupa'da geçirmiş, bir paşanın oğlu olan Kamil Bey'in savaşın başlamasıyla ülkesine dönüp Milli Mücadele'ye katılması. Cepheye gitmeyi düşünse de, orada pek bir yardım sağlayamayacağını anlayıp, böyle bir yardıma başvurur.
Sosyete çevresi, genelde Milli Mücadele'ye karşıdır ve nafile çabalama olduğunu düşünmektedir. Bu konu hakkında kitaptan şöyle bir alıntı bırakayım: "Fakir bir adam! Daha iyi bir vatansever oluyor!" (Tabiî ki bu demek değil, zenginler vatanı sevmiyor.) Ama mesela bir subay, savaşın bitmesini bekliyordu; savaş bittikten sonra kazanan tarafı seçmek için...
Bunun dışında kitapta en sevdiğim kısım, Kamil Bey'in hamile bir kadını zor durumda bırakmamak uğruna hapse girmeyi tercih etmesiydi. Ama herkes onun hamile ve zor durumdaki bir kadın yerine, çok da zor durumda olmayan karısını ve kızını seçmesini istiyorlardı. Daha doğrusu suçu ona atıp, güzel bir makama gelmesini ve bu Millî Mücadele saçmalığını (!) bırakmasını...
Kamil Bey, yurt dışında yaşasa da vatanın kıymetini biliyordu ve Millî Mücadele'ye içten destek vermişti. Ya da asker kaçakları, o günlerde hepsi vatanın kıymetini anlamıştı, hepsi savaşıyordu. Sadece onlar değil; kadın, çocuk, herkes...
Biz vatanı böyle kazandık... Evet, cephede kazandık ama bu yetmez...Eğitimle, sanatla, tarihle, edebiyatla bu ülkeyi daha ileriye götürmemiz lazım...
