İlk hicret edenler arasında peygamber efendimiz sallallahu aleyhi vesellemin damadı Hz. Osman ve kızı Hz. Rukiye bulunuyordu. Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem onlara şöyle dua etti: "Allah onlarla beraber olsun. Şüphesiz ki Lut (aleyhisselam)dan sonra ailesi ile ilk hicret eden Osman olmuştur..."
İbn Hişam'ın İbn İshak'a dayanarak kaydettiği ilk muhacirlerin listesi şöyledir:
Osman b. Affan ve hanımı Rukiye
Ebu Huzeyfe b. Utbe ve hanımı Sehle b. Süheyl b. Amr
Zübeyr b. Avvam b. Huveylid Mus'ab b. Umeyr Abdurrahman b. Avf
Ebu Seleme b. Abdu'l Esed ve hanımı Ümmü Seleme
Osman b. Maz'un (kafile başkanı)
Amr b. Rebia ve hanımı Leyla b. Ebi Hasme
Ebu Sebre b. Ebi Ruhm
Süheyl b. Beyza
Hatıp b. Amr (ibni Sad,Vakıdi'ye istinaden hicret edenler arasında bu ismi de zikreder.)
İlk hicret etmiş olanlarda dikkatimi çeken en önemli özellik Mekke'deki en şerefli ve asil ailelere mensup olmalarıdır. Bunların arasında köle,azatlı olanlar ya da güçsüzler yoktu. Onlarn gidişi ile ilgili pek çok sebep ileri sürülmüşse de bunlar arasında en önemli sebebinin kabile içerisinde emniyet içinde yaşama şartı olan eman (dokunulmazlık) hakkını kaybetmeleri olduğunu söyleyebiliriz. Eman cahiliye dönemi kabile sistemi içinde çok önemli bir rol oynamaktadır.
Bu hicretin İslâm'ın yarımadanın dışında yayılmasına ve gelişmesine zemin oluşturması yola çıkılış sebebi değil,sonucudur.
Zübeyr b. Avvam, iki yaşlarına gelince Efendimiz (sas), Zübeyr'in halası olan Hz. Hatice ile evlenecekti. Bu kutsî evlilik olunca Zübeyr, hem anne tarafından, hem baba tarafından yakın olduğu Efendimiz ile Hatice'nin yuvasına sık sık gidip gelmeye başlamıştı. Nübüvvetten önce yaklaşık on altı yıl Zübeyr, bu akrabalık avantajını kullanmış, hem halası Hatice validemizi, hem de dayısının oğlu Efendimiz'i daha yakından tanıma imkanı bulmuştu.
Sayfa 24Kitabı okuyor
" O ilk günler Zübeyr b.Avvam h.z Ebubekir' in vesilesi ile LA İLAHE İLLALLAH MUHAMMED'UN RESULULLAH sözünü iman edenlerin beşincisi olacak ve bununlada bir ömür iftihar ederek ben iman edenlerin beşincisiyim diyecektir..."
Zübeyr b. Avvam
Mes'udi, Zübeyr'in mal varlığı hakkında şunları yazıyor: Ondan kalan mal elli bin dinar (altın para), bin at, bin köle, bin cariye ve değişik coğrafyalarda ayrıca gayrimenkulleri vardı... Hz. Muhammed'den cennet müjdesini almış ve görüldüğü gibi kalan mal-mülkü arasında bin tane cariye var.
Sayfa 329Kitabı okudu
"Bir kimsede bir iyilik gördüğünüz zaman o iyiliği takdir edin ki o kişi iyiliklerini arttırmaya, daha iyi olmaya istek duysun."
I ZÜBEYR B. AVVÂM RadıyAllahu anh
Hz. Ali hem İslam'a ilk girenlerdendi hem de Hz. Muhammed'e yakındı. Fakat bu durumdaki tek kişi değildi. Hz. Muhammed'in vefatının üzerinden çeyrek yüzyıl geçtiği halde kabile içerisinde konumlarının ve İslam'a bağlılıklarının kendilerine toplumda öncü bir rol verdiğini düşünenler vardı. Bunların arasında Zübeyr b. A vvam da bulunuyordu. Önde gelen bir Kureyşli olarak Zübeyr b. Avvam, Hz. Muhammed ve onun destekçileri 622'de Medine'ye hicret etmeden önce Mekke'de yapılan zulümden kaçmak için Etiyopya'ya hicret eden küçük grubun içerisindeydi. Medine'ye dönüp, Müslüman topluma katıldı ve Hz. Ömer'in, Hz. Osman'ı seçen şurasındaki altı önemli Müslüman'dan biri oldu. O ve çok benzer bir arka plandan gelen arkadaşı Talha b. Ubeydullah, Hz. Ali'nin göreve gelmesine karşı çıktılar ve ona karşı koymaya karar verdiler. Bunlara üçüncü bir kişi olarak, Hz. Muhammed'in en sevdiği hanımı olduğu söylenen Hz. Aişe de katıldı. Hz. Aişe muhtemelen Hz. Ali'ye karşı geçmişe dayanan şahsi bir beğenmemezlik besliyordu, ayrıca kendisi Hz. Ebu Bekir'in kızıydı; Zübeyr ve Talha'yı iyi biliyordu ve doğal olarak bu meseleye dahil olmuştu.
Zübeyr b. Avvam
Hicret, bir insanın inancı ve davası uğruna her şeyden vazgeçmesiydi. Hicret, kendisinden hayır gelmeyen her türlü sebepten uzaklaşıp sonsuz tevekkül ile yaratıcıya sığınmaktı.
Sayfa 25 - Diyanet yayınlarıKitabı okudu
Zübeyr b. Avvam (ra)
* Dostlarını sadıklardan seç ki, dünyadan cennete uzanabilesin.
* Yüreğinde hiçbir insana karşı kin tutma ki, kalbini kirtetmeyesin.
* İnandığın değerlere karşı derin bir muhabbet duy ki, aşk ve sevda insanı olabilesin.
Sayfa 151
ZÜBEYR B. AVVAM'IN HAYATINDAN MESAJLAR
Hayır adına yapılacak işlere adam arandığında, sağına soluna bakmadan "ben" deyip meydana atıl ki, Havârilerden sayılabilesin.
ZÜBEYR b. AVVÂM "Resûlullah’ın Havarisi"
Sözlerimizin sonunda, Zübeyr için İmam’ın sözlerinden daha büyük ve daha güzel ona
gönderilecek bir selâm var mıdır?
Yaşamından sonra ölümünde de Zübeyr’e selâm olsun...
Selâm, yine selâm Resûlullah’ın havarisine…
ZÜBEYR b. AVVÂM "Resûlullah’ın Havarisi"
Resûlullah onu çok seviyor ve onu överek şöyle diyordu:
“Her peygamberin bir havarisi vardır; benim havarim de Zübeyr b. Avam’dır.”
ZÜBEYR b. AVVÂM "Resûlullah’ın Havarisi"
“Talha b. Ubeydullah, Muhammed (s.a.v.)’den sonra peygamber olmadığını bildiği hâlde çocuklarını peygamber isimleriyle adlandırıyordu. Ben de şehid olmaları ümidiyle, çocuklarımı şehid isimleriyle adlandırıyordum.”
Şehid sahâbî Abdullah b. Cahş’ın adına teberrüken çocuğuna Abdullah b. Zübeyr adını verdi.
Şehid sahâbî Münzir b. Amr adına, çocuğuna Münzir adını verdi.
Şehid sahâbî Urve b. Amr adına, çocuğuna Urve adını verdi.
Yüce şehid Hamza b. Abdülmuttalib adına çocuğuna Hamza adını verdi.
Oğlu Ca’fer’i, şehid sahâbî Ca’fer b. Ebû Tâlib’in adıyla adlandırdı.
Oğlu Mus’abı, şehid sahâbî Mus’ab b. Ümeyr’in adıyla adlandırdı.
Oğlu Hâlid’i, şehid sahâbî Hâlid b. Saîd’in adıyla adlandırdı.
Böylece.... Ecellerinin geldiği gün şehid olmaları temennisiyle çocuklarına şehidlerin adlarını
verdi.
ZÜBEYR b. AVVÂM "Resûlullah’ın Havarisi"
“Yermük” savaşında Zübeyr tek başına bir orduydu. Başında bulunduğu savaşlarda
müslüman askerlerin, dağları andıran Rum ordusu karşısında geriye çekildiğini görünce “Allahu ekber..!” diye bağırdı. Kılıcıyla vuruşarak, yürüyen dağları tek başına yarıp geçti. Sonra alev alev parlayan kılıcıyla, düşüp kalkmadan, dehşet veren o safların arasından tekrar geriye döndü.
Allah ondan razı olsun, şehâdeti çok arzulayan, Allah yolunda ölmeye sevdalı olan birisiydi.