Tasavvufi anlayış, 13., 14. ve 15. yüzyıllarda Anadolu’da çok yaygındı. Ahi Evren, Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre ve Şeyh Bedreddin başlı başına ekollerdi diyebiliriz.
16. yüzyıldan itibaren ise durağanlık görülür. Bu yüzyılda ortaya çıktığı düşünülen Pir Sultan’ın şiirlerinin ana temasını da tasavvufi algıdan uzak tutmak mümkün değildir.
28.01.24'
Yârin de gezer dolaşır,
Bir gün buraya ulaşır;
Hasretler burda buluşur,
Rahat benim altımdadır.”
Akşam ezanı vakti, Ahi Evren Dede Camii Trabzon...
Moğollarla işbirliği yapan ve Fars kültürüne tutkun Selçuklu seçkin sınıfına hitap eden Celaleddin Rumi ile halk adamı Ahi Evren arasında düşmanlık vardı. Bu düşmanlık Mevlana'nın şeyhi Şems-i Tebrizi'nin katliyle ilişkilidir.
Sayfa 36Kitabı okudu
Ahi Evren ile Nasrettin Hoca aynı kişidir. Bir halk insanı olarak Nasrettin Hoca'mız, Mevlana'nın "uhrevi" (göksel) yaşamı öneeleyen yücelikler dizgesiyle dalga geçer, bunun karşısına, fıkralarından bildiğimiz, ayakları yere basan yaşam biçimini koyar.
Anti Feminist Bir Düşünür Olarak Mevlana
Mevlâna Celâlü'd-din, anti feminist bir zihniyete sahiptir. Onun bu yönü üzerinde hiç durulmamış veya fark edilmemiştir. Bu zihniyet ona hocası Şems-i Tebrizî'den gelmektedir. Çünkü Şems-i Tebrizi'nin daha aşırı bir anti feminist olduğu görülmektedir. Ahmed Eflakî'nin anlattığına göre, bir gün Şems-i Tebrizî iffetli hanımları övdü ve sonra: "Bu iyi meziyetlerine rağmen bir kadına arştan daha yüksek bir makam verilse, o bu makamda iken yerde kalkmış bir alet görse deli gibi o aletin üzerine atlar. Çünkü kadınım mezhebinde ondan daha yüksek bir makam yoktur" demiştir. Mevlâna da "Mesnevi" sinde kadın cinsini konu alan onlarca hikâye anlatmakta ve bütün bu hikâyelerde kadınları tezyif ve tahkir etmektedir. Kadın tabiatında aşağı ve kötü eyilimler bulunduğunu savunmakta ve bu kötü ve aşağılık eğilimleri şairane ve mübalağalı bir üslûbla anlatmaya çalışmaktadır.
Sayfa 236
Mevlana'yı ne kadar iyi tanıyoruz?
Mevlana ve hocası Şems-i Tebrizi Moğol aleyhtarı yapanlara öfkelenmişler, Moğol zulmünü haklı göstermeye çalışmışlardır. Mevlana'nın Moğolları ve Moğol yanlısı yönetimi desteklediği Mevlana üzerinde araştırmaları ile tanınan bazı araştırıcılar tarafından da fark edilmiştir. A. Gölpınarlı, Moğolları İslamlaştırmak için böyle davrandığını öne
Sayfa 238
1261 Nasiru'd Din Mahmud ve Alaü'd Din Çelebi'nin, bir ay tutulması gecesi, Moğol kökenli Selçuklu Emiri Nuru'd Din Caca tarafından bir gece baskınıyla öldürülmesi. (Ahi Evren bu sırada 90 yaşındadır. Mevlana, oğlu Alaü'd Din Çelebi'nin cenaze nama zını kıl(dır)mayı reddetmiştir. )
1247 Şems'in, Moğol karşıtı Ahiler tarafından öldürülme si. (Ahi Evren Şeyh Nasiru'd Din Mahmud ile Mevlana'nın oğlu Alaü'd Din Çelebi'nin de bu olaya karıştıklarını düşündürecek güçlü veriler vardır ) .
Sosyal ve Siyasi Boyutlarıyla Ahi Evren - Mevlana MücadelesiMikail Bayram · Nüve Kültür Merkezi Yayınları · 201272 okunma
_Uyanmanız için ne kadar çok tiksinti biriktirmemiz gerekiyor?
_Nerede tükettin ömrünü? Bir hareketin hatırası, bir tutkunun işareti, bir maceranın parıltısı, güzel ve firari bir cinnet - geçmişinde bunların hiçbiri yok; hiçbir sayıklama senin ismini taşımıyor, seni hiçbir zaaf onurlandırmıyor. İz bırakmadan kayıp gittin; senin rüyan neydi
Batıya göçen Bektaşi ve Ahilerin ise, Osmanlı Devleti'nin kurulmasında ve güçlenmesinde en önemli amil olduğu bilinmektedir.
Sayfa 237 - Çizgi