Analitik Psikoloji’ye göre ruh iki kısımdan oluşmaktadır: animus/anima ve psykhe. Psykhe kavramı gerek bilinçli ve gerekse bilinçdışı olarak işlev gösteren ruhsal süreçlerin tümünü; animus/anima ise, ancak kişilik olarak tarif edebildiğimiz ayrışmamış bir işlev kompleksini ifade etmektedir.
Aynı ekole göre kişilik de iki kısımdan oluşur:
1- Bizim dahili duyuş tarzımızı ifade eden dahili kişilik kısmı ki, buna anima ismi verilmektedir.
2- Dış davranış, dış karakterimizi teşkil eden harici kişilik kısmı ki, buna persona adı verilmektedir.
Tanrı birdir ama yaratıcı olduğu zaman kendini animus ve anima olarak ikiye böler. Onsuz bir dışavurum imkânı yoktur, onsuz bir diyaleklik olmayacaktır. Tanrı kendini tez ve antitez olarak ayırır çünkü meydan okuma, çelişki, mücadele ancak tez ve antitez ile var olabilir. Mücadele ve sürtüşme vasıtasıyla enerji yaratılır. Bu tıpkı iki taşı birbirine vurduğunda ateş çıkması gibidir. Bu tıpkı iki elini çırptığında ses çıkması gibidir.
Sayfa 143 - Omega YayınlarıKitabı okuyor
Anima ve animus.
Erkeğin içindeki kadın, kadının içindeki erkek...
Sayfa 54Kitabı okudu
KADIN & ERKEK
"Bilirsiniz belki, kadınlar erkeklere nazaran daha çabuk olgunlaşırlar. İstisnalar kaideyi bozmaz dedikten sonra otuzlarına yaklaşmış bir kadının hitabet ve ikna yeteneği kuvvetli olan erkeklere çekildiğini söyleyebilirim. İlişkinin akışı hemen her zaman şöyle gerçekleşir: Anima projeksiyonu alan kadın ilk önce bundan çok hoşlanır. Beğenildiğini ve kendisine değer verildiğini düşünür. Bu durum aynı zamanda animusun güç istencini beslediği için kadın kendini güçlü ve koruma altında hisseder. Bu nedenle kadının gözünde erkek, olduğundan daha değerlidir. Kadın artık erkeğin ışığı altında sıcacık güneşlenmektedir. Oysa aynı anda o da kendi ışığını erkeğe yönlendirmiştir. Çift taraflı bir anima-animus yansıtması içinde bilinçleri körelen çiftler, kendi özgür iradeleri dışında dehşetli ilahların yönetiminde bir tiyatro sahnesinde haz ile desteklenmiş süfli bir oyuna katılırlar. Bu noktada kadın kendi değerini ve özellikle potansiyelini bir süreliğine erkeğe teslim etmiştir. Bu sahte gerçeklikten ilk uyanan kadın olur. Çünkü yansıtma çekildikçe kadın kendi gibi olmaya başlar ve erkeğin bu duruma kızdığını veya onu beğenmediğini anlar. Zaten erkek de onu olduğu gibi değil istediği gibi görüyordur."
Sayfa 257Kitabı okudu
İnsan duyguya maruz kalır, sahibi değildir.
Aşkın ilk günlerinde karşı cinse büyük bir hayranlık duyarız. Neden? Çünkü onunla birlikte bütünleşmiş hissederiz. İçimizdeki ulaşılmaz zannettiğimiz tamlığa onun aracılığıyla ulaştığımızı düşünürüz. Oysa hayran olduğumuz kişiyi tanıyor olmamız imkânsızdır. Peki o zaman nasıl oluyor da bu kadar bağlılık hissediyoruz? Çünkü duygu, bireyin bir etkinliği değildir. İnsan duyguya maruz kalır. Aynı anima ve animus arketiplerinin aşktan sorumlu olması ve bizi buna maruz bırakması gibi.
Sayfa 256Kitabı okudu
Anima ve animus cinsiyetlere ilişkili arketipler olarak karşımıza çıkar.
Anima:
Erkeğin içindeki kadın, kadının içindeki erkek...
Yani erkekteki dişe ruha anima denir. Erkeğin bilinçdışında yer alan kolektif bir imajdır anima.
Anima, erkek çocuğun ilk yakınlık kurduğu kadın olan anne ile birlikte daha sonra yaşamına giren tüm kadınlar ve yüzyıllardır aktarılan kolektif bilinçdışındaki kadın imajının toplamıdır. Erkekler bilinçsiz olarak hayatlarına giren kadınlara bu imajı yansıtırlar.
"Her anne ve her sevgili, erkeğin içindeki derin ger- çekliği oluşturan ve her zaman var olan, bu zamansız imajın taşıyıcısı olmak zorunda kalır."
Animus
Kadındaki erkeksi taraftır. Dış görünüm olarak oldukça kadınsı özellikler taşıyan bir kadın daha çok güçlü bir animusa sahip olabilir. Kendini dikte eden, dik başlı, soğuk ve ulaşılamaz eril taraflar animusu gösterir.
"Anima ruh durumlarını, animus düşünceleri üretir. Yani bir kadının düşünmesi ile erkeğin sezgisi ve duyguları bilinçdışındaki bu arketiplerin etkisi altındadır. "
KADIN & ERKEK
“Düşünmek genelde bir erkeğin dış tutum özelliğidir. En azından toplumsal bir ön kabul olarak öyledir diyelim. Duygu ise bir kadın için ön kabulüdür. Ama bilinçdışında bunun tam tersi geçerlidir. Dişil anima nedeniyle erkek hisseder ve eril animus yüzünden kadın düşünür. Bu nedenledir ki zorlu hayat şartlarına kadının uyum sağlama yeteneği daha gelişmiştir. Yine bu nedenle erkekler kadınlara nazaran daha fazla intihara meyillidir."
Sayfa 168Kitabı okudu
Anima dışadönük olduğunda oynak, ölçüsüz, keyfi, kontrolsüz, duygusal, bazen demonca sezgisel, insafsız, şirret, yalancı, riyakâr ve mistiktir; buna karşın animus inatçı, ilkeci, yasa koyucu, öğretici, dünyayı düzeltme meraklısı, kuramsal, sözcüklerin tutsağı, kavgacı ve iktidar düşkünüdür.İkisi de birbirinden zevksizdir: anima etrafını aşağılık kişilerle doldurur, animus ise bayağı düşüncelere kanar.
Anne, Yeniden Doğuş, Ruh ve Hilebaz
IV. Ortak Bilinçdışı
Anima arketipi erkek psişenin dişi yanıdır, animus arketipi ise dişi psişenin erkeksi yanıdır. Her kişi karşı cinsin bazı özelliklerini taşır: Erkek ile kadın sadece biyolojik anlamda hem erkek, hem de dişi cinsiyet hormonu salgılamakla kalmaz, aynı zamanda davranış ve duygularda da psikolojik belirtilere neden olur.
Sayfa 43 - Cem YayıneviKitabı okudu
