Uyku, dünyadaki en aptalca kardeşlik; son derece ağır koşulları ve kaba ritüelleri var. Alçaltıcı bulduğum bir zihni işkence, uyku. Ne yazık ki çoğu zaman, yazmanın yoruculuğu ve tüketiciliği, bir-iki saat boyunca korkulu düşler görmeme sebep olan güçlü bir hap yutmak zorunda kalmama, yahut gün ortası uyuklamalarının gülünç rahatlatıcılığına razı olmama yol açıyor, tıpkı ötenaziye özlem duyan sefih bir moruk gibi; ama aklın, insanlığın, dehanın, geceleri bana ihanet etmesine alışabilmiş değilim. Ne kadar bitkin olursam olayım, bilincimden kopmak, bana anlatılmaz ölçüde rahatsız edici geliyor.
"... Yahuda'nın günahı cimrilik değildi, Getsemani bahçesinde Efendimizi öpmesinin nedeni para hırsı değildi."
"Nedeni," dedi Bellincioli, "insanlık dışı bir kıskançlık ve kötü kalplilikti."
"Hayır. " diye itiraz etti Üstat Leonardo.
"Yoksa İsa onun kıskançlığını ve fesatlığını affederdi. Bunlar insanın doğasında var. Kendinden aşağı olanların kıskançlığını ve fesatlığını hissetmeyen büyük bir adam var mıdır ki? Zaten bu "Son Akşam Yemeği'nde ben Mesih'i kıskançlık ve fesatlık da dahil dünyadaki tüm günahların bedelini kendini feda ederek ödeme arzusuyla dolup taşan biri olarak tasvir etmek istiyorum. Fakat İsa, Yahuda'nın günahını affetmedi."
"Yahuda iyiliği bilmesine rağmen kötülüğün peşinden gittiği için mi?" diye sordu Moro.
"Hayır," dedi Üstat Leonardo. "Bu dünyada zaman zaman ihanet ve kötülük etmeden ayakta kalarak eserine hizmet edebilen kim var ki!
...
"Sırrı ve Yahuda'nın günahını biliyor musun sen? İsa'ya neden ihanet ettiğini? diye sordu Üstat Leonardo. (On yedi yaşındaki genç hizmetkar delikanlıya)
" İsa'ya onu sevdiğini anladığı için ihanet etti," diye cevap verdi delikanlı. "Onu çok fazla sevmek zorunda kalacağını anladı ve kibri buna izin vermedi."
"Evet. Yahuda'nın günahı, kendi sevgisine ihanet edecek kadar kibirli olmasıydı," dedi Üstat Leonardo.
...
Bu dünyadan bize kalan her izi ve olduğumuz şeyin son anısına kadar her şeyi yok edelim hiç değilse. Her şeyden vazgeçme ve her şeye ihanet etme gücünü, adsız bir korkaklığın cesaretini versin bize bir tanrı!
*****
Düşlerin sonsuza koştuğu yerde
Sabrın çiçeklerini açtığı yerde
Asla kapanmaz yaşanan defter
Çünkü tarihin en güzel yerinde
Son sözü hep direnenler söyler
***** Gazze ! ! !