Talât Paşa ve Dr. Nâzım, İttihat ve Terakki genel merkezinde bir gün tam bu işi konuşurlarken Enver Paşa içeri girer. Talât sözünü esirgemez. Neyi konuştuklarını ve bu işin artık yapılmasını enver Paşa'ya bir daha hatırlatır. Enver Paşa'nın cevabı şudur:
- Mustafa Kemal'in mirlivalığa (tuğgeneral) terfi iradesi cebimdedir. Ama siz onu bilmezsiniz. O hiçbir şeyle memnun olmaz. General olur, korgenerallik ister. Korgeneral olur, orgenerallik ister. Orgeneral olur, müşirlik ister. Müşir yaparsınız bununla da yetinmez, padişahlık ister!
Mustafa Kemal'e Enver Paşa'nın bu sözlerini naklettikleri zaman cevabı şu olmuştur:
— Ben Enver'in bu kadar zeki ve ileri görüşlü olduğunu bilmezdim…..
Muhammed İkbal'e göre İslam dünyasında meydana gelen çöküş ve yıkılışın sebebleri:
a-Müslümanların maneviyatlarında meydana gelen bozulmalar.
b-Tekkelerin ve medreselerin toplumdaki fonksiyonunu kaybetmesi.
c-Eğitimde meydana gelen bozuklukların neticesinde yetişen gayesiz ve şuursuz nesille beraber "Hürriyet"laflarıyla düzensiz bir ortamın ortaya çıkması.
d-Zühd ve Takva'nın gerçek zenginlik olduğunu unutmaları.
e-Müslümanların İslamın,ruhuna yabancılaşmaları ve Batıya özentinin hayat tarzı haline gelmeleri.
Sayfa 57Kitabı okudu
Batı tarzı yaşama alışan Osmanlı, tüketime dayanan ekonomiye teslim oldu
19.asrın ortalarından itibaren Avrupa sermayedarları Osmanlı hükümetinin sarraflığını üstlendiler. Osmanlı hükümetine borçlanmanın tadını tattırdılar. Osmanlı hükümetine borçla muhteşem yaşamak kolaylığını öğrettiler. Böylece, sermaye, kapital, Osmanlı İmparatorluğu'na girmeye başladı. Bu, Osmanlı tarihinde çok önemli bir olgudur. Bununla beraber milletin bir kısmı, yüksek denilen sınıflarından başlayarak, Avrupa medeniyetinin fikri ve bedeni zevklerine alışıyordu: Avrupa fikirleri, Avrupa âdetleri, Avrupa giysileri, Avrupa kitapları, Avrupa kanunları, Avrupa işi saraylar, köşkler, sahilhaneler, mobilyalar, Avrupavari tiyatrolar, kafeşantanlar (çalgılı ve içkili kahvehaneler), daha ne bileyim neler, İstanbul'dan saray ve vekiller dairelerinden her tarafa yayılıyordu. Bu, efendiler, bilinen Tanzimat devridir. Avrupa sermayesinin Osmanlı İmparatorluğu'na girişiyle, Tanzimatı Hayriye'ye süratle başlanmış oldu… Metin ve derin fikirlerine hayran olduğum Cevdet Paşa merhum, bu devrin içyüzünü, bilhassa iktisadi zembereklerini ne iyi tasvir eder ve açıklar.
Gerçi Mustafa Kemal’in mizacı, yaşayış tarzı, Enver Paşanın daima ve içteniçe eleştirisine uğramıştır. Onu Mustafa Kemal’e karşı ve Makedonya’dan beri, çekingen bırakmıştır. Fakat Mustafa Kemal’in kudretini de daima takdir etmiştir. Bu takdir hissi, ta Trablusgarp muharebelerinden başlayarak, Enver Paşanın hatta yurtdışına çıktıktan sonra da, görüşlerine hâkim olmuştur. Buna ait ciddi vesikalar vardır.
Sayfa 258
Erkânıharbiye mektebinin birinci sınıfı bitince Mustafa Kemal, usule göre bir rütbe terfi eder. Üsteğmen olur.
Sayfa 80
Aptallıkların en büyüğü, sağlığını feda etmektir, her ne için olursa olsun: İş için, eğitim için, şöhret için, terfi için, şevhet için ve anlık zevkler için.
Sayfa 44
Mustafa Kemal Albaylığa Terfi ediyor , Enver Paşadan takdir ve tebrik telgrafı
Mustafa Kemal gene Arıburnu'nda ve 19. Tümen Kumandanıydı. Ama bu Tümene daha bazı birlikler de katılmıştı. Miralaylığa (Albaylığa) terfii Harbiye Nezareti'nin 21.3.1331 (3.4.1915) tarihli yazısı ile tebliğ edilmişti.
Henüz 34 yaşındaydı. Bu münasebetle Başkumandanvekili Enver Paşadan, beklemediği kadar takdir ve iltifat taşıyan bir tebrik telgrafı aldı. Bundan cidden duygulanmıştı. Halbuki Harbiye Nazırı ve Başkumandanvekilinin, Albaylığa terfi eden her Yarbayı, böyle özel takdir ve iltifatlarla tebrik etmesi usulden değildi. Bu telgrafı burada da vermeliyiz:
«On dokuzuncu Fırka Kumandanı Miralay Mustaja Kemal Beye, Rütbe-i cedidenizi tebrik ederim. Bu terfi, görmekte oldu- ğunuz büyük ve fedakârane hizmetlerinize mukabil bir mükâjat değil, ancak, memlekete daha mühim ve ordumuza daha kıymettar hidemat ifa edebilecek mevakii ihraz için, geçilmesi lazım bir kademedir.
İnşallah yakında bu gibi merâtibi de ihraz muvaffak ve muvaffakiyât-ı âliyeye mazhar olursunuz.»
Başkumandanvekili Harbiye Nazırı Enver
Sayfa 243Kitabı okudu
Dört Mezheb Arası İhtilaflar
Ahmed Cevdet Paşa (1312/1895) diyor ki: "Dört mezheb arasındaki ihtilaflar şuna benzer: Bir şehir halkı, önlerine çıkan bir meselede kanunda hal tarzı bulamazlarsa, o şehrin ileri gelenleri toplanıp, o işi kanunun münasip bir maddesine benzeterek yaparlar. Bazen uyuşamayıp, bazıları, devletin maksadı ta'mir-i bilad ve terfih-i ibâddır,
Sayfa 205Kitabı okuyor
Mustafa Kemal’e verilmesi gereken paşalık terfisi gecikince :)
Talât Paşa ve Dr. Nâzım, İttihat ve Terakki genel merkezinde bir gün tam bu işi konuşurlarken Enver Paşa içeri girer. Talât sözünü esirgemez. Neyi konuştuklarını ve bu işin artık yapılmasını Enver Paşa’ya bir daha hatırlatır. Enver Paşa’nın cevabı şudur:
-Mustafa Kemal’in mirlivalığa (tuğgeneral) terfi iradesi cebimdedir. Ama siz onu bilmezsiniz. O hiçbir şeyle memnun olmaz. General olur, korgenerallik ister. Korgeneral olur, orgenerallik ister. Orgeneral olur, müşirlik ister. Müşir yaparsınız, bununla da yetinmez, padişahlık ister!
Mustafa Kemal’e Enver Paşa’nın bu sözlerini naklettikleri zaman cevabı şu olmuştur:
-Ben Enver’in bu kadar zeki ve ileri görüşlü olduğunu bilmezdim…
Sayfa 260 - Remzi KitabeviKitabı okudu
Bersîsê 'Abid • Feqîyê Teyran
Guh bid’ne pîrê deftera
Da ez bixwînim vê xetê
Mazin bibi Baxo me ra
Li cindiyê di xizmetê
Xizmeta sultan û mîran
Sin’eta dana û zîran
Hûm mekin bê şêx û pîran
