Tarihin geçmiş dönemlere ait muhtevası ile çağımızdaki muhtevası arasında bir fark var mıdır? Değişen şey bu muhteva mıdır, insanların kendisi midir? Yoksa hiç bir şey değişmemekte de, bizim, değişiklik olarak gördüğümüz şey tarihin ve insanın muhtevasının dışında bir başka olgu mudur? Böyle bir olgu varsa o nedir? İnsan, çevresinde gelişen hadiselere bakarak dünyanın büyük bir değişime uğradığı hususunda kendi kendini mi aldatmaktadır? İnsanın kendini aldatması, onun değişmez bir karakteri ise, hatta bir bakıma insanın değişmez yapısı ise, değişir gibi gördüğümüz şey nedir? Degisen şey, bakışımız mı, bakışımızın yöneldiği obje mi, bu objenin içeriği mi, biçimi mi?
Kemalizm (ya da Atatürkçülük) nedir?
Kemal izim ilerici bir ideolojidir. Ne geçmişin bekçi Edirne de kalıplaşmış bir inanç sistemi. Değişen koşullar içinde sürekli ve akıcı bir yenilenmeye ve o yenilenmenin Kilerin içeriz. Kısacası Kemalizm sürekli devrimciliktir.
Sayfa 39Kitabı okudu
Aşık olmak, bazı armağanların sürekli değiş tokuşunu ummaya yönelik karmaşık bir durumdur. Bu armağanlar, basit bir bakıştan kendini bütünüyle sunmaya kadar değişen geniş bir yelpaze içindedirler. Nedir ki armağanların armağan olarak kalmaları şarttır: talep edilemezler. Kişinin aşık kimliğiyle hakları yoktur, karşısındakinin ona vermek isteyeceği armağanı umma hakkı dışında. Çoğu çocuk öz haklarıyla çevrelidir zaten (şımarma hakkı, avutulma hakkı v.b.): o yüzden de aşık olmaz, olamaz.
Meselâ, feminist hareketle kadınlar mutlu olacak deniyor; öyle bir şey olur mu? Kadınlar bu hareket sayesinde idame-i hayat edecek; geçinmek için, yaşamak için, çocuğuyla birlikte var olmak için... Çünkü toplum değişiyor. O değişen toplumda yeni şartlar, yeni gereçler lâzım. Hareket budur. İnsan mutluluğu nedir sonra? Hiçbir zaman bilinmez, ölçülmez bir şey. Bunun yanında böyle bir görüşle tarih yorumu kitlelere mal olmuştur; bu çok önemlidir.
NecatiCumalı
Değerlerin koruyucusu okuyucudur
sonunda. Kuşaktan kuşağa değişen oku-
yucu. Yeterince değerlendirilmemiş kanı-
sıyla geçmişten örnekler sunanlar olabilir.
Nedir ki bu sunulan örnekler yeni kuşak-
lar, geniş kütlelerce onaylanmadıkça gös-
terilen çaba boşunadır.
Gerçekten seven gönüller arasına engel giremez bence;
Değişen her duruma uyup da kendi de değişen aşka,
Aşk demem ben asla; ya da ötekini yüz çevirir görünce,
Kendisi de hemen yüz çevirmeye kalkışan aşka!
Ah hayır! O hiç yerinden oynamaz bir işarettir;
Fırtınalara göğüs gerer, sarsılma nedir bilmez;
Yolunu şaşırmış her teknenin kılavuz yıldızıdır,
Yüksekliği ölçülse de, değerini bilen olmaz.
Zamanın maskarası değildir aşk; al dudaklarla yanakları,
Alıp götürebilir elbet Zaman, orağını savurduğunda;
Ama aşkı etkilemez onun kısacık saatleriyle haftaları;
Sonsuzluğun eşiğine dek o dayanır Zaman karşısında.
Yanlışım varsa eğer ve kanıtlayabilen olursa bana,
Hiç yazmamışım demek ve seven olmamış bu
dünyada.
Sayfa 29Kitabı okudu
Ve geçen yıllar değişen düşüncelerinizden başka nedir ki?
"Peki, değişen nedir? Eğer şimdi biz kalkar, geri dönersek, değişecek olan nedir?"
