Büyük Hedefler, Büyük Himmetler
Siz ne iyi ettiniz geldiniz bu coğrafyalara... Hoş geldiniz, safalar getirdiniz. Eğer gelmeseydiniz bizim halimiz nice olurdu? Ey Ebu Ubeyde bin Cerrah! Sen Hatay'a, Antakya'ya gelmeseydin, ey Iyad b. Ğanem! Sen Urfa'ya gelmeseydin, ey Safvan bin Muattal! Sen Adıyaman'a gelmeseydin, ey Cerir bin Abdullah! Sen Antep'e gelmeseydin, Ey Halid Bin Velid! Sen Diyarbakır'a gelmeseydin, Ey Habib bin Mesleme! Sen Erzurum'a gelmeseydin, Ey Ebu Zer el-Ğıfari! Sen Ammuriye'ye, Afyon'a gelmeseydin, Ey Ümmü Haram! Sen Kıbrıs'a gelmeseydin ve Ey Ebu Eyyûb el-Ensari! Sen İstanbul'a gelmeseydin bizim halimiz nice olurdu? Kimimiz Şaman, kimimiz Zerdüşt, kimimiz Hristiyan, kimimiz Mazdek... Bir sapkınlığa saplanır ve Rabbimizin huzuruna o dönüşü olmayan gidiş ile gider, mahvolurduk. Eğer siz gelmeseydiniz tarih ne Selahattin gibi şarkın en sevgili sultanını yazardı, ne Alparslan gibi komutanları yazardı, ne Kılıçarslan gibi kahramanları yazardı, ne büyük bir medeniyet olan Selçuklu'yu yazardı, ne altı asırlık koca bir çınar olan Osmanlı'yı yazardı. Onları ortaya çıkaran siz oldunuz. 21 yaşındaki bir delikanlı olan Fatih Sultan Mehmed'in yüreğindeki İstanbul sevdası aslında sizin sevdanız idi. Alem o sevdayı da o aşkı da sizden öğrendi.
Sayfa 312Kitabı okuyor
İstanbul'daki merkez-i idarelerinde verilmiş olan bu direktif dahilinde Erzurum şubesi, vilâyât-ı şarkiyede Türk'ün hukukunu muhafaza ile beraber tehcir esnasında yapılan su-i muâmelâtta milletin kat'iyyen medhaldar bulunmadığını ve Ermeni emvâlinin Rus istilâsına kadar muhafaza edildiğini, buna mukabil Müslümanların pek gaddarâne harekâta marûz kaldığını ve hatta hilâf-ı emir, tehcirden alıkonulan bazı Ermeni hâmilerine karşı reva gördükleri muâmelâtı, müdellel vesâikle âlem-i medeniyete arz ve iblâğa ve vilâyât-ı şarkiyeye karşı dikilen enzâr-ı ihtirası hükümsüz bırakmak için çalışmağa karar veriyor.
Sayfa 9
Can alıcı noktalar ön plana çıkarılırsa Mondros anlaşma hükümleri
1. Çanakkale ve İstanbul Boğazları açılacak ve buralardaki is-tihkamlar (siperler), Galip Devletler (İngiltere, Fransa ve İtalya) tarafından işgal edilecekti. ( Madde 1)
2. Türklerin elindeki savaş tutsakları ile özellikle tüm tutsak Ermeniler serbest bırakılacaktı.
Fakat, Galip Devletler' in elindeki Türk esirler geri verilmeyecekti. (Madde 4)
3. Suriye, Irak, Hicaz, Yemen, Trablusgarp ve Bingazi'de Osmanlı kuvvetleri teslim olacaklardı. (Madde 16-18)
4. Kafkaslardaki Osmanlı kuvvetleri savaş öncesindeki sınırın gerisine çekileceklerdi. (Madde 12)
5. Toros Tünelleri işgal edilecek, bütün demiryolları, telsiz ve Telgraf kabloları galip devletlerin görevlileri tarafından denetlenecekti. (Madde 10, 1 2, 15)
6. Doğu illerinin altısında yani Erzurum, Van, Bitlis, Harput (Elazığ), Sivas ve Diyarbakır'da (Vilayat-ı Sitte) karışıklık çıkacak olursa, galip devletler buraları işgal edebilecekti. (Madde 24)
7. Bütün bunlardan da daha önemli olarak galip devletler, kendi güvenliklerini tehdit edecek bir durum karşısında herhangi bir stratejik noktayı işgal etmek hakkına sahiptiler. (Madde 7)
Aynca, Mondros Ateşkes Antlaşması'na ustalıkla yerleştirilmiş kimi maddeler de, doğal kaynaklara (kömür, petrol) ve denizciliğe ait ağır hükümlerin yanısıra, bakanlıkların galiplere her türlü bilgiyi vermesine ilişkin kurallar da vardı. Savaşı kazanan galiplerin, Anadolu 'yu bir uçtan bir uca işgal etmek niyetinde oldukları açıkca görülüyordu.
Şerafettin Turan, Türk Devrim Tarihi,!. Kitap, Ankara, Bilgi Yayınevi, 1991, s.69.
4- Yenigün Gazetesi, 2 Kasım 1918, Selahattin Tansel, Mondros'tan Mudanya'ya Ka-
dar, lstanbul, MEB Yayınlan, 1991, s.26
5- Ergün Aybars, Türkiye CumhuriyetiKitabı okuyor
Ey Padişahın askerlerine kumandanlık eden büyük adam. Sen, Peygamberin harim-i yolunda savaştın. Büyük Peygamberin düşmanlarını tepeledin. En iyi muharip idin. Erzurum cephesinde bir kahraman olarak Ruslara karşı hamleler yaptın; Rus ordusunu tepeledin. Sonra, en büyük hâdiseleri önleyen kudretli kılıcınla Irak'ı da ayni suretle müdafaa etmeğe döndün. Sevdiğin vatanına vardın; onu aşağı düşmanlardan korudun. İngiliz ordusunu öyle vurdun ki, bu darbe o ordunun üzerinde bir deprem gibi tesir yaptı. Toplarla, bombalarla kuvvetlendirdiğin millî şerefin hakkını ödedin. Cihat alanında bütün kudret ve azmini kullandın. Ondan sonra ruhunu kadere ve Allah'a teslim ettin..
II.Mustafa'nın, Erzurum'dan getirterek haksız şekilde şeyhülislâmlığa yükselttiği hocası Feyzullah Efendi, Edirne Vakası diye anılan ayaklanmayı organize ederek II.Mustafayı tahttan indirmiştir...
İnönü Muharebeleri
19 Mayıs 1919 Samsun'a çıkış, Erzurum ve Sivas Kongreleri safhasına geçiş...
Sayfa 103Kitabı okuyor
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda düşman İstanbul ve Erzurum kapılarına dayanmıştı. Kendisine pay düşmeyeceği endişesine kapılan Avrupa, işi, Berlin Andlaşmasıyla çözdü.
Sayfa 18Kitabı okudu
sağmal
"İmparatorlukların sanatı sömürge ve milliyet işlemektir. Osmanlı İmparatorluğu, Trakya'dan Erzurum'a doğru, koca gövdesini yan yatırmış, memelerini sömürge ve milliyetlerin ağzına teslim etmiş, artık sütü kanı ile karışık emilen bir sağmal idi."
