Platon (Eflatun), Antik Yunan deyince akla gelecek ilk isimlerden. Diğeri de Sokrates. Hocası zaten. Üniversitelerdeki akademinin temelini kendisi atmıştır.
Aristoteles isimli öğrencisi ile birlikte en büyük üç felsefe üstadı olarak kabul görürler. Döneminde yaşayan çoğu önemli isimlerin aksine kendi eserleri günümüze kadar gelebilmiştir. Ortaya önce bir konu atması ve bunu anti bakış açısı ile hocası Sokrates ile birlikte çürütmek ve karşındakileri bu konuda ikna edebilene kadar devam etmekle ünlü bir kalemdir bana göre Eflatun. Hiciv, şaka da yine çok sık kullandığını da görmekteyiz. Ama eserlerini okurken sizde göreceksiniz ki; hangisi Sokrates in savunduğu, hangisi Eflatun un savunduğu , neyi tam anlamıyla destekliyorlar ve nereye varmaya çalışıyor pek anlamak mümkün değil. Hatta bu belirttiğim durum da çok sık tartışılmış bir konudur. Hatta bazı eserlerinde Eflatun un kendi düşüncesinin tam tersi düşünceleri de savunulduğu uzmanlar tarafından çok sık dile getirilmiştir. Genellikle benim en çok dikkatimi çeken kısım konuşmalar esnasında çoğunlukla bir yere varamamaları oldu. Bilindiği üzere politik felsefenin babası Eflatun dur. Günümüzdeki politikacılara baktığımızda net bir görüşlerinin olmadığını ve sık sık durdukları yerin tam zıttı yerde ilerleyen zamanlarda duruyor olmalarını babalarından alıyorlar olabilir ;)))
Ruhun akıl, arzular ve duygular olduğunu ve yönetim merkezinin akıl olması gerektiğini söyleyen Eflatun, şu an incelemesini yaptığım
Devlet isimli kitabında aslında tüm düşüncelerini kendince açıklamıştır. Özellikle Sokrates in etkisinde olduğu ve hocasına olağanüstü bir saygı duyduğu da çok nettir.
Benim okuduğum ikinci Eflatun kitabıdır. Diline ve tarzına alıştım.
Sokrates'in Savunması incelememde şurada : #101414958
Devlet kitabı MÖ 375 li yıllarda yazılmıştır. Kitabı okumayanlara Atinaları karşı Sokrates ve Eflatun demek pek yerinde olacaktır. Atinalıları ikna etme ve kendi düşüncelerini empoze etme çabalarını göreceksiniz sizde kitabı okurken. Kitap; Eflatun orta dönemine külliyat olarak yerleştirilir.
Kitaptaki bölümler
Kitap I–II: Yaşlanma, Aşk ve Adaletin Tanımları
Kitap II Gyges Yüzüğü
Kitap II–IV: Şehir ve ruh
Kitap V–VI: Devlet Gemisi
Kitap VI–VII: Güneş, Bölünmüş Çizgi ve Mağara Alegorileri
Kitap VIII–IX: Platon'un beş rejimi
Kitap X: Er Efsanesi
Kitaptaki konulara detaylı olarak girmeyeceğim. Fazla spoiler olmasın, okumak isteyenlerde okusun diye.
Bu kitaptan sonra beğenenlere önerilebilecek ilk kitap hiç kuşkusuz
Politika dır. Hocasının düşüncelerinin devamı niteliğinde olan bu eser İdeal Devlet yapısını anlatır. Daha sonraki dönemlerde İslam felsefesinin önde gelen isimlerinden
İbn Rüşd de Eflatun un düşüncelerini devam ettirmiştir. Eflatun un ataerkil modelini o da kullanmış ve kendi dönemi için modern bir yapıya dönüştürmüştür. Bu sistem mutlak monarşi sistemidir. Ayrıca çağının çok çok ilerisinde bir düşünce olan kadınların eşitliği ilkesini de yine Rüşd, Eflatun dan almıştır. Ayrıca
Jean-Jacques Rousseau gibi ünlü felsefecilerde yine Devlet ten etkilenerek yollarına devam etmişler, ideal devlet düzenine yeni bakış açıları ve görüşler katmışlardır. 20.yy geldiğimizde ise
Benito Mussolini ye özellike Eflatun un Devlet kitabı çok etki etmiştir. Hatta
İncil in yanına Devlet i de ıssız bir adaya gidersem götürürdüm demiştir. 2001'de 1000'den fazla akademisyen ve öğrenciyle yapılan bir anket, Devlet'i şimdiye kadar yazılmış en büyük felsefi metin olarak oylamıştır.
Şimdi birazda edebiyattaki ve sinemadaki önemine bakalım isterseniz bu kitabın. Şaşıracaksınız listeyi görünce. Çünkü günümüzde çok satan eserlerin çoğu bu kitaptan bir düşünce almıştır. Örneğin;
Cesur Yeni Dünya kitabı Devlet'te açıklanan hükümet biçimine benzerlik gösteren, insanların profesyonel sınıflara göre ayrıldığı, meslek ve amacın devlet tarafından atandığını ve geleneksel aile birimlerinin yokluğunu içeren distopik bir hükümete sahipti. Yine
1984 kitabında Winston Smith kendisini kurtarmaya çalışırken Mağara alegorisini tanımlamasıyla birçok bu kitapla ortak özelliğe sahipti. Yine Matrix filmi, Platon'un Mağara Alegorisini model alır .
Başta
Soren Kierkegaard olmak üzere Devlet kitabındaki çoğu düşüncenin üstüne farklı ve yeni düşünceler ekleyen felsefeciler olmuştur. Devlet kitabındaki düzen sert, katı, özgürlükten uzak hatta Totaliter olarak çoğu eleştirmen ve felsefeci tarafından değerlendirilmektedir. Hatta Sokrates in daha insancıl olduğunu ama Eflatun un bundan çok daha uzak olduğunu söyleyenlerde oldu. Demokratik düzenden yine görüş olarak çok uzak bir yapı çizdiğini de çoğu önemli eleştirmen belirtmiştir.
Kısaca kitabı toparlayacak olursak; kitabın 2350 sene önce yazıldığını ve kendi dönemi için ne kadar da önemli olduğu, hatta çoğu büyük filozof a devlet düzeni bakımından etkilediği, günümüzle pek tabi olarak mukayese edilmemesi gerektiğini kabul etmekte fayda var. Sonrasında ters argüman kullanma metodu uzun süreli devam ettiği için ve karşı tarafında hee, ok, hıhı, peki, tabiki, neden olmasından pek ileriye gidemediği için, hatta Sokrates kendi hocası olduğu için, haklı gösterme ile alakalı özel bir çabasının net bir şekilde görüldüğü için kitap genel anlamıyla sıkıcı idi. Belki 1000 sene önce okusam bu kadar sırıtmazdı bende ama bugün beni sıktı. Haa kendi çağı içinde değerlendiriyorum ama metodunu beğenmedim zaten.
İş Bankasından okuyanlar özellikle giriş yazısını okusun, faydalı idi.
Kitaba puanım 7.
DevletPlaton (Eflatun) · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 201926,6bin okunma
çok detaylı ve kapsamlı bir bilgi olmuş, çağına göre iyidir kitap ama bana hitap etmedi. okurken zorlandım, bıraktım yine devam ettim. biten bir kitap olmuş.
Sofistlere karşı tezler... Kitapta erdemlerin sarkacı da çok genişti diye hatırlıyorum. Ben bir hoca vasıtasiyle idrak ettim kitabı eğer birlikte okumasaydım anlamazdım pek çok yerini .
İncelemende kimin atıflarda bulunduğunu eklemen yerinde olmuş.