_Buda:
( Gerçeğin dikenli yollarında sevinçle yürümek isteyenlere )
_Sizden inanmanız beklenen şeyleri sorgulayın. Aklınla uzlaşmıyorsa hiçbir şeye inanma; onu ben demiş olsam bile. Bir şeye sırf kulaktan duydunuz diye körü körüne inanmayın, birkaç kuşaktan beri itibar görüyorlar diye, geleneklerin de doğru olduğuna inanmayın. Sırf hocalarınızın
Abi bu kadar sevmeyin manyak olursunuz
Ne hükmü var mesafenin, iste sen ben hallederim
İste sen masallardaki ejderhaları bile döverim
Bir kendime yetmez gücüm başka her şeye yeter
Sen iste gerekirse kendimden de vazgeçerim
– Söyleyin, buraya gelmeye nasıl razı oldunuz, diye sordu. Sizi çağırışım, bütün mektubum saçma… Durun, nasıl olup gelmeye razı olduğunuzu tahmin edebilirim ama niçin geldiniz, işte asıl sorun? Sadece korktuğunuz için mi geldiniz?
Katerina Nikolayevna ürkek, dikkatli dikkatli onun yüzüne bakarak:
– Sizi görmek için geldim, dedi.
İkisi de çok
Gelin, şimdi de dostça ayrılalım, siz benim bütün ömrümce en ciddi, en tatlı düşüncem olacaksınız!
Versilov sapsarı kesilerek:
– “Ayrılalım, o zaman sizi seveceğim”; seveceğim, yeter ki ayrılalım. Beni dinleyin, dedi. Bana bir sadaka daha verin: beni sevmeyin, benimle birlikte yaşamayın, hiçbir zaman görüşmeyelim; sizin köleniz olurum,
İşte sevmeyin bu kadar!
Nereye kaçarsan kaç, yine seninim; dünyanın öteki ucuna da gitsen yine seninim; benden başka yüz kişiyi sevsen de yine seninim; evet, son nefesinde bile seninim.
Romanlar neye yarar?
...romanlar neye yarar demekten vazgeçmeyen bazı aksi zihinlerin daimi itirazına cevap vermeliyiz.
Neye yararlar, öyle mi? İkiyüzlü ve sapık adamlar sizi, zira bu gülünç soruyu ancak siz sorarsınız. Sizi tasvir etmeye, sizi olduğunuz gibi tasvir etmeye yararlar; fırçadan kaçmak isteyen kibirli adamlar sizi, çünkü bunun sonuçlarından korkuyorsunuz: Seküler geleneklerin tablosu şeklinde ifade etmem mümkünse, roman, insanı tanımak isteyen filozof için tarih kadar önemlidir, zira onun fırçası ancak ona gösterilenin resmini yapabilir ki bu durumda resmini yaptığı şey kendisi olmaktan çıkar. Hırs ve gurur, bize insanı değil, sadece bu iki tutkuyu sunan bir maskı kaplar; romanın fırçası, tam tersine, onu içeriden ele geçirir... Bu maskı terk ettiğinde onu yakalar ve daha ilginç olan eskiz, aynı zamanda çok daha gerçektir de. İşte romanlann faydası! Soğuk sansürcüler, siz onları sevmeyin; neden resim yapılıyor diyen kötürümlere benziyorsunuz.
Sayfa 174
