Denemeler

İçimde parça parça yazılardan oluşan bir deneme yazma isteğim her zaman vardı. Derken denemeler deneme yazarları vesaire karıştırırken Michael de Montaigne çıktı karşıma. Bu işin piri bu dediler. Açtım okudum. Hani derler ya Alem var alem içinde öyle birşey. Okurken her parçada kendinize ait birşeyler bulmak mümkün. Zaten denemenin içeriği hayattan kesitler desek yanlış olmaz. Güzel bir okuma oldu benim için. Sizi de bu deneyime davet etmek istiyorum. İlk fırsatta okuyun derim çünkü ben tekrar okumayı o lezzeti tekrar tatmayı düşünüyorum.

Keyifli okumalar diler, böyle güzel bir mecrayı bizlere sunduğu için 1K ekibine teşekkür ederim.

2 gündür okuyacak kitabım yok. Bu yüzden kütüphanemin en kıymetlilerinden olan ve sürekli kütüphanemden işmar eden, kaçıncı defa okuduğumu bilmediğim Denemeler kitabına tekrar başladım. Her okurun hayatında anlam yüklediği, içinde kendini bulup, hayatının bir basamağına koyduğu kitaplar vardır. Denemeler kitabı da benim için o kitaplardan biri. Çünkü hayatının en zorlu (Dört çocuğunu da bebekken kaybeden ve böbrek sancıları yüzünden 38 yaşındayken şatosunun duvarları arasına çekildiği ) döneminde büyük acılar içinde yazdığı bir kitapta bu kadar pozitif olan biri örnek insandır. Bu kitabı okurken kendime tahammül etmeyi, kendimi sevmeyi, umutsuz olmamayı ( etkisi sadece kitap bitene kadar sürsede :)) öğreniyorum. Onca sıkıntıya rağmen hayatta tutunacak bir dal olduğuna inanan ve bunu okuyucuya yansıtan nadir isimlerdendir Montaigne.


Edebiyata deneme türünü kazandırmış isimlerin başında olan Montaigne, "Les Essais" (Denemeler) adını verdiği bu eserinde insanlığa değil, kendine mesajlar verdiğini, sadece kendini anlattığını, kendi kendisiyle sohbet ettiğini söyler. Hatta kitaba "Kısacası okuyucu, kitabımın özü “benim”.Boş vakitlerini bu sudan ve anlamsız konuya harcaman akıl karı olmaz. Haydi uğurlar olsun. (Sayfa: 26) ” diyerek sadece kendi deneyimlerini anlattığını baştan vurguluyor.
En alçak gönüllü hali ve mütevazi bir şekilde amacının insanlığa hitap etmek olmadığını, kendi kendisiyle sohbet ettiğini söylese de alttan alta genele mesajlar verir, yol gösterir. Herkesin içinden kendine bir pay çıkarmasını sağlar.


Deneme türünde yazılmış kitapta 107 yazı, makale bulunuyor. Yayımlandığı günden beri en önemli aydınların, yazarların başucu kitabı olan Denemeler, çoğu felsefe, eğitim konularına değinen ve Ortaçağ dogmantizmini yıkan bir aydınlanma kitabıdır. Montaigne kendi çağının çok ötesinde düşüncelere, fikirlere sahip, ileri görüşlü bir düşünür olduğundan dolayı, hümanist kültürün en önemli kaynaklarından biri sayılan bu kitap 16. yy' dan bu tarihe kadar hala geçerliliğini ve bir başucu referans kitabı olma özelliğini koruyor.


Montaigne, Denemeler kitabına hayatının en zorlu zamanlarını geçirdiği dönemde başlayıp, ölene kadar yazmaya devam etmiştir. Kitaba sürekli olarak yeni yazılar eklemiş ve 3 farklı basıma sebep olmuştur bu da. Tek kitabı olan ve tüm hayatını bu kitabı yazmaya adayan Montaigne " Ben kitabımı yaptığım kadar da kitabım beni yaptı " der.


Montaigne, kendini kendisini tanımaya adamıştır. Hayat felsefesi "Kendini Tanı" olan düşünür, dünyada belki de bunu en iyi başarmış insandır. Oturup inatla, sabırla kendini, her halini gözlem altına almıştır. Uykusunda bile kendini rüya görürken ne halde olduğu konusunda merak etmiştir. Bu yüzden kendi kendini uyur ve rüya görür halde yakalayıvermek için uşaklarına gece onu aniden uyandırmalarını tembih edermiş.


Montaigne göre her insan kendisi için bir derstir, sınavdır. Yeterki onu görebilmeyi, anlamayı öğrensin. " Benim yaptığım şey, bildiklerimi söylemek değil" diyor Montaigne " Kendimi öğrenmek. Başkasına değil, kendime ders veriyorum. " Buna benzer aforizma da diyebileceğimiz çok anlamlı sözlere kaynaklık ediyor, bu kapsamlı eser. Herkese hitap edecek ve sıkılmadan okunacak bir kitap...

Nasıl bir inceleme yapmalıyım ki bu kitabın hakkını verebilirim diye düşünüyorum, hatta sadece düşünüyorum bir adım öteye gidemedim çünkü.
Denemeler..
İlk okumam da çok beğendiğim doğruydu fakat ikinci okuduğumda büyülenmiş gibi hissettim, her zaman masamda duran tek kitap, gün içinde elime alıp altını çizdiğim yerleri yeniden yeniden okuyup doyamadığım tek kitap...
Her sayfada, her cümlede, evet evet hatta her kelime de bir anlam bulup düşündüğüm kitap.
Önsoz de geçtiği gibi;" bir kez daha anladım ki insan gibi tükenmez bir maden bu Denemeler. Okuyup bir köşeye bıraktığınız kitaba Montaigne gizlice gelip bir şeyler daha ekliyor sanki zaman zaman."
Evet bu kitap tam da öyle.
Düşünce derinliği, bilgi zenginliği, hayatla olan bagdastimalar, gerçekler, surukleyiciligi her şey o kadar mükemmel ki..
Tam kafa dengim olan Montaigne ile güzel bir keşfe çıktım; yer yer derinlere daldım yer yer su yüzeyindeydim ama şundan eminim ki denemeler koskoca bir okyanus ise ben o okyanusta ki küçük bir su damlasiydim, her okuyuşumda yeni yeni anlamlar bulup daha derinlere yüzecegimden şüphem yok beğenerek incelediğim bir kitap oldu bu da beni denemem oldu

Lise yıllarındaki edebiyat derslerinde öğrencilere aktarılan kalıp cümleler vardır. Roman, hikaye gibi türleri içinde barındıran konulara geçiş yapıldığında, Türk edebiyatındaki ilk tarihi roman Cezmi, ilk köy romanı Karabibik diye başlanır. Sonra daha evrensel boyuta geçilir, deneme türü gibi türler anlatılır ve denir ki "Dünyada deneme yazı türünün en önemli temsilcisi Montaigne'dir." Ortalama düzeyde olan her lise öğrencisi bilir bunu. Montaigne'e bu tanımlamayı kazandıran, ölümsüz yazarlar arasında yerini almasını ve bu türün tabiri caizse "babası" olarak anılmasını sağlayan eser işte bu eser. Les Essais yani  Denemeler. İçinde uzunlu kısalı onlarca denemeyi barındıran bu eser okurken ince eleyip sık dokunulması gereken bir eser. Denemeleri okumayı düşünüyorsanız yanınıza mutlaka kalem ve defter almalısınız, zira bu kitapta tartılacak düşünceler, not edilecek birçok cümle, altı çizilecek onlarca alıntı var.

Herhangi bir yazar ve o yazara ait bir kitap ele alınacaksa bu yapılırken, yazar doğduğu çevre ve dönemden ayrı olarak düşünülemez. Yani bir yazarı veya kitabı tam manası ile irdeleyebilmiş olmak için kitabın yazıldığı dönem hakkında da bilgi sahibi olmak gerekir. Montaigne 1500'lü yılların Avrupa'sında yaşıyor. Orta Çağ'ın karanlığından sıyrılıp aydınlanmaya geçişin yaşandığı sancılı bir dönem diyebiliriz bu dönem için. Belki de o dönem özellikle, yaşanan din kaynaklı savaşlar, diğer toplumsal kaos olayları Montaigne'in birçok şeye kuşkucu yaklaşmasına neden olmuştur kim bilir... İşte böyle bir ortamda, Fransızca, Yunanca, Latince gibi dilleri bilen, felsefe eğitimi alan, kralın ordusunda yer alan, belediye başkanlığı yapan tarih-şiir gibi alanlarla da ilgilenen bir şahsiyet düşünün, ardından bu şahsiyetin kendine ve hayata dair düşüncelerini başlık başlık yazıya döktüğünü. Denemeler adlı eserde karşımıza çıkan şey tam olarak bu. Montaigne kitabın başında bu kitabı yazarken amacının yakınlarına kendisini tanıtmak için bir kolaylık sağlamak olduğunu söylüyor. Kusurlarıyla, iyi yanları ile kendini tam olarak aktarabilme amacı güdüyor. Kitabın çevirisini yapan ve Türk edebiyatının önemli kişiliklerinden biri olan Sabahattin Eyüboğlu önsözde, Montaigne'in türlü türlü düşünceleri destekliyormuş gibi görünen biri olduğunu, asla tek bir tarafa kayan, tutucu bir düşünce yapısı olmadığını söylüyor. Dolayısıyla bu sayede her okur kendi düşüncelerine ait bir şeyler bulabiliyor bu kitapta.

Denemeler, Montaigne tarafından yazılıp o haliyle bırakılmamıştır. Montaigne 1579 yılında kaleme almaya başladığı Denemeler'e on yıl boyunca, 1589'a kadar çeşitli eklemeler yapmış kitap son ve en olgun haline bu yılda ulaşmıştır. Denemeler'i okurken bir taraftan Montaigne'in duygu, düşünce dünyasında sonu gelmez bir yolculuğa çıkıyor, bir taraftan da birçok yerde kendinizden bir şeyler de buluyorsunuz. Montaigne kendini anlatırken tüm insanlığa ışık tutuyor aslında. Yaklaşık beş asır önce yazılmış bir kitapta bugüne uyan yüzlerce düşünce bulmak da işin ilginç yanlarından biri. Zaten bu nedenle Denemeler yüzyıllardır okunuyor ve okunmaya devam edecek. Okur bu kitabı 2017 yılında da okusa, 2117 yılında da okusa "Aaaa ne kadar doğru!" diyerek birçok cümlenin altını çizecek. Yaşamdan ölüme, savaştan hastalıklara, aşktan dostluğa birçok kavram ile ilgili yazıların olduğu bu kitapta Montaigne kendini anlatırken birçok şey de öğretiyor okura. İnsana insanı çok iyi anlatıyor.

Bazı kitapları okursunuz, çok beğenirsiniz ardından neden daha önce okumamışım diye düşünürsünüz. Denemeler'i beğenmeme rağmen neden daha önce okumadım şeklinde düşünmedim çünkü tam olarak iyi bir şekilde anlayabileceğim bir dönemde okuduğumu düşünüyorum. Ki zaten Denemeler okuduktan sonra kitaplığın bir köşesine bırakılacak bir kitap değil, her zaman açıp denemelerden birer ikişer okunabilecek ve her seferinde farklı anlamlar çıkarılabilecek bir kitap. Kitapta hemen her sayfada özellikleri Latince şiirler ve Türkçe çevirileri vardı, yapılan bu serpiştirmeleri de sevdim, oldukça hoş şiirler mevcuttu.

Montaigne yaşadığı dönemin çok çok ilerisinde bir düşünce yapısına sahip bir isim. Denemeler'in birçok sayfasında da bunu görüyorsunuz. Farklı düşüncelerin dile getirilemediği bir ortamda bu denli esnek bir zihin yapısına sahip olup, düşüncelerini bu şekilde ifade edebilmek saygı duyulması gereken bir nokta. İçinde yüzlerce fikri barındıran bir kitap okuyorsanız doğal olarak bu fikirlerden katılmadıklarınız da oluyor. Özellikle aşk, cinsellik ve yaratıcı ile ilgili düşüncelerine katılmasam da Montaigne'in farklı bakış açısını da görmüş oldum. Neredeyse her sayfasında altı çizilecek bir noktayı içinde barındıran bu kitap, her kitaplıkta bulunması gereken bir kitap bana göre. Montaigne kendini, kendi aracılığıyla dünyayı, insanları çok iyi bir şekilde ele alıp anlatıyor, Sabahattin Eyüboğlu çevirisi de mükemmel. Denemeler'i henüz okumadıysanız bence biran önce okumalısınız, size çok şey katacağına eminim. Keyifli okumalar...

“İnsan yaşamı denen yolculukta benim bulduğum en iyi destek kitaplardır ve ondan yoksun insana acırım.”
Merhabalar tek kitap okuma hakkım okusaydı tereddütsüz seçeceğim eser olan Denemeler dünya edebiyatına deneme türünü kazandıran Montaigne 6 çocuğundan 4’ünü daha küçükken kaybettikten sonra kendini şatonun kulesine çekilerek yazdığı eserdir.Yazar 16.yüzyılda yaşamış olmasına rağmen nasıl bu kadar ileri görüşlü olabilir diye düşünmeden edemiyor.Okurken okuru farklı alemlere götürmektedir.Eser 107 farklı makaleden bir araya gelmektedir.Yazar çağının ötesine geçerek yaşamımızda bulunan bir çok konuya değinmiştir.16.yüzyılda yazılmasına rağmen okurken ne kadar doğru tespitler de bulunmuş olduğunu göreceksiniz.Bu eseri okudukça insanlara farklı bakış açılarından bakma fırsatı vermektedir.Kitap tekrar tekrar okunmalıdır çünkü okudukça daha iyi anlaşılmaktadır.Ayrıca şunu da belirtmek isterim önsözü okumadan geçmeyin derim.
Keyifli Okumalar Dilerim

Montaigne 1533_1592 yillari arasinda yasamistir. Ailesi onun iyi bir eğitim almasını sağladı. Alman bir eğitmen tarafından yetiştirildi. Eğitim süresince Yunan ve Latin edebiyatını ve dilini öğrendi. Bordeaux Edebiyat Fakültesi'nde felsefe okudu.
Kitabın ilk sayfasında geçen; Okuyucu kitabın özü benim: Boş vakitlerini bu kadar sudan ve anlamsız bir konuya harcaman akıl kârı olmaz. Haydi uğurlar olsun. Bu cumle yüzünden okumadığim bir kitaptı. Ama biz Montaigne dinlemiyoruz bu kitabı okuma sıralarında ilk sıralarda koyuyoruz. Hemen hemen her cümlenin altını çizdiğim ve not aldığım bir kitap oldu denemeler. Insanları ve kendisini çok iyi ele almış bizleri düşünmeye ve insanlığımızı tanımaya başlıyoruz bu kitapta insanın doğumundan ölümüne kadar geçen türlü türlü hallerini bir arkadaşına yazdığı gibi yazmıştır. Kitabın belli bir düzende veya belli bir sıra veya belli bir program dahilinde yazmamış aklına estiği gibi yazmış denemeleri. Son olarak felsefe kitabı olması gözünüzü korkutmasın kitap çok sade günlük dille yazılmış bir kitap gayet akıcı severek ve beğenerek okuyacağınız bir kitap olacak kitapla kalmanız dileğiyle.

ALINTILAR


Biri çıkıp düşüncemizin tersini söyleyidi mi, onun doğru söyleyip söylemediğine değil, doğru yanlış, kendi düşüncemizi savunmaya bakarız. Bizi düzeltmek isteyene kollarımızı açacak yerde, yumruklarımızı sıkıyoruz.

Ben dostlarımın bana sert davranmasını istiyorum: Sen bir budalasın, saçmalıyorsun, desinler bana. Ben, dostlar arasında açık yiğitçe konuşulmasını isterim. Dostların düşüncesi neyse sözleri de o olmalı.... Dostlar arasındaki bağ sert yırtıcı olmalı

En iyisi gençlerde öğrenme hevesini ve sevgisini uyandırmaktır, yoksa kitap yüklü birer eşek yaparız onları, kırbaç zoruyla bilim dolu bir çanta taşıtıyorlar onlara; oysa bilimi evimizde saklamak yetmez, evlenmek gerek onunla.

Yaşamayı ölüm kaygısıyla, ölümü de yaşama kaygısıyla bulandırıyoruz. Biri değerlendiriyor, öteki de korkutuyor bizi.

Denemeler adlı eser ile kızımın vasıtası ile tanıştım. Bugünler de klasiklere olan eğilimimi fark eden çocuklarım sayesinde, isimlerini duyduğum ama eserlerini okuma fırsatına nail olamadığım yazarlar ile tanışmaktayım. Montaigne de yeni tanıdığım bir yazardır.

Kendini keşfeden bir insanın yaşantısı, kendini keşfedemeyenlere göre efsane görülür. Toplum, böyle insanları baş tacı eder. Montaigne'de kendini keşfedenlerdendir. Fransız asıllı olan Montaigne, deneme akımının kurucusu olarak addedilir. Çünkü " Denemeler " adlı eserinde kesin bir yargıya varmadan, kişisel düşüncelerini sanki kendi kendisiyle konuşuyormuş gibi bir üslup ile aktarır okuyucuya. Kısaca dogmacılığın tam tersidir bir bakıma.

Denemeleri tercüme eden Sebahattin Eyüpoğlu da, Denemeleri okuyan herkesin, şu iki dersi aldığına dem vurur. Doğanın istediği gibi düşün ve yaşa; hiçbir kitabın, hiçbir dogmanın kölesi olma.
Montaigne Denemeleri kendi ve yakınları için kaleme alsa da, esere hâkim olan unsur insanın ta kendisidir. Amaç okuyucuya bir şey öğretmek değil anlatmak olsa da, her cümlede yazarın kendisi vardır. Ayrıca satırlar arasında ilerledikçe, etkin oldukları dönemlerde isimleri yer etmiş Seneca, Horatius gibi filozofların sözlerine de rastlayacaksınız. Bu sözler ile kendi düşüncelerini harmanlayarak aktarmış okura.

Öyle ki, Montaigne'in sözleri ve filozoflara ait alıntılar ışığında, okuduğum her bir satırda kendi ruhumun bir yansımasını gördüm. Sanki okuduğum satırların müsebbibi Montaigne değil de, benim kalemimden dökülen yazılardı. Montaigne de benim gibi, olaylar karşısında ders almadığı halde, başkalarına ders verenlere kızıyor. İnancı ve ideoloji uğruna cana kıyanlara öfkeleniyor. Bütün okurlara bahşettiği hoşgörüsünü sadece o tarz insanlardan men ediyor. Olması gerekende bu değil midir? Montaigne'in amacı da edinmiş olduğu bilgiler ışığında, okura yol gösterebilmek. Ama anlayana...

Herkes başkalarıyla uğraşacağı çabayı kendini eğitmeye harcasaydı, dünya daha bir yaşanılabilir ve harika bir yer olmaz mıydı? " Bakmasını bilen anılarımda her şeyi söylediğimi, gösterdiğimi görür. " der, Montaigne. Bende ekliyorum ki, Denemeler'de anlatılmak istenileni anlamak isteyen anlar. Bazen hissettiklerimiz o kadar derin ve yoğundur ki, duygularımızı telaffuz edebilmek için uygun kelimeler bulamayız. Bu yüzden değerli okur arkadaşlar, hissettiklerimi hissedebilmek adına Denemeleri okumanızı tavsiye ederim.

Beni çok düşündüren bir kitap oldu. Okunması sindire sindire olması gereken bir kitaplardan biri diyorum. Herkesin kendine göre mutlaka alacağı mesajlar var bu kitapta. Genellikle kitap sevgisi, insan ve kendini tanıma yer almaktadır denemelerinde.

Düşüncelerin önüne geçemeyen benliğimiz hayallerimizi süsleyen bir zavallıdır. Yasa, yararlı olduğu için değil yasa olduğu için yürürlükte kalırmış; işte insanlarda sevdikleri ya da cesaretli oldukları için değil yaşamaya mecbur oldukları için yaşmaya devam ederler. Kimsenin kimseye ihtiyacı yoktur. İnsan en çok kendine muhtaçtır, insan en çok kendini tanımalıdır. Kim derdi insan kendinden çok başka başka şeyleri sever diye? Öyle olmuyormuş... Aklıma yetiştirdiğim her cümle, kendini bana çalıştıran sayfalar yetişti cahilliğimi tedavi etmeye. Ne sen, ne de bir başkası sende olanları, sen kendini tanımadan bulamıyorsun. Kendini öven insan boş insandır, kendinden başka kimseyi düşünmeyen, söylediği her kelimeyi dilindeki sayfalarda bırakan... İnsan dilinde değil elinde bırakmalı eserlerini, uzatmalı, hissetmeli. Sen yap ama başkası bahsetsin senden, adın değil eserlerin dolaşsın elden ele, dilden dile. Aklımda uçuşan binbir kelimelerden birisi kanatlanıp birinin düşüncesine konsa ne güzel olur. Felsefe olur, tartışma olur, yeni yeni kavramlar olur ama adı da bu ya; bir eser olur. Sevmek bir sanattır, nefret etmek bir sanattır, kendini bilmek yaptığın en büyük eserdir. İşte tanıyıp tanıyabileceğim en harika ben dersin. İnsan, beni benden alan değil beni ben yapanı seçmelidir. Kelimelerim düşüncelerimle iş birliği yapıp beynimin emriyle bana kalem ve kağıtla itibata geçmemi söylüyor. Yaşanmışlıklar insanın alabileceği en büyük ders, kendinden alabileceği en iyi tecrübedir. Dünya dönüyor ama insan hissetmiyor, ben dönmüyorum, ben olduğum yerdeyim diyoruz; halbuki ömür gelip geçiyor hangimiz oturup geçen dakikaları sayıyoruz? O sayacağımız zamanda yeni şeyler yaşarız çünkü. Ölüm biraz daha yaklaşır bize. Günler, okunan kitabın çevirdiğimiz sayfaları gibidir, çevrilir çevrilir ve bir de bakmışsın kitap bitmiş. İşte budur hayat dediğimiz şey. Sayfalar bitene kadar, kelimeler, cümleler birbirini kovalar. Bir insanla konuşmak gibidir kitap okumak. Ben okurken kitabımın her sayfasıyla aşk yaşadım, her okuduğumda biraz daha aşık oldum. Beni benden mi aldı kitap, yoksa beni ben mi yaptı? Gözlerimi kapattım, aklımdan binbir kelime geçti, her düşünceme biraz daha su ekleyip içmeye devam ettim. Ben kendimi tanıdım, gelip giden insanları bir kenara bırak, sende kalan seni keşfet. Okurken kendimi bulduğum yerde yeni denemeler ekledim kendimce kendime. Amacım bir sayfada bende olanlardan çevirmekti. Bir bir saydım aklımdaki düşüncelerimi, kelime kelime yazdım bir müzik eşliğinde. Baştan başlayıp okudum daha sonra kendimi. Kim hakkımda ne derse desin, çünkü insanların yaptığı en iyi şeydir kendini tanımadan başkasını tanımaya çalışmak. Kimine göre hastayım, kimine göre vefasız, kimine göre yaş olarak oldukça küçük. Dilediğinizi düşünün ama ben kendimi tanıyorum ve benim hakkımda konuşan insanlardan en büyük farkım bu. İyiki sizden küçüğüm ki kendimi daha erken tanıyıp, bir yol seçebildim kendime. Bir alıntı paylaştım iki gün önce " birileri arkanızdan konuşuyorsa onlardan öndesiniz demektir" işte bu sözü hatırladığımda kendimi tamamen eleştiriye açtım.
Bir ay önce karşıma biri çıktı ve çok az kitap okuduğumu söyledi. O an içimden ah demek geçti çünkü kendimi bir kez daha keşfettim. Ben okumak için okumadım, ben kendimi öğrenmek için, okuyacağım yazarı kendimce belirlemek için okuyorum yavaş yavaş. Kitaplığımda biraz daha az kitap olur ama aklımda daha fazla düşünce olur. Şimdi daha iyi okuyorum, daha az eser veren yazar tercih ediyorum. Ne kadar az eser veriyorlarsa o kadar uzun sürede kendilerini biraz daha keşfediyor yazarlar ve yeni bir hayatla geliyorlar gündemimize. İki yılda bir, üç yılda bir hatta belkide on yılda bir eser veren yazarlar adını sayıkladığım kişiler oluyor. Bir kitap okudum adı bende kalsın, okuduğum kitap ve bundan sonra çıkan bir kitabı arasında sadece bir ay vardı ne öğrendim biliyor musunuz? Beni zorlamıyor bu kitaplar, her zaman bildiğim kelimeler, kullandığım heceler... Ben bu kitapta ne gibi bir bilgi edinebilirim ki?
Bilgelik konusunda sınır tanımayan, fikirlerin ve düşüncelerin olgunlaşmasını sağlayan bir eserdir. Okumanızı tavsiye ediyorum.

Öncelikle, Michel De Montaigne'nin Denemeler adlı eserini alırken yayınevine mutlaka dikkat edin. Benim okuduğum bu eser Kitap & Cafe Serüven adlı yayınevinden çıkmış yazım hataları çok fazla ama en önemlisi yazı puntosu çok küçük okurken ciddi anlamda gözlere rahatsızlık veriyor.

Montaigne... felsefenin sorgulayan yazarı. Önce kendini sonra tüm hayat akışını sorgulayıp cevapları ile çelişki yaşayan yazar. Denemeler adlı eseri isminden anlaşılacağı üzere küçük denemeler ile dolu bir kitap. Denemeleri kısa kısa olsa da içeriklerini anlamaya başladığınızda çok uzun gelecek...

Başkalarından önce kendini eleştiren, her konuda bakış acısını geniş tutmaya çalışan, özellikle insanın kendi ile beraber dünya bakış acısını geliştirmeye çalışan yazar, bu eserinde Yunan Mitolojisinden fazlaca bahsediyor. Mitoloji üstatlarının söylediklerinin bir çoğunu kabul etmiyor. İnsanın kendi bilgeliğini, kendi gücünü keşfetmesini istiyor. Montaigne göre insan ruhu ile ve tüm yaratılmışlarla bütünleşmeli...

Savaşların, dayatmaların, zalimliğin karşısında duran yazar Denemeler adlı eserinde, insanın sürekli araştırmasını ve sürekli kendini yenilemesini istiyor. Evrenin kendini sürekli yenilediği gibi, insanında kendini yenilemesinin önemli olduğunu vurguluyor...

Montaigne kendi felsefesine göre, kuşkuculuğun; insanı evren karşısında boşluğu güvensizliğe düşürmek değil, tam tersi bilinçli olabilmesi açısından ne kadar önemli olduğunu savunmaktadır..

Ahlak konusunda ise insanın kibri yüzünden, hem kendini hem dünyayı bozduğunu öne sürmektedir.

Montaigne'nin bu kitabı kısaltılmış olan Denemeler eseridir. Sayın Hakan Beyin tavsiyesi üzerine mutlaka dört kitaptan oluşan asıl Denemeler adlı eseri de mutlaka okuyacağım, kendisine tavsiyesi için tekrar teşekkür ederim...

Felsefe ve edebiyatı bir arada tutan Montaigne'nin eserlerini sıkılmadan okuyacağınızı düşünüyorum...