Doğu Öyküleri
Marguerite YourcenarBiz gençken bu kitabı tekrar tekrar okuduk. Başucu kitabımız yaptık. Ernesto Saboto'nun Tünel'i, Italo Calvino'nun Görünmez Kentler'i neyse, Doğu Öyküleri de oydu bizim için. Bir şölen. Düzyazı sevmeyen dostlarımız bile önünde secdeye dururlardı bu kitabın. Yourcenar, efsanevi isim. Bu kitap, efsanevi bir kitap.
Nefî divanını Bulak baskısıyla karşılaştıran ve şiir diyince, açıyorum eskileri okuyorum diyen en yakın arkadaşım, adını vermeyeyim, Doğu Öyküleri deyince sadece mutluluktan havalara uçardı.
Tabii, çevirmenin payı büyüktü bu durumda. Hür Yumer, okuyup okuyabileceğimiz en güzel çevirilerden birini hediye etmişti Türkçeye.
Herhangi bir okur, mesela, "Wang-Fo Nasıl Kurtuldu" başlıklı ilk öyküyü okuduğunda, hakikaten selamlayacaktır edebiyatın gücünü. Güzelin niye güzel olduğunu açıklamakta zorlanırız genelde. Ben de anlatamazdım eskiden bu kitabın niye güzel olduğunu. Şimdi biliyorum: Yaratıcılığın, yeni bir şey yapmanın yani poiesis'in en has örneği bu. Uzun müddet de aşılabilecek türden değil. Güzel, bu. Tam da bu. Başdöndürücü.
Türler:
112 sayfa · İlk Yayın Tarihi: 1992
Yorumlar ve İncelemeler
Başka Doğu’dan öyküler..
Bu kitaptaki kimi öyküler o kadar tanıdık geldi ki, uzun süre ben bunlarla ilgili film izledim kesin diye düşündüm. Aradan bir hafta geçti, şaşkınlıkla kabul etmek zorunda kaldım: ben bu kitabı okumuştum yahu. Şimdi avucumda şu soru: Eskiden okuduğumu ve sevdiğimi söylediğim kitapları nasıl okumuştum ve gerçekten sevmiş miydim? Şimdi okusam yine sever miyim? Bazen okuma eylemini otomatiğe bağlayıp bazı şeyleri kaçırıyor muyum? Size de oluyor mu bu? (Hepimize oluyor derseniz müthiş rahatlarım:)))
Arnavutluk, Çin, Hindistan gibi, müslüman olmayan Doğu’nun öyküleri bunlar. Zaten anlatılagelmiş efsaneler. Yourcenar bunları yeniden yorumlamış. Ama yeniden yorumlama dediğimiz şey, hikayelerin akışını değiştirmek, öyle değil şöyle olmuştu demekten çok, onları mahrum kaldıkları şiirsel bir dille sarmalamak olmuş.
Kimi ulusal kahramanların bizim hayatımızda yer kaplamamasından sebep, bazı öykülerin içine giremedim. Ama çoğunun içinden çıkamadım ki, beni ilgilendiren kısmı burası. Özellikle Wang Fo nasıl kurtuldu ve Ölü Kadının Sütü, en sevdiklerim oldu.
Hür Yumer’in mis gibi Türkçesiyle..Keyifle okunsun..
Doğuya seyahat ...
Yolculuğunun sınırlarını aşan yeni bir Marco Polo...
Ressamlar, tüccarlar, prensler, krallar, hancılar, keşişler ve cellatlar; koca dağlar ve nehirler, büyük ormanlar yani anlayacağınız görsel bir şölen sunabilecek imgesel metinler...( Çağrışım açısından zengin oluşu, okurken görsel zekâyı zorlayan ama aynı zamanda büyük bir edebi lezzet veren öyküler...)
Mitlerin, alegorilerin; bunlar içine gizlenmiş günümüz konuların temsili işleyişi, sorgulamaları, tanrı ve evren anlayışlarıyla da iyice zenginleşmiş edebî bir doyum metni...
Adından da anlaşıldığı gibi Çin, Hint medeniyetini zaman zaman Balkan ülkelerini... Kendi içlerinden bir ses gibi onların masallarını, efsanelerini kendi büyülü üslubuyla yeniden ele alıp etkileyici mekan ve dönemlere götüren usta bir kalem...
Tanıtım yazısında "Biz gençken bu kitabı tekrar tekrar okuduk. Başucu kitabımız yaptık. Ernesto Saboto'nun Tünel'i, Italo Calvino'nun Görünmez Kentler'i neyse, Doğu Öyküleri de oydu bizim için. Bir şölen. Düzyazı sevmeyen dostlarımız bile önünde secdeye dururlardı bu kitabın. Yourcenar, efsanevi isim. Bu kitap, efsanevi bir kitap." dedirten bugünün okunan yeni yazarların imrenerek okuduğu bir kitap...
Konu içeriği ve üslup inceliğine dair söylenebilecek çok şey var elbette, yazarından okuduğum ilk kitap olmasına rağmen diğer eserlerine çekebilecek etkiyi ilk öyküsünde başarabilmiş olması oldukça etkili...
Diğer eserlerini de okuyup uzun uzun konuşana kadar bana müsade...
Herkese iyi okumalar...
Doğu Öyküleri 
Marguerite Yourcenar
Yazar Hakkında
Marguerite YourcenarYazar · 12 kitap
Marguerite Yourcenar, asıl adı Marguerite de Crayencour (d. 8 Haziran 1903, Brüksel, Belçika- ö. 17 Aralık 1987, Northeast Harbor, Maine, ABD),romancı, deneme, öykü yazarı ve çevirmen. Üye sayısı 40'la sınırlı olan Académie française'e seçilen (6 Mart 1980) ilk kadın üyedir. Akademi üyeliği yalnızca Fransız vatandaşlarına verildiğinden, Amerikan uyruklu Yourcenar, Fransız cumhurbaşkanının özel izniyle çift uyrukluluk kazanmıştır.
Baba tarafından Flandre bölgesinin Fransız kesiminde yerleşmiş eski bir aileden, anne tarafından ise Belçika'ya çok sayıda edebiyatçı ve siyaset adamı vermiş Valon bir ailenin soyundan gelen Crayencour, Flandre'ın Fransızca konuşulan kesiminde bulunan evinde özel eğitim gördü. Çocukluğunun çoğu, daha sonra "tanıdığım en iyi dost ve en özgür insan" olarak tanımlayacağı babasıyla birlikte gittiği gezilerde geçti. Genç yaşta yazmaya başladı. 1927'de babası öldükten sonra kalan miras, Crayencour'a istediği gibi yazma özgürlüğü kazandırdı, uzun dünya gezilerine çıktı. İlk romanı Alexis'i 1929'da yayımladı. II. Dünya Savaşı çıkana değin bir göçebe gibi yaşadı.Sonra ABD'ye yerleşti; 1947'de Fransız vatandaşlığından çıkmadan ABD vatandaşlığına geçti. Asıl adı Crayencour'u değiştirerek yaptığı Yourcenar adını kullanmaya başladı.
Yapıtları
Yourcenar'ın yapıtları, kusursuz klasik üslupları, içerdikleri geniş bilgi ve psikolojik incelikle dikkati çeker. En önemli yapıtlarında geçmiş dönemleri ve kişilikleri yeniden yaratmış, insanlığın kaderi, ahlak ve iktidara ilişkin düşünceler ileri sürmüştür. Başyapıtı Mémoires d'Hadrien (1951; Hadrianus'un Anıları, 1984) 2. yüzyılda hüküm sürmüş bir Roma imparatorunun öykülerle zenginleştirilmiş anılarını içeren tarihsel bir romandır. Başka bir tarihsel roman olan L'Œuvre au noir (1968; Zenon, 1985) ise 16. yüzyılda yaşamış bir simyacı ve bilim adamının düşsel yaşamöyküsüdür. Yourcenar'ın öteki yapıtları arasında kısa öykülerini topladığı Nouvelles orientales (1938; Doğu Öyküleri, 1985), düzyazı bir şiir olan Feux (1936; Ateşler) ve Le Coup de grâce (1939; Bir Ölüm Bağışlamak, 1988) adlı kısa roman sayılabilir.
Ayrıca denemeler (Sous bénéfice d'inventaire (1962)), ailesine ilişkin anı kitapları (Souvenirs pieux (1973)), (Archives du Nord (1977)) ve Hindu gizemciliğine olduğu kadar eski ve modern Yunanistan'ın lirizmine duyduğu ilgiyi belirten çeviriler yayımladı. Ölüm teması (Mishima ou la Vision du vide (1981)) ile herşeyin gelip geçiciliği teması (Comme l'eau qui coule (1982), Le Temps, ce grand sculpteur (1984)) sanatın ve yalnızlığın ayna oyunlarına temel oldu.
Birçok deneme yazan Yourcenar, Siyahların spiritual'ları ile çeşitli İngiliz ve Amerikan romancılarının yapıtlarını Fransızcaya çevirmiştir.
