Evliyâ Çelebi (d. 25 Mart 1611, İstanbul - ö. 1682), 17. yüzyılın önde gelen gezginlerindendir. Elli yılı aşkın süreyle Osmanlı topraklarını gezmiş ve gördüklerini Seyahatnâme adlı eserinde toplamıştır. Çelebi ailesi aslen Kütahyalı olup, fetihten sonra İstanbul´a yerleşmiş, zaman zaman Kütahya´da da kalmışlardır.İstanbul´un Fethi sırasında Evliya Çelebi´nin dedesi Kara Ahmet Bey´in dedesi olan Yavuz Özbek (Er), Fatih Sultan Mehmed´in akıncılarından olup fetih ganimeti ile Unkapanı´nda yüz dükkan, bir cami ile beraber bir ev yaptırmıştır. Eski adıyla Sağrıcılar Camii olan bu cami Yavuz Sinan Camii´dir. Evliya Çelebi´nin dedesi Kara Ahmet Bey, Kütahya´daki evlerinin önündeki türbede medfundur. Babası Derviş Mehmed Zıllî, I. Süleyman´dan I. Ahmed'e kadar ki padişahların kuyumcubaşılığında bulunmuş pek çok sefere katılmış, çok yaşlı iken vefat etmiştir. Annesi Abhaz´dır. Annesinin kardeşi Melek Ahmed Paşa´nın validesi olduğu için Melek Ahmed Paşa´nın himayesinde bulunmuştur. Amcası Firâki Abdurrahmân Çelebi´dir. Babası, annesi ve büyük annesi Beyoğlu´nda şimdiki Lohusa Sultan Türbesi yakınındaki Meyyit Mezarlığı´nda gömülüdür.
Evliya Çelebi, Seyahatnâme´sinde gezip gördüğü yerleri kendi üslûbu ile anlatmaktadır. Evliya Çelebi´nin 10 ciltlik Seyahatnâmesi, bütün görmüş ve gezmiş olduğu memleketler hakkında oldukça önemli bilgiler içermektedir. Eser bu yönden Türk Kültür tarihi ve gezi edebiyatı açısından önemli bir yere sahip olmuştur.
(Tanıtım Bülteninden)
