İki Gözümün Kanayan Yarası Doğu Türkistan
Söz arasında Sabitcan gülerek, kollektifleştirme devrinde Sincan'a (Doğu Türkistan'a) kaçan Kazak ve Kırgızlar'ın geri gelmeye başladıklarından söz etti. Çinliler komünlerde onlara hayatı zehir etmişler. Yemeklerini evlerinde kendileri pişirip yemelerine izin vermemişler. Günde 3 defa aşevlerinde kaynatılan kazanların önünde, büyük küçük sıraya giriyor, tabaklarına ne koyarlarsa onu yiyorlarmış. Öyle güç şartlar altında bırakılmışlar ki, şimdi hepsi varını yoğunu bırakıp kaçıyor, kabul edilmeleri için Sovyet otoritelerinin elini eteğini öpüyorlarmış.
Hoten şehri Doğu Türkistan'ın önemli ticaret şehirlerinden birisidir. İpek Yolu'nun üzerinde bulunması şehir ahalisini zenginleştirmiştir... Çinliler için kutsal sayılan yeşim taşının sadece Hoten şehri sınırlarında çıkması, bu şehri Çinliler için önemli bir konuma taşımıştır.
Ötüken Neşriyat
Çin idaresi, Doğu Türkistan'ın tamamında olduğu gibi Hoten'de de baskıcı bir sömürü düzeni şeklinde 1931 yılına kadar devam etti. Hoten'in bütün tabii kaynakları ve zenginlikleri Çin tarafından sömürüldü. Buna dayanamayan Doğu Türkistan Türkleri, 1931'de Kumul'da (Hami) bir isyan başlattılar. 1933 yazında Hoten halkı da bu ayaklanmaya katıldı. Mehmed Emin Buğra ile Sabit Damullah liderliğinde başarıya ulaşan bu hareket sonucunda Doğu Türkistan Türk İslam Cumhuriyeti kuruldu (Kasım 1933)
Doğu Türkistan’ın güneyinde yer alan Hoten, Hunlar zamanından beri topraklarından çıkan yeşim taşları ile meşhur oldu.
Doğu Türkistan'ın istiklal mücadelesi 1949'daki komünist işgaline kadar sürdü. Bu tarihten sonra komünist Çin idaresine giren Hoten, günümüzde de bu durumunu devam ettirmektedir.
Kırım, Kazan heder oldu!
Tuna,Kafkas beter oldu!
Türkistanda neler oldu,
İşitmedi kulağımız!
Sayfa 274 - Ziya GökalpKitabı okudu
Gözyaşlarımız devlet olur mu bilinemez, ama akıttığımız kan bir devlet kurmaya yetecek kadar fazlaydı.
Ötüken Neşriyat
Bağımsızlığın tadını sadece anlatılardan hatırlıyoruz. Oysa bizim insan dolu şehirlerimiz vardı.
Ötüken Neşriyat
Tarihi İpek Yolu'nun üzerinde olmasının büyük önem kazandırdığı Hoten şehri, Orta Asya'da Budizm merkezi olma hüviyetiyle şöhret buldu. Bu özelliği, Hoten'den günümüze çok sayıda arkeolojik ve yazma eser kalmasına sebep oldu. Hoten, kurulduğu şehirle birlikte bulunduğu vahaya da ad olmuştur. Topraklarında ve nehirlerinde Asya'nın en güzel Yeşim Taşı'nın çıkması, Hoten'i meşhur eden bir başka sebep idi. Ancak öncelikle belirtmek gerekir ki, yüzyılımızın başlarında Doğu Türkistan'ın tarihi zenginliklerine göz diken batılı araştırıcılar, Hoten'i de yağma ettiler. Sandıklar dolusu yazmalar ve diğer tarihî eserler Avrupa müzelerine taşındı.
Önceleri Batı Gök-Türklere vassal olan Hoten 632’de Çin’e ülkesinde bol miktarda çıkan yeşim taşlarıyla süslü kemerler göndermiş, imparator T’ai-tsung bundan çok memnun olup, onlara cevap vermişti.
Türk şeyhleri...
Din ile devleti iki ayrı şey bilen Türk şeyhleri, hocaların dünyevi işlere karışmasını kötü görürlerdi.
Zalimler Korkak Olur
Yakub Han'ın vefatından yedi ay sonra Çin ordusu Kaşgar'a girerek Kaşgar Hanlığına son vermiştir. Çin ordusu Kaşgar'a girdikten sonra General Tsou'nun ilk icraatı ise Yakub Bey'in mezarını açtırarak na'şını yargılatmak ve başını kestirmek olmuştur.
Ötüken Neşriyat
Çin ordusu A-shih-na She-er kumandasında Kuca’ya hücum ettiği sırada endişeye kapılan Çin ordusuna lojistik destek sağlamıştı. Kuca’nın düşmesinden sonra Çin ordusunun kumandanlarının gönderdiği elli süvariye teslim olan Hoten Kralı Çin sarayına gitti. 650 yılında adı geçen kral Çin İmparatoru Kao-tsung tarafından sağ cesur muhafızları generali tayin edildi.
linç edeceklere sözüm s.... g.... Çini kınıyorum...
başarısız boktan bir kış geçirdik
kanımız bile doğru dürüst akmadı
bîr sürü çocuğu öldürdüler.
Sayfa 75 - Yapı Kredi Yayınları, 6.Baskı 2008Kitabı okudu
Uygur Türkleri!
Halkın %100'ü Hanefi mezhebine mensup Müslümanlardan oluşmaktadır. Dilleri Uygur Türkçesi'dir.
Sayfa 15 - Rumuz Yayınevi
