İkinci Dünya Savaşı 76 yıl önce bitti. Eskilerin deyimiyle, "bad-ı harab el Basra" denemez, doğrusu nice Basraların harab olması pahasına bitti ve yeni bir dünya doğdu. Savaşın getirdiği sıkıntıların bitimi için bu 76 yıl sözünü kullanmak da doğru değildir. İnsanların çektiği sıkıntı ve uğradıkları yıkım daha yıllarca devam etti. Ailelerin parçalanmışlığı, vatansız kalanların sürünmesi halen sürüp gidiyor. Leningrad savunmasında açlık çeken çocuklar, savaş biter bitmez karınlarını doyurabilmiş değildi. Yıllarca sütü ölçüyle içtiler, yumurtayı görmeden büyüyenler çoğunluktaydı. Stalingrad, Kiev, Harkov, Varşova'da Alman işgalcilerin sokaktan toplayıp Almanya'daki kamplara, fabrikalara ostarbeiterin olarak sürdükleri anaların çoğu, bir daha geride bıraktıkları çocuklarını göremediler. İkinci Dünya Savaşı, cephede öldürdüklerinden çok, geride yaşayan ölüler bıraktı.
Sayfa 186Kitabı okudu
“Tarihçi, savaşın sadece ana hatlarını kavrayabilir ve ne kadar bilinçli ve birikimli olursa olsun, hiçbir anlatıcı savaş denen o korkunç bulutu mutlak bir biçimde sabitleyemez.”
Sayfa 376Kitabı okuyor
Hz. İbrahim’in kabrini cami kısmından ancak bir pencereden bakabiliyorsunuz. İbrahimî dinlerin atası İbrahim peygamberin huzurunda böylesi bir gerilimle bulunmak... Put kıran bir peygamberin, ömrünü puta tapıcılığa karşı savaşla geçiren İbrahim’in mezarı da bir savaş alanı gibi.
“Ama gene de sürükleniyordum... Şimdi ise öyle bir savaş içindeyim ki sizin de yardımınıza muhtacım.”
Bunlar nasıl meseleler komutanım? Kim kiminle çekişiyor? Niçin? Ekmek isteyenlere, varsa ekmek verilir. Duraklanmaz. Ekmek yoksa katlanılır, istenmez! Hayır. Bu dünya, bizim, savaş patlayınca bırakıp gittiğimiz dünya olamaz. Biz demek ki savaşa gitmedik, eski dünyamızdan çıkıp gittik. Sonra bir başka dünyaya, bize yabancı bir dünyaya savrulduk. Dış görünüşün eskisine benzerliği yalan... Alçakça bir oyuna geldik bizler, komutanım... Düşmanlarımız bizimle eğleniyor. Dayanılır mı buna? Dayanır mı hiç?
İşin özüne varmak kolay değildir, savaş söz konusu olduğunda bile, fantezi uzun süre direnişini sürdürür.
Sayfa 48
Medeniyetin, gelişme düşüncesinin amacı birbirini öldürmeye uğraşmak mıdır? Yoksa kardeşlik ortamını oluşturmaya çare aramak mı? Neden insan öldürme tekniğinde en usta olan, savaş aletlerini en iyi yapan milletler en medeni, en ileri sayılıyorlar?
Sayfa 95Kitabı okuyor
