Üçüncü Bölüm: Suçluluk
Suçluluğun utançla örtüşmesi üzerine yazılmış literatür devasa boyuttadır (örn., Abrams, 1990; Grinker, 1955; Kilborne, 2005; Levin, 1967; Morrison, 1989; Spero, 1984; Wurmser, 1994) ve burada özetlenmesi pek de mümkün değildir. Şu kadarını söyleyebiliriz ki, literatüre katkıda bulunan isimlerin her biri ayrı bir noktaya vurgu yapmış, başka başka
Sayfa 70-1Kitabı okudu
Üçüncü Bölüm: Suçluluk
(...) geçmişle ilgilidir. Her ikisi de kişinin kendi eylemleriyle bağlantılıdır. Her ikisi de suç veya ihmal sayılacak davranışlarda bulunmayı gerektirir. Her ikisi de geçmişe dönüp her şeyi silebilme veya geri alabilme arzusu barındıran bir zihinsel meşguliyete yol açar. Dolayısıyla her ikisi de “keşke... fantezisi”nin altında yatabilir (Akhtar,
Sayfa 73Kitabı okudu
Üçüncü Bölüm: Suçluluk
Suçluluğun font origiosunu ararken, iki eylem ve fantezi kaydına erişiriz. Bunlardan biri, çocuklukta sıklıkla rastlanan olay ve deneyimlerden oluşur. Diğeri ise yine yeterince yaygın olmakla birlikte o kadar da sık görüldüğü söylenemeyecek bazı gelişmelerden müteşekkildir. İlk kategori, şunlara yol açar: (i) yok etme suçluluğu, (ii) epistemik suçluluk, ve (iii) Oidipal suçluluk. İkinci kategori ise şunlara: (i) ayrılma suçluluğu, (ii) tetiklenen suçluluk, (iii) ödünç suçluluk, (iv) emanet suçluluk, (v) sağ kalanın suçluluğu. Elbette bu son dörtlü, her ne kadar özgün ve tesadüfi olaylardan kaynaklansalar da ahlaki huzursuzluğun yaygın kökenlerini hemen sömürebilir; yani, iki geniş suçluluk kategorisini (yaygın ve özgün) iç içe katabilir. Waelder’in (1936) “çoklu işlev ilkesi” her tür ruhsal fenomen gibi suçluluğa da uyarlanabilir.
Sayfa 74Kitabı okudu
Üçüncü Bölüm: Suçluluk
Ebeveynlerin tetiklediği suçluluğun bir benzerine, daha iyi bir tabir aklımıza gelmediğinden, “ödünç suçluluk” diyebiliriz. Bu, büyümekte olan çocuğun, ebeveyninin kendisine yönelik hatalı davranışlarının suçunu üstlenerek onları temize çıkarmasıyla ilişkilidir. Fairbairn’in (1950) “ahlaki savunma” adını verdiği bu gelişmenin iki kaynağı vardır: (i) çocuğun, ebeveynlerin bağımsız saiklerinin farkına varmadan önceki benlik-merkezli algısı ve (ii) çocuğun bir şeylerin iyileşeceği umudunu kısmen de olsa koruma çabası. Başka bir deyişle, eğer çocuk kendisine ebeveyninin “kötü” olduğunu hissetme izni verirse, durum tahammül edilemez hâle gelecektir çünkü çocuğun gidecek başka yeri, sevgi arayacak başka kimsesi yoktur. Oysa “kötü” olanın kendisi olduğunu hissettiğinde, daha iyi davrandığı takdirde ebeveyninin ona nazik yaklaşacağını ve ona kötü muamele etmekten vazgeçeceğini ümit edebilir.
Sayfa 80Kitabı okudu
II HADÎS
«Hadîs» sözlük anlamı bakımından haber, bildiri, söylendi (rivayet) demektir. Sonradan bu kelime Hazreti Muhammed'in sözlerine ilişkin haber için kullanılmış, bu suretle sözlük anlamı daraltılmıştır. Hazreti Muhammed'in sözlerinin ilk ve en sağlam nakil kaynakları «sahâbeler» yani peygamberimizin sözlerini bizzat kendisinden işidenler,