Aşkın kitabında almak kadar vermek de vardır. Aşk gönül pazarıdır. Eğer iki gönül birbirlerine razı göstermişse orada aşk vuku bulmuştur. Denklik bu işin ne olmasını ne de olmamasını belirler. Aşıklar gönül denkliğine bakar makam denkliğine değil.
Sayfa 38Kitabı okuyacak
Çünkü aşk gelince akıl gider.
Sayfa 37Kitabı okuyacak
Setrenca Mîr û Mem / Mem ile Mîr'in satranç oyunu
Mîr rabû çû cihê Memê jar
Mem hate cihê ji pêş ve dildar
Çavê di Memê ku dîn ruxê Zîn
Muft dane ji dest xwe fîl û ferzîn
Dil mayî li pencer û şebakan
Hespê xwe dida, l' ciyê peyakan
Mîr bir ji Memê temam şeş dest
Mem bû ji meya li pêş ve sermest
-------------
Bey kalkıp Mem'in yerine geçti
Mem habersiz, yârin önünü seçti
Öyle ki bakıp Zîn'i gördü gözleri
Bedava verdi fil ile veziri
Fukara gönlünü taktı pencerelere
Atını değiştirdi piyadelere
Altı el beye yenildi Memo
Yarin şarabından sarhoş oldu o
Sayfa 324 - Nûbihar
Hubba di dilê xwe naket înkar
Sirra xwe diket ji bo te îqrar
Sabitqedem e, di vê evînê
Dê bêti ku 'aşiq im li Zînê
---------
Sevgisini senden etmez inkar
Şüphesiz, sırrını söyleyip açar
Aşkının yolunda o, sabit kararım
Korkmadan diyecek: "Zîn'e aşığım...
Sayfa 319 - Nûbihar
'Uşşaqi hezîn û bênewa bûn
Xel teşne Huseynê Kerbela bûn
Meclis bi newayê zîr û bem bûn
Memlû ji hewayê Zîn û Mem bûn
---------
Aşıklar olmuştu yüreği kebap
Kerbela Hüseyn'i tek eylerdi tab
Meclisler dolmuştu ses seda ile
Mem'le Zîn'in aşkı düşmüştü dile
Sayfa 316 - Nûbihar
Ev padişahê ku 'eşqi name
Roji bi wê nîsbetek temam e
----------
Adı aşk olan şah ne bahtiyardır
Büsbütün güneşe benzeri vardır
Sayfa 314 - Nûbihar
Tarihimiz bir kere yâr olsun bize
Bir kere olsun uykudan kalksın hele
Ehmedê Xanî
Kurmanc ne pir di bê kemal in
Em ma di yetîm û vê mecal in
Filcimle ne cahil û nezan in
Belkî di sefîl û bê xudan in
li ber şûr nizm nekir enî
ne Feqî, ne Mella, ne Xanî...
xwediyê peyva serhildêr im
şair im, ez mitirbê te!
(...)
Bir yer altı suyu olarak kalmıştır Mem-û Zin
Doğuda bile çok az kimsenin bildiği
Çünkü Ehmedê Xanî takılıp kalmıştır
Her zaman sıkı bir kimlik kontrolüne
Sanırım bir tek Hilmi Yavuz’da geçer
Bildiğim kadarıyla yazılı Türk şiirine…
Cemal diyor ki aşktan aşka fark vardır
Bazen ipe götürür sallandırır sehpada
Buyurgandır adına hutbe okutur bazen
Kendine yol döşeyenden gerçek aşkı bekleme.
(...)
Ehmedê Xanî
Ona yazı yazmayı öğreten yazı senin yazındır,
O, otuz yıldır yanlış yazılar yazmaktadır.
Çünkü o gaipten koptuğu zaman,
Tarih bin altmış bir idi.
Bu yıl kırk dört yaşa erişti
O, günahkârların öncüsü.
Ey kalem, sen de çok uzattın,
Bu kâğıdı çok karaladın, yeter artık!
Sözler inci gibi de olsa,
Çok olunca değersiz kalır.
Mücevherlerin değerini görmüyor musun?
Çünkü azdırlar ve nadirdirler.
~~~~~~~~~~~~~
Ey xame te jî gelek dirêj kir
Ev name bes e te pirr girêj kir
Herçend kelam-i şubhê dur bit
Bêgedri dibit dema ku pirr bit
Nabînî bi qîmet in cewahir
Lewra ku di hindik in di nadir
Acaba ney kendiliğinden bir şey söyler mi?
Hiç kalem kendiliğinden bir damla döker mi?
Kaleme kara işler yaptıran kâtiptir,
Ney saz çalandır ki, elinden feryat eder.
~~~~~~~~~~~~~~~~
Ma ney bi xwe tiştekî dibêjit
Xame bi xwe reşhekî dirêjit
Katib qelemi diket siyehkar
Sazende ye ney ji dest bihawar
Gerçi o görünüşte kötülük yaptı,
Ama aslında o kötülük huzur oldu.
Bazı işler vardır ki görünüşte kötüdür,
Bazı filler vardir ki görünüşte doğrudur.
Biri cefa suretine girmiş adalettir.
Biri de vefa kisvesine girmiş kahırdır.
~~~~~~~~~~~~~
Zahir wî egerçi kir qebahet
Batîn bûwe rahet ew qebahet
Şolin hene zahiren xerab in
Fi'lin hene sûreten sewab in
Yek 'edl e li sûretê cefayê
Yek qehr e di kiswetê wefayê
Bu iki cihan birbirinin kumasıdır.
Bu iki kuma birbirine çok karşıdırlar.
Sen birini boşamadıkça
Öbüründe hiçbir lezzet bulamazsın.
~~~~~~~~~~~~~~
Ev herdu cîhan bi hev hewî ne
Ev zerre li zerrê hev qewî ne
Hetta weku bernedî tu yêkê
Nabînî çu lezzetê ji yêkê