Sofistlerin yaptığı neydi?
Onlar insanı her şeyin ölçüsü, onun bireysel algılarını varlığın ve hakikatİn ölçütü kılmışlardı. Böylece evrensel bir hakikatin, doğrunun varlığını ortadan kaldırmış, onun yerine herkesin kendi hakikatini, yani bireysel sanısını veya arzusunu, kaprisini geçirmişlerdi.
Bu durumda her biri kendi hakikati veya sanısı, tutkusu veya çıkarı ile sayısız insan ortaya çıkmış ve onların her biri kendi bireysel algıları, sanılan, tutkuları için haklılık ve meşruluk iddiasında veya talebinde bulunmuşlardı.
Bunun doğal sonucu olarak da insanlar arasında barış ve huzur içinde ortak bir yaşamın olabilirliği, herhangi bir toplumsal, ahlaki, hukuki uzlaşma ortamı ortadan kalkmıştı
Sayfa 226 - Bilgi Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu
"Sabah kalkar kalkmaz kendinize şu soruları sorun:
Tutkularımdan kurtulmak için ne yapmam gerekli?
Huzur için ne yapmalıyım?
Ben neyim? Sadece bir bedenden, gayrimenkul sahibinden ya da bir ünden mi ibaretim?
Hayır, bunların hiçbiri değilim.
Ne o zaman? Ben aklı başında bir insanım.
Peki o zaman benden ne isteniyor?
Eylemlerin üzerine düşün.
Huzurdan nasıl uzaklaştım?
Düşmanca, çekingen ya da umursamaz mı davrandım?
Tüm bunlarda eksik yaptığım neydi?
Sayfa 31
Birden anladı. Dilencinin niye beş gün gelip iki gün gelmediğini, niye hep bu vakit burada olduğunu artık biliyordu. Güldü. Yaman adamdı bu dilenci. İnsanların işten dönerken ucuza huzur satın aldıklarını biliyordu. Cumartesileri, pazarları gelmiyordu. Bugün neydi? Gün adlarıyle ilgisi yoktu.
Küçük insanı büyük insandan ayıran şeyin ne olduğunu sordu kendine. Onu sıradan insanlardan ayıracak bir vasfı olmadığına, başkalarından çok da farklı sayılmayacağına göre kendi gözünde kendi neydi? Dar alanlarda bunalmaktan ibaret miydi meselesi? Küçük tasalarını hemen unutan, daha rahat, daha az sorunlu bir hayat yaşamak için çabalayan insanlar bunun farkında olmadıkları için mi küçüktüler? Bu dünyada iyi kötü yaşadıkları ve bir gün ilahi adaletin önünde sıradan hayatlarının hesabını vereceklerine inandıkları için mi huzurluydular? Huzurlu muydular gerçekten? Hayat uzun bir huzur muydu?
Sayfa 125Kitabı okudu
"Sabah kalkar kalkmaz kendinize şu soruları sorun:
Tutkularımdan kurtulmak için ne yapmam gerekli? Huzur için ne yapmalıyım?
Ben neyim? Sadece bir bedenden, gayrimenkul sahibinden ya da bir ünden mi ibaretim? Hayır, bunların hiçbiri değilim. Ne o zaman? Ben aklı başında bir insanım.
Peki o zaman benden ne isteniyor? Eylemlerin üzerine düşün. Huzurdan nasıl uzaklaştım?
Düşmanca, çekingen ya da umursamaz mı davrandım? Tüm bunlarda eksik yaptığım neydi?
Epiktetos, Makaleler, 4.6.34-35
Küçük insanı büyük insandan ayıran şeyin ne olduğunu sordu kendine. Onu sıradan insanlardan ayıracak bir vasfı olmadığına, başkalarından çok da farklı sayılmayacağına göre kendi özünde kendi neydi? Dar alanlarda bunalmaktan ibaret miydi meselesi? Küçük tasalarını hemen unutan, daha rahat, daha az sorunlu bir hayat yaşamak için çabalayan insanlar bunun farkında olmadıkları için mi küçüktüler? Bu dünyada iyi kötü yaşadıkları ve bir gün ilahi adaletin önünde sıradan hayatlarının hesabını vereceklerine inandıkları için mi huzurluydular? Huzurlu muydular gerçekten? Hayat uzun bir huzur muydu?