Turfanda mı Yoksa Turfa mı?, Mizancı Murat'ın 1892 yılında kaleme aldığı ve Türk edebiyatının en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilen bir romandır.
Roman, Avrupa'da eğitim görmüş ve vatanına büyük umutlarla dönen idealist bir gencin, Osmanlı bürokrasisinin ve toplumunun yozlaşmışlığıyla karşılaşmasını ve yaşadığı hayal kırıklıklarını konu alır.
Ana karakter Mansur Bey, tıpkı turfanda bir meyve gibi, taze, idealist ve vatan sevgisiyle doludur. Fakat bürokrasideki rüşvet, adam kayırma ve liyakatsizlik gibi durumlarla karşılaştıkça umutları ve idealleri sarsılır.
Romanda, Tanzimat Dönemi'nin Osmanlı toplumundaki etkileri ve aydınların yaşadığı çelişkiler ustaca işlenir. Mizancı Murat, eserinde hiciv ve ironi gibi unsurları kullanarak dönemin siyasi ve sosyal atmosferini eleştirir.
Turfanda mı Yoksa Turfa mı?, sadece bir roman olmanın ötesinde, bir dönemin sosyo-politik panoramasını çizen ve okurları düşünmeye sevk eden bir eserdir. Mizancı Murat'ın akıcı ve sürükleyici üslubu ile okurları 19. yüzyıl İstanbul'una götüren bu roman, Türk edebiyatı sevenler için kaçırılmayacak bir başyapıttır.
Siz de vatan sevgisi, idealizm ve Osmanlı bürokrasisinin çelişkileri ile örülmüş bir hikayeye dalmak istiyorsanız, Turfanda mı Yoksa Turfa mı? romanını okumanızı tavsiye ederim.
