Devlete, siyasete dair ütopyalar okursunuz ya; işte bu kitap da bir gençlik ütopyası gibi.
Şahsiyetli, hayır demeyi beceren, hayatta ne istediğini bilen, kararlı, azimli, öz disiplinli, hayata karşı duruşu dik, hedefine kilitlenmiş, herşeyi planlı programlı yaşama alışkanlığı edinmiş olmayı salık veriyor. En çok kendini tutmayı, iradeli olmayı işte.
Ama dedim ya, ütopya gibi. Hangi ideoloji, hangi ütopya kağıt üstünde şahane durmaz ki, "ah keşke" dedirtmez ki?
Okunması kesinlikle faydalı bir kitap ama uygulamada insan unsuru devreye girecek. O insan unsuru robot değil. Payot beklentisini yüksek tutmuş, muhtemelen çok da hayal kırıklığına uğramıştır.
İleri yaşlardakiler kesin çok daha fazla severler kitabı. Gençler, özellikle ilk gençliğin deli çağlarını yaşayanlar, "benim hayatım" demeye; özel hayatlarına ve özgürlüklerine kısıtlayıcı olarak gördükleri öğütleri kulak ardı etmeye devam edeceklerdir.
Payot çok doğru tespitler yapıyor, çok güzel tavsiyeler veriyor; zaaflarıyla, ihtiyaçlarıyla, iç ve dış ayartıcılarıyla insan ve çevresini çok gerçekçi bir tablo ile sunuyor. Buna itirazım yok ama bu idealin uygulabilirliği tamamiyle kişinin çabasına bağlı olacak, bunu da çok azları başaracak gibime geliyor.
İrade Terbiyesi 
Jules Payot
