Bizim medeniyetimiz kendi dinamiklerinin ürettiği bu gök kubbenin altında kendine has bir tutarlılığa ve bütünlük fikrine sahipti. O yüzden de pazarda yaptığı ticaret ile medresede okuduğu/okuttuğu kitap, ürettiği ilim/bilgi ile mimarideki estetik form, bilimdeki keşifler ile dini/manevi hayatında tecrübe ettiği haller, şehir planlaması ile evren ve tabiat ilişkisi arasında bir bütünlük vardı.