Murtaza. Don Kişotvari bir karakter. Doğruluğundan ödün vermeyen, vazifeşinas bir karakterdir. Baskıcı, otoriter rejimin bireyi sürüklediği ahvali işlemiş Orhan Kemal.
Meclis'te bir ara bir milletvekili ülkemizde bulunan bekçiler için; "Orhan Kemal'in bekçisi Murtaza gibi olun" demişti.
Peki bakalım Orhan Kemal kendi karakterini nasıl yorumluyor:
"Murtaza bence, elleri üzerinde yürümeyi olağan saymaya başlamış bir toplum, belki de bu dünyada, ayakları üzerinde yürüyen, başkalarını da böyle yürümeye zorlayan, kendi kendine inanmış bir kişidir. İçinde yaşadığı toplumla her an zıtlaşan, bitmez tükenmez çelişmelere düşen bir adam için toplum kalın bir çizgiyle kabaca ikiye ayrılmıştır; varlıklılar, yoksullar..."
Bana göre de Murtaza boyun eğen, köle ve geceleyin açık bir ışık gördüğünde kapıyı çalıp "söndürün lambanizi ve yatın" diyecek kadar görev müptelası kuralcı ve "kralcı" bir bekçidir. Kralcı dememin sebebi ise zenginlerin her şeyi hak ederek aldığını ve zenginlerin sabahlara kadar oturmasının, oyun oynamasının hakları olduklarını düşünmesidir. Zenginlere haktır bu.
Şunu da söylemem gerekir ki Orhan Kemal Serbest Cumhuriyet Fırkasını, çoklu partiye geçiş dönemini çok güzel yansıtıyor. Murtaza tabii ki Ismet Paşa'cı ve CHP'lidir.
Müşfik Kenter'in başrolünde olduğu bu kitabın uyarlama filmi de var izlenir.
Iyi okumalar.
