Yolda Jack Kerouac

Yolculuk yapmayı hayatının ideolojisi olarak tanımlayan yazar Jack Kerouac, 1950'lı yılların son senelerinde ülke içerisinde ve Meksika'ya yaptığı serüvenli yolculukları anlattığı 'Yolda' romanında diğer taraftan Neal Cassady ile olan yakınlığını anlatır ve Cassady'den ne denli etkilendiğine vurgu yapar her daim...

1951 senesinde büyük bir gayret sergileyip aniden yazdığı bu roman, ülkesinde ancak 1957 senesinde sansürlü ve hikaye kahramanlarının isimleri değiştirilmiş haliyle yayınlanabilir. Orjinal metnin yayınlanması ancak iki binli yıllarda mümkün olacaktır.

Bizim ülkemizde ise bu roman ilk 1993 senesinde, artık faal olmayan Kıyı Yayınları tarafından yayınlanmıştır. 2008 ve 2009 senelerinde Ayrıntı Yayınları, romanı yayınlamış fakat yayınlanan kitapta kahramanlarımızın isimleri değiştirilmiş haldedir yani metin orjinal değildir. Zaten bu yayınevimiz sonraki yıllarda bu kitabı tekrar yayınlamamıştır. 2016 senesinin Aralık ayında Siren Yayınları ülkemizde ilk orjinal metni yayınlayan yayınevi olmuştur. Hikaye içerisinde sevdiğimiz kahramanların (Neal Cassady, Allen Ginsberg, Carolyn Cassady, Bill Burroughs) isimlerine rastladıkça tebessüm ediyoruz. Başarılı çevirmenimiz Avi Pardo'nun dahiyane Türkçesi ile daha da kıymetlenen bu eseri ( reklam yapıyormuşum gibi görünmek istemiyorum fakat) Siren Yayınları'ndan okumanızı tavsiye edeceğim.

Keyifli okumalar...

Jack Keroucac' ın bu kült romanı; bohem yaşam tarzını seven, yeraltı edebiyatı esintisi ve beat kuşağı meraklılarının mutlaka okuması gereken, bence harika bir kitap.. Hayatımdaki birinci kitabım her zaman için Yusuf Atılgan Aylak Adam ama bu kitabı da rahatlıkla ikinci sıraya koyabilirim..

Yazarın hayatının bir kesitini anlattığı bu roman, bir paragrafla başlıyor ve hiç ara vermeden, bölümlere dahi ayırmadan sona eriyor. Kitap da ki yazım şekli zorlasa da olayın akışına kapılınca, su gibi akıp gidiyor..

Umarım bir gün eskiden yaptığım gibi o YOL' lara tekrar dönebilirim, neden olmasın ki?..

"Bazı kitaplar edebiyat tarihine damga vurmakla kalmaz, efsaneye dönüşür: Kerouac'ın başyapıtı Yolda, bu kitaplardan biridir..." Avi Pardo'nun çevirisiyle yeniden raflarda...

Bazı kitaplar vardır sizi sarıp sarmalar o kitaplarla o kadar çok bütünleşirsiniz ki onlar olmasıydı tam anlamıyla siz olamayacağınızı hissedersiniz; ara sıra düşünürüm bizi çok sarsan kitapları biz mi buluruz yoksa onlar mı bizi belkide de ikimiz de bir şekilde birbirimizi buluyoruzdur. Genelde iri kelimelerden kaçınırım kolay kolay bir şey için bu böyledir şu şöyledir diye övmeyi sevmem. Okurluğun farklı aşamalardan geçmiş ve bir şeylerin farkına varmış her okuru kendi yapan kitaplar vardır .Kerouac' ın Yoldası benim için böyle bir kitap , beni ben yapan en önemli kitap Yolda dır , onu okuduğumdan beri yollara aşığım ve bir şekilde hep yollardayım ... Bu kitabı gerçekten okuyup anlayan biri mutlaka yollara koyulmayı , güzel kadınlarla takılmayı , caz müziği dinlemeyi ve kendini gerçekleştirebilmeyi ister, bir gün yaşamı sona erdiğinde gerçekten yaşadım diyebilmeyi ...

Caz ritimleriyle savrulan iki köksüz adamın yol temalı öyküsünün romanı. Kitap için yapılan şu yoruma katılıyorum öncelikle. Caz müziğinin geniş, doğaçlama soluğunu yankılamak isteyen yazarın, "spontan düzyazı" adını verdiği teknik vasıtasıyla giriştiği bir deney, bir karşı çıkış. Rulo haline getirdiği ve birbirine yapıştırdığı kağıtları-zaman yitirmemek için- satır başı kullanmadan üç haftada yazmış Kerauc. Kitap kışkırtıcı, hele o yılların Amerikan rüyası yaratma gayretini düşünürsek çok daha kışkırtıcı. Bugün bile okuyan kişiyi her şeyi geride bırakıp yollara düşmeye sevk ediyor. Reddedilen ya da Oğuz Atay'ın deyimiyle tutunamayanların öyküleri var kitapta. Düzensizliğin düzenini sevenlerdenseniz okumanızı öneririm.

Yazarın kısa bir süre içinde neredeyse durmaksızın, düzeltme yapmaksızın yaşanılanları parmaklarına ağrı girinceye kadar yazması ve kitabın yeni baskısında orijinal isimlerin olup kitabın yazarın yazdığı şekilde tek paragraf olarak yayımlanması.
Başlamadan önce kitap hakkında öğrendiklerim daha ben başlamadan kitabı gözümde efsaneleştirmeye yetmişti.
Beni odamdan çekip koparacak, 65-70 sene öncesinin Amerika'sının en maceraperest gençlerinin arasına sokacak bir kitap okumayı bekliyordum.
Kitabı satın aldım ve ertesi sabah okumaya başladım. Yazarın yazma stiline ve kitabın içeriğine uygun olarak neredeyse ara vermeksizin kitabı akşama kadar okuyup bitirdim.
Sonuç hayal kırıklığıydı.
Kitapta edebi değer görememiştim.
Sadece haz peşinde yolda ilerleyen bir avuç genç adam ve onların "durakları" olan birkaç genç kadın vardı kitapta.
Mutluluk nedir? Haz nedir? Yol nedir? Arayış nedir?
Kitabı seven arkadaşlarım kitabın bunları insana sorgulattığını söylüyor.
Evet, kabul ediyorum ki bunlar üzerinde durulmaya değer konular.
Belirttiğim gibi kitapta haz peşinde koşan gençler var. Uyuşturucu, alkol, seks.
Kitap bunlarla dolu olmasına rağmen sonunda mutluluktan eser bile yok.
Yazarın hayatı bunlarla dolu olmasına rağmen sonunda mutluluktan eser bile yok.
Daha 50'sine gelmeden aşırı alkol kullanımına bağlı şiddetli iç kanama.
Yol eşittir arayış olarak görülüyor kitapta.
Ya da arayıp da bulamayış.
Bütün harekete rağmen mutluluğu yakalayamayanların hikayesi.

Beat kuşağının önde gelen sözcüsü, isim babası Jack Kerouac... Beat'in kutsal kitabı Yolda... Defalarca yasaklanmış, sansürlerle yaralanmış bu kült eser üç haftada, fax rulosuna yazılmış. Ne gereksiz noktalama işaretleriyle sınırlanmış ne de paragraflarla parçalanmış. Düzenlemeleri de bir ay gibi bir sürede rulonun üzerinde tamamlamış Kerouac. Onun istediği başka herhangi bir düzeltiden geçmemesi, aksi taktirde eser özünü ve edebi değerini kaybedermiş. Ama tabi bu baştan sona aykırı kitap ilk zamanlarda düzeltiden ve sansürden bolca nasibini almış. Ne büyük nimettir ki Ayrıntı Yayınları bizlere orijinal rulo, yani yazım yanlışlarına, noktalama işaretlerine, düzenine dokunulmamış, gerçeğine en yakın halini sunuyor. Bu orijinal ruloyla ilgili eleştiriler var ki onlarada pek anlam veremedim çünkü yazarın istediği bu, gereken bu.

Değer dünyamız baştan ayağa sorgulatan, yolda olmayı yaşamak sayan, şehirlere sıkışmışlığı, dilin, dinin, ırkın ve insanı ilişkilerin bir kenara fırlatma desturu ile bizi yola çağıran gür bir ses... Yaşamak dediğimiz bu sıska varoluşa yeni bir yol, yeni bir oluşum katma idesini mihlar bize. Aidiyet duygusunun gereksizligini, yer edinmenin bosunaliğini otostopla, zenle, yolla, hiçlikle, felsefeyle okuyucuda yeni ufuklar yaratır... Bu, "gün batimlarinin hüzünlü çocuğu" Jack bize siradanligi, doğayı ve yolu aşılar. Kalan şeyleri; dünya nüfusunun artışını... Azalan şeyleri; zamanı hissettirir.

Açıkçası hikaye bana hiç hitap etmiyordu. Ancak felsefem; beğensem de beğenmesem de okuduğum her kitap bana mutlaka bir şeyler öğretir olduğu için asla kitap yarım bırakmam. Dean ve Sal’ın umarsız saçma sapan sürdükleri hayat… Sürekli yollarda parasız pulsuz ve tembel. Hayatı ağustos böceği felsefesiyle yaşayan berduşlar. Asla tahammül edemeyeceğim insan tipleri. Özgürlüğüne düşkün mahvettikleri hayatlara umursamaz…

Jack Kerouac kitabın hazırlığını yıllarca yollarda küçük defterlere karalayarak-yazarak yapmış, neredeyse bir oturuşta toplam 36 metre uzunluğundaki ruloya daktilo etmiştir. Kitap bir paragrafla başlar ve son noktaya kadar başka aralık vermez. Öyle ki ara vermek istediğinizde nerede duracağınızı bilemez, okudukça okursunuz. Bilinç akışı tekniğinin en bilinen en ses getiren eserlerinden biridir.
Kitabın yayınlandığı dönemde, o dönemdeki yol arkadaşlarının - Beat Kuşağı'nın diğer yazarlarının- Neal Cassady Allen Gingsberg William S. Burroughs ve daha birçoğu; gerçek isimleri kullanılmamış, karakter isimleri verilmiştir.
ilk baskılarında pornografik ögeler kitaptan çıkarılmış, sonraki basımlarda orjinali kullanılmış ve isimler düzeltilmiştir.
Jack Kerouac - Sal Paradise
Neal Cassady - Dean Moriarty
Allen Gingsberg - Carlo Marx