Kant, önsel düşüncelerimizin duyu verilerinden bağımsız olduğu ve gördüğümüz şeyleri belirlediği şeklindeki tezine “Kopernik Devrimi” adını verir. Kant bununla, Kopernik’in dünyanın güneş çevresinde döndüğünü belirten önermesini kasteder. Bu devrim sonucunda hiçbir şey değişmemiş, ama gene de her şey değişmiştir. Ya da Kant’a özgü terimlerle anlatırsak, duyu verilerimizi üreten nesnel dünya değişmemiş, ama onun bizdeki önsel kavramı tepetaklak olmuştur. Bunun etkisi çok büyük olmuştur. Modern insanı ortaçağdaki öncüllerinden ayıran şey, Kopernik devrimini kabul etmesidir.
Bunu bir düşünün. Gezegenlerden birinde, ve muhtemelen bütün evrendeki gezegenlerin sadece birinde, normalde bir yığın kayadan daha karmaşık bir şey oluşturamayan moleküller, kendilerini kaya büyüklüğünde hayret verici karmaşıklıkta, koşabilen, zıplayabilen, yüzebilen, uçabilen, görebilen, duyabilen ve diğer hareketli karmaşık yığınları yakalayıp yiyebilen bir şeyde bir araya getiriyorlar; bunlar bazı durumlarda düşünebiliyor ve hissediyorlar, ayrıca diğer karmaşık madde yığınlarına âşık da oluyorlar. Olayın aslında nasıl olduğunu anlıyoruz, ama sadece 1859'dan beri. 1859'dan önce her şey gerçekten çok çok garip görünüyor olmalıydı. Artık Darwin sayesinde her şey sadece çok garip. Işıldayan asaleti, insan ruhunu yükseltme gücü muhtemelen benzersiz (dünyanın evrenin merkezi olmadığını fark eden Kopernik hariç) olan Darwin burkanın penceresini kavradı ve çekip açarak, kavrayışın içeri sel gibi girmesini sağladı.
“Bilimi sıklıkla sekülerlik ve hoşgörü gibi değerlerle özdeşleştiririz. Gerçekten öyleyse modern dönemin başındaki Avrupa, bilimsel devrimin doğabileceği son yer olmalıydı. Columbus, Kopernik ve Newton dönemi Avrupa’sı fanatik dindarların en yoğun, hoşgörünün en az olduğu yerdi. Bilimsel Devrim’in öncüleri, Yahudi ve Müslümanların sürgün edildiği, kafirlerin yakıldığı, kedi seven her yaşlı kadının cadı ilan edildiği, her dolunayda yeni bir din savaşının başladığı toplumlarda yaşıyordu.”
Kopernik, insanın evren görüşünün temelden değişmesine yol açan, yer merkezli kapalı ve sınırlı bir kozmos tasavvurunu açık ve sonsuz bir evren görüşüne ulaştıran bilimsel düşünce akımının çığır açıcısı olduğu görülüyor.
"Neden kendimizi, Dünya'nın hareket ettiğini düşünmekten alıkoyuyoruz da sınırlı veya sınırsız tüm evrenin döndüğünü düşünüyoruz?"
(Bunlar hep egosantrizm eseri çünkü :/ )
Sayfa 49 - gönül yayıncılıkKitabı okuyor
