Galileo'nun Yargılanması
Galileo'nun İki Büyük Dünya Sistemi Üzerine Konuşmalar isimli eserindeki düşünceleri insanlığın evren hakkındaki görüşünü ebediyen değiştirmeye yönelik olup,kainatın merkezinin Dünya olduğuna ilişkin yanlış bilgiyi yok ediyordu.Fakat İtalya'daki kilise yetkililerine göre bu,dini inanışlara aykırı bir düşünceydi.Bundan dolayı kendisine 1616'da Kopernik düşüncelerini tartışmaktan vazgeçmesi emredildi.Bu emre uymaması üzerine de 1633'de engizisyonönüne çıkarıldı.
Tarihçiler arasındaki genel kanıya göre,eğer Galileo Dünya-merkezli kozmolojiye dayanan sistemi açıkça küçük gören bir davranış göstermemiş olsaydı,bağışlanabilecekti.Ne yazık ki o,düşüncelerinden taviz vermemiş,üstelik güçlü muhaliflerini "zihinsel özürlüler" olarak tanımlamıştır.Doğal olarak da kiliseyi daha fazla kızdırmış.
Fakat duruşmada paniğe kapılan Galileo,Kopernik'in yazdıklarını savunmak yerine,onları çürütme yoluna gitmiştir.Engizisyon heyeti Galileo'nun inkar etmesine güçlükle de olsa inanmıştır.İnandıklarının en iyi delili onu sadece ev hapsine mahkum etmiş olmalarıdır.Sonuç olarak Galileo,bazı okurların kitabını Kopernik sistemi taraftarı gibi anlayabileceklerini kabul ettiğini ifade etmiş ve yaptığı "yanlışlar" için özür dileyip,kitabını düzeltmeyi önermiştir.
Galileo'nun bu alçakgönüllülüğü karşısında engizisyon son bulmuştur.Yaşamının son yıllarını Arçetri'deki evinde geçiren Galileo bir daha asla kozmonoloji konusunda yazmamıştır.Ölümünden 350 yıl sonra,1992'de Papa John Paul II. tarafından itibarı geri verilmiştir.
Albert Einstein
Efgan Bakara hani şu, okullarda okutulup da talebelerin kafasını ütüleyen fizik, kimya, biyoloji gibi saçma sapan ilimlerle uğraşan bir inekti. Zaten fizikçiler, kimyacılar da inek değiller miydi? Bu inekler içtimai meselelerle uğraşmak yerine laboratuvarlara kapanmışlardı. Bu fiyakasız ilimleriyle elbette kadın kız tavlayamazlardı. Efgan Bakara da böyle olacaktı elbet. Üstelik bu fodul epey dindardı. Garip garip konuşuyor, mesela Kopernik isimli bir papaz, Mendel diye birinin de keşiş olduğunu söylüyordu. Kaşalotzadeye göre Nefton ve Kelvin isimli şahıslar da, Mak Plank da gayet dindardılar. Ayrıca enayi, Ayışıtan diye bir fizikçinin, yaratılmamış bir kainatın imkansız olduğunu beyan ettiğini söylemekteydi. Anlaşılan o ki, fen adamları pek o kadar da münevver sayılmazlardı; bunlar olsa olsa, kadın kızdan uzak bir hayatı tercih eden ineklerdi.
Rönesans
Sanat eserlerinde daha belirgin olmakla birlikte, dünyayı algılayış ve yaşayış tarzındaki değişim yanlızca estetikle sınırlı değildi.
Kopernik 'le Vesalius,Giardano Bruno'yla William Harvey ,Hobbes 'la Spinoza'nin entellektüel cesaretleri de aynı değişimle açıklanabilir. Bu dönüşüm ani ve toptan olmadı; melekler ,iblisler ve soyut nedenlerle meşgul olmaktan uzaklaşıp dikkati bu dünyaya ait şeylere vermek ,insanların öbür şeylerle aynı maddeden meydana geldiğini ve doğal düzenin bir parçası olduğunu anlamak Tanrının kıskançlıkla korunan sırlarına tecavüz edildiği korkusunu yaşamadan deneyler yapmak , otoriteyi sorgulayıp aktarilagelmis öğretileri kafa tutmak ,hazzın peşine düşüp acıdan kacinmayi mesrulastirmak, içinde yaşadığımız başka dünyaların da olduğunu hayal etmek ,Güneşin sonsuz evrendeki yıldızlardan yalnızca biri olduğu fikrine sarılmak ,ölüm sonrası ödül ve cezalara gerek görmeden ahlaklı yaşamak ruhun yok oluşunu urpertisizce dusunebilmek yavaş yavaş mümkün oldu.
KISACASI ,şair Auden 'in ""ölümlü âlemi yeterli bulmak " dediği şey, asla kolay olmamakla birlikte ,mümkün hale geldi.
Sayfa 21Kitabı okudu
Anaksimandros ve başkaldırının erdemleri
Rovelli’ye göre kesinliği kabul etmeme kabiliyeti sayesinde bilim dünyaya her defasında yeni bir gözle bakabiliyor. Başkaldırının nasıl bir erdem haline gelebileceğini ve eleştiriye açıklığın yaratıcı sonuçlarını hatırlatmasıyla bile okunmayı hak ediyor
Miletli Anaksimandros MÖ 6. yüzyılda her şeyin
Maddi, manevi veya sosyal herhangi bir konuyla ilgili fikirlerimizde, yeni gözlemler neticesinde baştan aşağı bir dönüşüm olduğunda, düşüncenin bu hareketine devrim derim. Şayet fikirler değişiyor veya kapsam kazanıyorsa, o da ilerlemedir. Örneğin Batlamyus'un sistemi astronomide bir ilerlemeydi, Kopernik'inki ise devrim olmuştur. Aynı şekilde 1789'da mücadele ve ilerleme olmuştur; devrim ise hak getire. Reform denemelerinin incelenmesi bunu ispatlayacaktır.
Sayfa 34Kitabı okudu
Galileo
Yasak kitaplar listesinde bulunan Kopernik'in, hataları yüzünden çok yakında Engizisyon karşısına çıkarılacak olan Galileo adlı o Padualı'yı açıkça destekliyor.
Sayfa 208Kitabı okudu
Kopernik'in büyük keşiflerinden ilki, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönüşüdür. Her 24 saatte bir yıldızları ve diğer tüm gök cisimlerini gökyüzünde tam bir tur atıyormuş gibi gösteren bu günlük hareket, Batlamyus tarafından görünürdeki hareketin gerçek olduğu varsayımıyla açıklanmıştı.
Sayfa 47
Kopernik, gök cisimlerinin günlük doğma ve batma eylemlerinin iki tür varsayımla açıklanabileceğini de fark etmişti: Ya Dünya durağandı ve gök küre onun etrafında dönüyordu yada gök küre sabitti ve Dünya aksi yönde dönüyordu. Batlamyus gibi, Kopernik de bu iki argümanı tarttı ve neticesinde Batlamyus'dan farklı bir sonuca vardı. Kopernik'e göre, dev gök kürenin dönmesinin güçlüğü, Batlamyus'u Dünya'nın dönüşünü inkar etmeye götüren güçlükler karşısında daha baskındı.
Sayfa 47
Don Eligio Pellegrinotto "Kopernik"
KENDİMİZİ HAKLI GÖSTERMEK ÜZERE
Bunları yazma fikrini, daha doğrusu öğüdünü bana veren,
şu sırada kütüphanecilik yapan dostum Don Eligio Pellegrinotto’dur;
bu müsveddeleri de kitap bittiğinde ona emanet edeceğim.
Şimdi şuracıkta, kitaplık haline getirilmiş küçük kilisenin kubbesine
asılı fenerin ışığında yazıyorum. Ben etrafı
İKİNCİ ÖNSÖZ (Filozofça) - Everest YayınlarıKitabı okuyacak
