...birçok hastalığa yakalanan Keşiş Çanna'nın öyküsü anlatılır; bu keşiş damarını keserek yaşamına son verir. Buddha bunu onaylar, çünkü intihar eğer yeniden doğuş için yapılmış ise suçtur, ama sonunda Nirvana'ya erişilecekse edilebilir.
Sayfa 69
Hiçbir nesne yoktur ki, Nirvana olsun; yalnız sözcük olarak vardır Nirvana.
“Bir taşı sevebilirim, Govinda, bir ağacı da, bir kabuk parçasını da sevebilirim. Bunlar çeşitli nesnelerdir, nesneler de sevilebilir. Ne var ki, sözcüklerin renkleri yok, kenarları köşeleri yoktur, bir korkudan, bir tattan yoksunlar. Senin huzura kavuşmanı engelleyen de budur belki, o pek çok sözdür belki. Çünkü kurtuluş ve erdem de, Sansara ve Nirvana da sözcüklerden başka bir şey değildir, Govinda. Hiçbir nesne yoktur ki, Nirvana olsun; yalnız sözcük olarak vardır Nirvana.”
“Asla bir insan ya da bir eylem tümüyle Sansara, tümüyle Nirvana değildir, asla bir insan tümüyle kutsal ya da tümüyle günahkâr olamaz.”
Önsöz
Nirvana, susuzluğun sökülüp atılmasıdır. İsteğin, nefretin ve yanılgının sona erdirilmesidir. Maddeye ve insanlara duyulan her türlü bağlı olmaktan kurtulmuş olmaktır. Nirvana sönüştür. Nirvana durumunda kişi, doğumun, ölümün, bu dünya öteki dünya kavramlarının ad ve biçimin öneminin olmadığını görür. Nirvana benliğin yok edilmesi değil, "benlik düşüncesinin" yok edilmesidir. O, Mutlak Gerçek'tir. Nirvana, Mukti'dir, yani "kurtuluş"tur. Mukti, Mutlak Özgürlük'tür, yani kötüden tutkudan, cehaletten, iki yönlü tanımlamalardan, görecelikten, zaman ve boşluktan kurtulup mutlak biçimde özgürleşmektir. Bu dünyadaki her şey görecelidir, koşulludur, geçicidir. Mutlak Gerçek bunların ötesindedir, hayale kapılmadan her şeyi olduğu gibi görmek kazanılan "duru görü"dür. Nirvana'dan sonra gelen herhangi bir aşama, durum yoktur. Ölümden sonra erişilen bir aşama değil, yaşarken ulaşılan bir haldir.
Sayfa 17
Nirvana, özgürlük demek. Acı çekmekden özgürleşmek. Bazı insanlar ölümünde böyle bir özgürlük olduğunu düşünüyorlar.
|… dünyanın kendisi, gerek çevremizdeki, gerek içimizdeki varlık asla tek taraflı değildir. Asla bir insan ya da bir eylem tümüyle Sansara, tümüyle Nirvana değildir, asla bir insan tümüyle kutsal ya da tümüyle günahkar olamaz. Böyle gibi görünmesi yanılmamızdan, zamana gerçek bir nesne gibi bakmamızdandır. Zaman gerçek değildir…
Sayfa 155Kitabı okudu
Hiçbir gerçek yoktur ki, karşıtı da gerçek olmasın! Yani şöyle: Bir gerçek ancak tek taraflıysa, dile getirilip sözcüklere dökülebilir. Düşüncelerle düşünülüp sözcüklerle söylenebilen ne varsa tek taraflıdır, hepsi tek taraflı, hepsi yarım, hepsi bütünlükten, mükemmellikten ve birlikten yoksun. Ulu Gotama öğrencilerine dünyadan söz açarken, çile ve esenlik diye ikiye ayırdı. Başka türlüsü olanaksızdır, öğretmek isteyen birininnizleyeceği başka yol yoktur. Ancak dünyanın kendisi, gerek çevremizdeki, gerek içimizdeki varlık asla tek taraflı değildir. Asla bir insan ya da bir eylem tümüyle Sansara, tümüyle Nirvana değildir, asla bir insan tümüyle kutsal ya da tümüyle günahkâr olamaz. Böyle gibi görünmesi yanılmamızdan, zamana gerçek bir nesne gibi bakmamızdandır. Zaman gerçek değildir, Govinda, ben sık sık yaşadım bunu. Zaman da gerçek değilse, dünya ile sonsuzluk, acı ile mutluluk, kötü ile iyi arasında var gibi görünen çizgi de bir yanılgıdan başka şey değildir.