… padişahın mutlak otoritesi, tüm imparatorluk çatısını tutan kilit taşıdır; 1574-1623 döneminde bu temel kural etkisini yitirmiştir. Tek ve mutlak padişah otoritesinin gevşemesi ile beraber, 17. yüzyılda geleneksel yapıda meydana gelen temel değişiklikler şunlardır:
1.Şehzadelerin sancağa gönderilmesi yönetimin kalkması, harem’de bir daire de hapis tutulmasına dayanan kafes sistemi sonucu tipik Osmanlı padişahının kaybolması.
2. III.Murat (1574-1595) döneminde padişah, harem kadınlarına bağımlı hale düşmüştür. Sultan Murad üzerinde nüfus sahibi kadınlar başta, Valide Sultan Nurbanu, onun ölümünden sonra padişahın hasekisi Venedikli Safiye, padişahın kız kardeşi Sokollu’nun eşi Esma Sultan ve padişaha cariyeler sunan Canfeda Hatun, haremin başı valide sultanlar padişahlar üzerinde hakim hatunlar olmuş, genel politika da ağır basan bir rol sahibi olmuşlardır.
Sayfa 47 - Osmanlı Padişahı, PadişahlıkKitabı okudu
Bilimin ve değişimin gerisinde kalmak..
Birinci Dünya Savaşi, Osmanli Imparatorluğu'nun sonunu getirdi. Onceki iki yüzyilda Bati'da yaşanan bilimsel atilima, siyasal ve sosyal aydinlanmaya ayak uyduramayan Osmanli imparatorluğu, son dönemlerinde bazi islahat girişimlerinde bulunmuş olsa da yikilmaktan kurtulamadi. Osmanli'nin yikilişi 1920'leri bulmuş olsa da çöküş çoktan başlamişti. Bunda, eskiden hocalar eşliğinde bilim, dil, sanat, kültür eğitimi alan şehzadelerin ilerleyen dönemlerde kafes arkasinda yetiştirilmeye başlanmasinin da önemli etkisi vardir. Fatih Sultan Mehmet'in bilgisi, görgüsü, dünya görüşüyle son dönem padişahlarinin bilgisi, görgüsü ve dünya görüşü arasinda dağlar kadar fark vardi. Benzer bir durum devletin bütün kurumlarina yansimişti. Medreseler bozulmuş, Enderun sistemi kalkmiş, yeniçeri birliğini kaybetmişti. 9 Ocak 1853'te Rus Çar Nikolay, St. Petersburg sarayinda düzenlenen bir gecede Ingiliz Büyükelçisi George H. Seymour'a Osmanli'nin, Avrupa'nin hasta adami olduğunu ve bu durumdan ingiltere ile birlikte yararlanarak Osmanli'yi ele geçirmeleri gerektiğini anlatmişti. Oysa bu sirada Ingiltere, Osmanli'nin da- gilmasini ve boğazlarin Rusya'nin eline geçmesini istemiyordu. Yani Osmanli'nin durumu aslinda yikilişindan 70 yil kadar önce Avrupa'nin hasta adami" benzetmesiyle tanimlaniyor, topraklarinin nasil paylaşilacağinin hesaplari yapiliyordu.
II. Bayezid, vezirlerin desteğiyle yeniçerilerin ileri sürdükleri koşulları kabul ederek tahta oturduğunda, kardeşi Cem (Cemşâh) culûsu tanımamış, sultanlığını ilân etmiş, Bursa'da gümüş sikke bastırmış, ülke iki Osmanlı sultanının mücadelesiyle bölünme tehlikesiyle karşılaşmıştır. Kafes sistemi geldiğinde böyle bir durum söz konusu olamazdı. Pâdişâh Kafes'ten çıkarılıp tahta oturtulurdu..
Sayfa 60 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Pâdişahın mutlak otoritesi, tüm imparatorluk çatısını tutan kilit taşıdır; 1574–1623 döneminde bu temel kural etkisini yitirmiştir. Tek ve mutlak pâdişah otoritesinin gevşemesiyle beraber, 17. yüzyılda geleneksel yapıda meydana gelen temel değişiklikler şunlardır:
I. Şehzâdelerin sancağa gönderilmesi yönteminin kalkması; haremde bir dairede hapis tutulmasına dayanan kafes sistemi sonucu tipik Osmanlı pâdişahının kaybolması.
II. III. Murad (1574–1595) döneminde pâdişah, harem kadınlarına bağımlı hale düşmüştür. Sultan Murad üzerinde nüfuz sahibi kadınlar başta, Vâlide Sultan Nûrbânû, onun ölümünden sonra pâdişahın hâsekisi Venedikli Safiye, pâdişahın kız kardeşi Sokollu’nun eşi Esmâ Sultan ve pâdişaha câriyeler sunan Canfedâ Hatun, haremin başı vâlide sultanlar pâdişahlar üzerinde hâkim hatunlar olmuş, genel politikada ağır basan bir rol sahibi olmuşlardır (Tagallüb-i Nisvân).
Sayfa 47 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Biraz özet
1).Osmanlı’da Sancak sistemini başlatan ORHAN GAZİ‘dir.
2).Osmanlı Devleti’nde sancak sistemiyle ilk kez tahta çıkan I. MURAT‘tır.
3).Sancak sistemini yasallaştıran padişah II. MEHMET‘tir.
4).Sancak sistemiyle, sancak usulüyle tahta çıkan son padişah III. MEHMET‘tir.
5).Sancak sistemini ve sancağa çıkma usülünü kaldıran padişahta III. MEHMET‘tir.
6).Osmanlı Devleti’nde sancak sistemi kalktıktan sonra, sancak sistemine dahil olmadan tahta çıkan padişah I. AHMET‘tir.
Not: III. MEHMET sancağa çıkma usulünü kaldırdı. Yani I. AHMET sancağa çıkmadan (Kafes sistemi) tahta çıkan ilk padişah sonrasında ise I. AHMET "Ekber ve erşet" sistemini getirdi.
Valide Sultan Makamı
Valide Sultan makamı 600 yıllık Osmanlı tarihinde sayılı kadına nasip olmuş, kudretli, meşakkatli, göz alıcı ve bir o kadar da sorumluluk gerektiren bir makamdır. Nasip olursa kendilerinden tek tek de bahsedeceğim Valide Sultanların aksine bu yazımda makamın kendisinden bahsetmek istedim. Hazırsanız başlıyorum.
Oğlu tahta çıkan kadınefendinin,
Osmanlı kafes sistemi
Hanedanda erkek kitlığının doğması üzerine dini liderler bu kitle idamlarının doğru olup olmadığını tartişmaya başlamışlardı. Bundan sonra padişahın yakin erkek akrabalarının bir kafese kapatılmasına karar verildi. Kafes, sultanın bir numaralı sarayı Topkapının dördüncü avlusunda apartman dairesine benzeyen küçük bölmelerden biriydi. Mehmet 6 yaşında padişah olmuştur ama 1617 ile 1839 arasında hüküm sürmüş on beş padisahın hepsi tahta çağrılmayı, mermer balkonu Haliç'e ve Boğaz'a bakan bu küçük dünyalarında bekleyip durmuşlardı.
Sayfa 37 - Sabah KitaplarıKitabı okudu
