Səbir
Ta gəlirik biz də bir az anlayaq, —
Məhzəri-irfanda vurur tək səbir.
Ya deyirik işləri samanlayaq, —
Məclisi-ə'yanda vurur tək səbir.
İstəyirik bir iş açaq filməsəl,
Söyləşirik bir-iki il laəqəl,
Ta deyilir pul verin, aşsın əməl, —
Sayfa 148
Nisan
8 Nisan
Eşsiz Varvara Alekseyevna,
Dün mutlu oldum, aşırı mutlu oldum, akıl almaz derecede mutlu oldum! İnatçısınızdır, ama hayatta bir kez olsun beni dinlediniz. Dün akşam, saat sekizde, uyandım (biliyorsunuz canım, işten geldikten sonra bir saat kadar uyumayı severim), mumu aldım, kâğıtları hazırladım, kalemi çıkardım, sonra birden,
Ksenophanes eskiçağ dünyasında esas olarak satirik eleştiri ve karşı çıkışların yazarı diye tanınıyordu ve günümüze kalan dizeleri ozan, filozof ve sıradan insanlar karşısındaki tutumunun gerçekten bu biçimde olduğuna ilişkin pek çok kanıt sağlar. Reform tutkusu daha önce toplumsal 've yaşamöyküsel dizelerinde karşımıza
çıkmıştı. Teolojik
Sayfa 375Kitabı okudu
Doğa, insandan uzaksa temizdir, saftır, cana yakın ve hilesizdir. Bakın o yüzdendir ki satirik şiir, doğaya asla yaklaşamamıştır. Satirik şiir, insanın bulunduğu yerde başlıyor.
Qurban bayramı
Bayram olcaq şövkətlilər, şanlılar,
Dövlətlilər, pullular, milyanlılar,
Tirboyunlar, şişqarınlar, canlılar
Qurban kəsir Xəlilüllah eşqinə,
Fağır-füğur gəzir Allah eşqinə.
İki qonşu bir-birinin milləti,
Hər ikisi bir peyğəmbər ümməti,
Sayfa 316Kitabı okudu
Giley, yaxud umu-küsü
Get-gedə, "Zənbur" ağa, sən də çaşırsan deyəsən?!
Gah da bir məzhəbə, dinə sataşırsan deyəsən?!
Sən düz adəmsən əgər səndə bu tədbir nədir?
Jurnala çəkdiyin ol çalmalı təsvir nədir?
Qollarından sarılan kimdir, о zəncir nədir?
Sayfa 254Kitabı okudu
Vəqta ki, qopur bir evdə matəm
Vəqta ki, qopur bir evdə matəm,
Təşkil edilir büsati-ehsan,
Mə’lumlər əyləşir müəmməm,
Təfrih ilə əllərində qəlyan,
Ev sahibinin xəyalı bərhəm,
Əfkarı qonaqların fisincan,
Bişdikcə qazan-qazan mütəncəm,
Gəldikcə tabaq-tabaq badımcan –
Sayfa 120Kitabı okudu
Bir bölük boşboğazıq, heyvərəlik adətimiz
Bir bölük boşboğazıq, heyvərəlik adətimiz,
Doludur lənət ilə, qeybət ilə söhbətimiz,
Oxumaqdan payımız yox, yazıdan qismətimiz,
Bu əvamlıqla belə hər sözü təfsir edərik!
Mümkün olduqca müsəlmanları təkfir edərik!
Hər sözə çulğaşarıq, hər bir işi qurdalarıq,
Harda bir nur görürirsək, ona qarşı olarıq,
Bəzinə diş qıcıdıb, bəzinə quyruq
Sayfa 270Kitabı okudu
Cəhd eylə, sən ancaq nəzəri-xəlqdə pak ol
Cəhd eylə, sən ancaq nəzəri-xəlqdə pak ol,
Məxluqu inandır;
Xasiyyətin od olsa da, ətvardə xak ol,
Sök aləmi, yandır;
Xalqın nəzərin cəlb elə qurşağa, qəbayə,
Məclubi-üyun ol;
Hər hiyləvü bicliklə gir, əlbəttə, əbayə,
İmanə sütun ol;
Səy eylə ki, saqqal uzanıb üç çərək olsun,
Papaq ona nisbət;
Qurşaq da, bilirsən ki, on arşın gərək olsun,
Təfsilə
Sayfa 50Kitabı okudu
Sipəhdar deyir ki:
Arşimed: "Bir nöqtə bulsaydım, ona bil'istinad
Qaldırardım cürmi-ərzi"-söyləmişdir, leyk mən
Qaldırardım büsbütün İranı da, Turanı da-
Kisəmə girsəydi ancaq bir beş-on yüz min tümən
Sayfa 302Kitabı okudu
Fələ, özünü sən də bir insanmı sanırsan?!
Fələ, özünü sən də bir insanmı sanırsan?!
Pulsuz kişi, insanlığı asanmı sanırsan?!
İnsan olanın cahü cəlali gərək olsun,
İnsan olanın dövləti, mali gərək olsun,
Himmət demirəm, evləri ali gərək olsun;
Alçaq, ufacıq daxmanı samanmı sanırsan?!
Axmaq kişi, insanlığı asanmı sanırsan?!
Hər məclisi-alidə soxulma tez arayə,
Sən dur ayaq üstə, demə bir
Sayfa 100Kitabı okudu
Vah!.. Bu imiş dərsi-üsuli-cədid?!
Vah!.. Bu imiş dərsi-üsuli-cədid?!
Yox...x! Yo...x! oğul, məktəbi-üsyandı bu!
Molla deyil bundakı təlim edən!
Əlhəzər et, bir yeni şeytandı bu!
Dur qaçaq, oğlum, baş-ayaq qandı bu!..
Gör necə alt-üst eləyib şeyləri,
Döndərib “a-ba”yə “əlif-bey”ləri,
Bidətə bax, “ya” oxudur “yey”ləri,
Sanki hürufat ilə düşmandı bu!
Dur qaçaq, oğlum, baş-ayaq qandı
Sayfa 218Kitabı okudu
Daş qəlbli insanları neylərdin, ilahi?!
Daş qəlbli insanları neylərdin, ilahi?!
Bizdə bu soyuq qanları neylərdin, ilahi?!
Artdıqca həyasızlıq olur el mütəhəmmil,
Hər zülmə dözən canları neylərdin, ilahi?!
Bir dövrdə kim, sidqü səfa qalmayacaqmış, -
Bilməm belə dövranları neylərdin, ilahi?!
Məzlumların göz yaşı dərya olacaqmış, -
Dəryaları, ümmanları neylərdin,
Sayfa 145Kitabı okudu
Bakıda bir kənddə mühavirə
Kəndli:
-- Denilir, elm oxuyun, sözləri hər anda bizə,
Bunu təsdiq ediyor ayeyi-quran da bizə,
Axund:
-- Hansı qurandır о ki, onda yazılmış bu xəbər?
Şiə mollası yazan türkicə quransa əgər,
Mən onun yazdığı qurana yavıq durmayıram,
Sayfa 295Kitabı okudu