..bir erkek başka bir kadını seviyorum, ne yapayım, kaza ve kader diye zevcesini boşayamaz. Başka bir kadını sevmek mazeret değildir. Çünkü insanların irâde-i cüz'iyesi vardır. Cenâb-ı Hakk'ın irâde-i külliyesine karşı gelemeyiz, kaza ve kader budur. Fakat benî beşerle münasebetlerimizde irâdemize hâkimiz.
Psikiyatr M. Scott Peck’in ilk kez 1978 yılında yayınlanmış olan değerli kişisel gelişim kitabı The Road Less Traveled’ta bulduğum tanım beni müthiş rahatlattı. Peck, Erich Fromm’u yankılayarak sevgiyi “kişinin kendinin veya bir başkasının tinsel gelişimini beslemek amacıyla benliğini genişletme iradesi” olarak tanımlar ve açıklayarak devam eder: “Sevgi, sevgi ne yaparsa odur. Sevgi bir irade edimidir, yani hem bir niyettir hem de bir edim. İrade aynı zamanda seçimi işaret eder. Sevmek zorunda değiliz. Sevmeyi tercih ederiz.”
Sayfa 28
Madde: 18. İrade üzerine
İradelerimiz iki türlüdür. Çünkü bazıları ruhun etkileridir, ruhun kendinde sona ererler. Tanrı’yı sevmek istediğimiz zaman ya da genel olarak, düşüncemizi maddî olmayan bir şeye uygulamak istediğimiz zaman bu böyledir. Bazıları da, bedenimizde sona eren etkilerdir; irademizle gezinmek istediğimiz zaman ayaklarımız hareket eder ve yürürüz.
Sayfa 18Kitabı okudu
“Hiçbir Frommcu sevme sanatı, hiçbir bedensel sağlıklı düşünme, hiçbir liberal-faydacıl teknoloji (...) dünyaya barış, insanlara karşı [Freud’a göre] iyi niyet getirmeyecek. Nedeni açık ve basittir: Biz insanlar yıkımımızın tohumlarını içimizde taşırız ve onları devamlı besleriz. Sevmek kadar nefret etmeliyiz. Kendimizi ve hemcinslerimizi yarattığımız ve koruduğumuz gibi onları yok edeceğiz.”
Sayfa 179Kitabı okudu
Korkunç olan bir şey, hayali aşan bir gerçek varsa o da şudur: yaşamak, güneşi görmek, erkekliğin bütün gücüne sahip bulunmak, sağlıklı ve neşeli olmak, kahramanca gülmek, önündeki göz kamaştırıcı bir zafere doğru koşmak; göğsünde nefes alan bir ciğer, çarpan bir yürek, düşünen bir irade duymak; düşünmek, ümit etmek, sevmek; bir anaya, bir eşe, çocuklara, ışığa sahip olmak ve bütün bunlara sahipken birdenbire, bir çığlık süresi kadar kısa bir zamanda, bir dakikadan daha az bir sürede bir uçuruma devrilmek, düşmek, yuvarlanmak, ezmek, ezilmek, buğday başaklarını, çiçekleri, yaprakları, dalları görmek, hiçbir şeye tutunamamak; kılıcının işe yaramadığını, üstünde insanları, atları hissetmek, karanlıklar içinde tepişme sırasında kırılan kemiklerle boş yere debelenmek, bir topuğun gözünüzü dışarı çıkarttığını duymak, öfkeden atların nallarını ısırmak, boğulmak, inlemek, kıvranmak; orada, aşağıda olup kendi kendine, “Az önce yaşıyordum,” demek.
