Toplumsal cinsiyet kadın ve erkeğin toplum içindeki statüsünü, kadın haklarını, toplumda temsil haklarını vs.belirlemekle ekonomik iş bölümünde de cinsiyet ayrımına dayanmayan eşitlikçi yaklaşımı içerir. Toplumsal cinsiyet kavramını ilk kullanan (1972) Ann Oakley de bu terimin kadın ve erkeği ayıran biyolojik cinsiyetin yanı sıra bölünmeyi, farklılığı toplumsal ve kültürel boyuta taşıyan bir anlayış olduğuna dikkat çekmiştir. Özetle,toplumsal cinsiyet farklı kültürlerde, tarihin farklı anlarında ve farklı coğrafyalarda sosyal yönden kadın ve erkeğe verilen rolleri, sorumlulukları dikkate almakla, kadınların ve erkeklerin toplum için ilişkilerini (paylaşım, görev ve roller) ifade eder.
Peki, geleneksel cinsiyet rolleri, kadınları aşağıda tutmak için erkekler tarafından icat edilmiş toplumsal yapılardan mı ibarettir? Yoksa bu roller biyolojik yoldan mı belirlenir? Bu bilmece filozoflarla psikologları bölmeye devam etmektedir. Kimi derin düşünür, tümüyle biyolojik yoldan belirlenen farklılıklar tarafındadır. Örneğin Freud, "anatomi kaderdir" derken, kadın bedeninin yapısının kadının toplumdaki rolünü belirlediğini söyleyen teolojisinin bir savı kullanmıştı. Tabii ütüyü kadınların yapması gerektiğini hangi anatomik özelliğe bağladığını bilemiyoruz.
Sayfa 145Kitabı okudu
“...bugün televizyon geleneksel olarak mit ve ritüellere atfedilen işlevlerin bir bölümünü (yani, bireyleri toplumsal düzene entegre ederek, egemen değerleri yücelterek, taklit edilecek düşünceler, davranışlar ve toplumsal cinsiyet rolleri ve benzeri şeyler sunarak) yerine getirmektedir…”
Sayfa 194Kitabı okudu
Bkz. Toplumsal Cinsiyet Rolleri
Siz gençler, hiçbir şeyin değerini bilmiyorsunuz, derdi annem. Sizi sadece bulunduğunuz yere getirmek için neler çektiğimizin farkında değilsiniz. Bak şuna, havuç doğruyor. Şu kadarcık yol almak için bile kaç tank, kaç kadının yaşamını ve bedenini ezip geçti, biliyor musunuz?
Yemek pişirmek benim hobim, derdi Luke. Bundan hoşlanıyorum.
Hobi mobi, derdi annem. Bana mazeret göstermek zorunda değilsin. Bir zamanlar böyle bir hobiye sahip olmana izin verilmezdi, sana kılıbık derlerdi.
Aman anne, derdim. Boş yere tartışmayalım.
Boş mu, derdi acıyla. Sen buna boş mu diyorsun? Anlamıyorsun, değil mi? Neden bahsettiğimi hiç anlamıyorsun.
Sayfa 155 - Doğan Kitap 1.BaskıKitabı okudu
Peki, geleneksel cinsiyet rolleri, kadınları aşağıda tutmak için erkekler tarafından icat edilmiş toplumsal yapılardan mı ibarettir? Yoksa bu roller biyolojik yoldan mı belirlenir? Bu bilmece filozoflarla psikologları bölmeye devam etmektedir. Kimi derin düşünür, tümüyle biyolojik yoldan belirlenen farklılıklar tarafındadır. Örneğin Freud, "anatomi kaderdir" derken, kadın bedeninin yapısının kadının toplumdaki rolünü belirlediğini söyleyen teleolojik bir savı kullanmıştı. Tabii ütüyü kadınların yapması gereğini hangi anatomik özelliğe bağladığını bilemiyoruz. Bir diğer biyolojik-belirlemeci, Dave Barry[16] ise bir kadının aynı anda tehlikede olan bir çocuk ile beysbol maçında üzerine gelen topu yakalamak arasında seçim yapmak durumunda kaldığında, "base"de bekleyen birinin bulunup bulunmadığına bile bakmadan çocuğa koşacağını vurgulamıştır.
"Peki, geleneksel cinsiyet rolleri, kadınları aşağıda tutmak için erkekler tarafından icat edilmiş toplumsal yapılardan mı ibarettir?"
Sayfa 145Kitabı okudu
Toplumsal Cinsiyet
Günümüzde "kadın" ve "erkek" kavramları sadece biyolojik farklılıklara sahip iki cinsi ifade etmemektedir. Söz konusu kavramlara biyolojik anlamları dışında toplumsal anlamlar da yüklenmiştir. Toplumsal cinsiyet ise kadın ve erkeğin sosyal olarak belirlenmiş rol ve sorumluluklarını ifade eder. Toplumda erkeğin rolleri ve kadının rolleri olmak üzere iki farklı kategori vardır. Öyle ki bu rollerden farklı davranan insanlara farklı gözle bakılır, çeşitli kalıp yargılarla yakıştırmalar yapılır. Örneğin birçok kültürde kadınlar eve bağımlı, içe dönük, ağır başlı ve fedakar olarak yeriştirilir. Erkekler ise dışa dönük, evin geçimini sağlayan birey ve aynı zamanda yönetici olarak yetiştirilir.
Sayfa 13Kitabı okudu
Toplumsal cinsiyet rolleri sadece iki farklı kategori oluşturmakla kalmaz aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitsizliğine neden olur. Çünkü toplumsal cinsiyet rolleri, erkeği dışa dönük, evin ekonomisini yürüten kişi olarak aile içerisinde daha fazla söz sahibi yaparken, kadını ise daha edilgen bir varlık haline getirir.
Sayfa 13Kitabı okudu
Modern toplumlar ve cinsiyet farkları
Aslında anne ile asker arasındaki fark biyolojik değil ideolojik- toplumsaldır; kadınları ve erkekleri farklı toplumsal (siyasal) konumlarla ilişkilendiren cinsiyet farkları rejimi cinslerin biyolojisinden türetilirken aslında cinsler arasındaki toplumsal farklardan bahsetmemize yol açar. Toplumsal olan biyolojik olana transfer edilir; daha doğru deyişle toplumsal farklılıklar biyolojik değişmezlikten (determinizm) alınan ideolojik destek ile meşrulaştırılır. Biyoloji değiştirilemez bir kaderse toplumsal olarak cinslerin rolleri de değiştirilemez hale gelir.
Sayfa 23 - İletişim Yayınları
