"Hani insan kötü bir düş görür de, düşteki olayı özler, ama bunun düş olmasını ister ya; o durumdayım ben de, özür dilemek istiyordum, ama ağzımı açamıyordum, ve özür dilemeden, dilemiş oluyordum."
Duyularımızdan birine acı ya da zevk egemen olursa, öyle kaptırır ki ruhumuz kendini bu duyguya artık öteki duyuları tanımaz bile ve bu olgu, birden çok ruhumuz olduğununa inananların görüşünü çürütür. Ruhu büyük bir güçle kendine çeken bir şey görülürse duyulursa, zaman bir çırpıda akıp gider, çünkü zamanı algılayan yeti başka, ruhu içeren yeti başkadır, biri bağımsız, öteki bağımlıdır.
Babasız doğumdu bu "baba"yı putlaştıran Roma'ya karşı. İlahi komedya değildi bu, ilahi ironiydi, ilahi irade olarak .
Sayfa 92Kitabı okudu
Şöhret
Artık uyuşukluğu yenmek gerek. Çünkü, kuştüyünde oturmak ya da ipekli yorgan altında yatmakla şöhrete ulaşılmaz; ve hayatını şöhret kazanmadan bitiren kimse, havadaki dumandan ve sudaki köpükten farksızdır.
Sayfa 90 - Oda YayınlarıKitabı okudu
Fragmanter Felsefe
Şuraya varıyoruz: 'Hoşça bak zatına zübde-i alemsin sen' dizesi, felsefeyi parçalı olmayan, tamamlanmış bir bütünsellik, bir sistem olarak sunan verili, konvansiyonel projenin, felsefe projesinin dışında kalıyorsa, bu, o dizenin bir felsefi argüman olmadığı anlamına gelmez.
Buna rağmen Hilmi Ziya Ülken hocamız, Felsefe yapma edimini, bu projenin içinden okuduğu için, bu ve buna benzer dizelerin Felsefe değil, 'hikemiyat' sayılması gerektiği konusunda uyarıyor bizi.
Dolayısıyla Ülken Hoca'yı izlersek, 'Hoşça bak zatına', 'hakimane edebiyatın veya edebi hikmetin' felsefeyle karıştırılmaması gerektiğini gösteren örneklerden biri gibi durur. Ülken açıklıyor; -şöyle: "Eski Hind hikemiyyatından mülhem olup, Beydeba'ya nisbet edilen Kelile ve Dimne ve bundan esinlenerek Binbir Gece Masalları veya Humayunname, Arapların Makaamat-ı Harirî'si, Şeyh Sadi'nin Gülistan ve Bostan'ı, Lafontaine'nin hikaye ve masalları, hatta Ebu'I-Ala'nın Lüzumiyyatı, Mevlana'nın Mesnevi'si, Aşık Paşa'nın Garibname'si, Dante'nin İlahi Komedya'sı, Milton'ın Kaybolmuş Cennet'i, Geethe'nin Faustu vs. de felsefe de ğildir. Çünkü bunlar, Ülken Hoca'ya göre 'felsefe eserlerinin ruhu olan sistemlilik, açıklık; bilgi, varlık ve değerlere ait bütün halinde bir açıklama olma vasfı'ndan yoksundurlar.
Sayfa 60 - Hilmi Yavuz
"Bir zevk ya da bir ıstırap, duygularımızdan birine arızaya neden olunca, ruh o duyguya öyle odaklanır ki, diğerlerinin hepsini ihmal eder gibi olur."
Bu rezil durumdakiler kötülük de iyilik de yapmadan yaşamış olanların ruhları, Tanrı'ya başkaldırmayan, ama yanında yer almayıp, yansız kalan kötü meleklerle birlikteler. Cennet, güzelliği gölgelenmesin diye kovdu bunları, isyancı meleklere onur katmayacakları için cehennemin dibine de almıyorlar onları.
Dante'nin betimlediği Cehennem'de insanları cezaya çarptıran Allah değildir. Özünde ceza denilen bir şey yoktur, ceza dediğimiz şey bir tercihtir. Günah işleyenler bütün kurtuluş kapıları ardına kadar önlerinde açık dururken Araf'a ya da Cennet'e gitmek istememişler, acı çekilen yeri, yani Cehennem'i tercih etmişlerdir. Kullarından işledikleri günaha karşılık öç alan Allah değildir. Günah işleyen kullar bağışlayıcı Allah'a (Gufran) sığınmaktan kaçınmışlar, bir başka deyimle kendi kendilerini cezaya çarptırmışlardır.
Sayfa 44 - Altın Kitaplar YayıneviKitabı okudu
Cehennem - Üçüncü Kanto
Dedim ki : ''Usta bu duyduklarım ne ?
Acıya yenik düşen bu insanlar kim ? ''
Dedi ki : '' Bu rezil durumdakiler kötülük de , iyilik de yapmadan yaşamış olan ruhları..
Tanrı'ya baş kaldırmayan, ama yanında yer almayıp, yansız kalan kötü meleklerle birlikteler.
Sayfa 30 - Nilüfer
Dördüncü kanto
Duyularımızdan birine
acı ya da zevk egemen olursa,
öyle kaptırır ki ruhumuz kendini bu duyguya
artık öteki duyuları tanımaz bile
ve bu olgu, birden çok ruhumuz olduğuna
inananların görüşünü çürütür.
Sayfa 370 - ÂrafKitabı okudu
Birinci Kanto
Yaşam yolumuzun ortasında
karanlık bir ormanda buldum kendimi,
çünkü doğru yol yitmişti.
Ah, içimdeki korkuyu
tazeleyen, balta girmemiş o sarp, güçlü
ormanı anlatabilmek ne zor!