Tahtta 12 yaşında bir çocuğun bulunması Haçlılara cesaret verirken, Osmanlı devlet adamlarını da kara kara düşün- dürüyordu. Bu sırada II. Mehmed'in babasını, "Hükümdarsan gel ordunun başına geç, yok eğer ben hükümdarsam emrediyorum gelip ordunun başına geç" dediği anlatılır. Ancak bu bilgiye dönemin kaynaklarında rastlanılmadığı gibi, Fatih'in babasını çağırma niyetinde olmadığı, hatta tam tersine lalalarının tesiriyle savaşa kendisinin gitmek istediği dönemin tarihlerinde belirtilir. Onun bu niyetini gerçekleştirmesine Veziriazam Çandarlı Halil Paşa engel olmuş, adam gönderip II. Murad'ı çağırtarak ordunun başına geçirmiştir. II. Murad geldikten sonra dahi II. Mehmed babasının Edirne'de kalması, kendisinin ise düşmana karşı gitmesi yönünde ısrar ettiyse de, bu fikri kabul görmemiştir.
Varna Savaşı (1444)
Varna Savaşı, tarihin, en büyük imha muharebelerinden biridir. Bu savaştan önceki iki yılda Macarlar karşısında alınan yenilgiler durdurulmuş ve buhran sona erdirilmişti. Bu savaş aslında İstanbul'un kaderinin belirlendiği bir muharebeydi. İkinci Murad, Varna Savaşı'nı kazandıktan sonra Manisa'ya çekildi. Ancak Veziriazam Çandarlı Halil Paşa, İkinci Murad'ın tekrar tahta çıkmasını arzulamaktaydı.
Sayfa 53Kitabı okudu
Osmanlı Tarihinde İlkler
Para bağımsızlık alametlerinin en önemlilerinden biridir.
İlk Osmanlı parası 1327'de Orhan Gazi tarafından akçe ismiyle bastırıldı. Akçe gümüşten bastırılmış bir paraydı ve ismini de basıldığı madenden almıştı.
İznik'in fethinden sonra burada bir imaret yapan Orhan Gazi bir de medrese kurdu. Davud-ı Kayseri de buranın ilk müderrisi oldu.
...
Orhan Gazi devrinde Osmanlı Beyliği'ni diğer Anadolu beyliklerinden ayıran icraatlardan biri de askeri bir teşkilatın kurulmasıdır. Osmanlı Beyliği'nin askeri gücü başlangıçta diğer Anadolu beylikleri gibi aşiret kuvvetlerinden oluşuyordu. Orhan Gazi devrinde Vezir Alaeddin Paşa ve Çandarlı Kara Halil tarafından Türk köylülerinden vergi muafiyeti ve seferde günde iki akçe maaş verilmesi karşılığında yaya ve müsellem(süvari) adı altında bir askeri teşkilat oluşturuldu.
Orhan Gazi devrinde devlet idaresinde vezir adı verilen bir görevlinin ortaya çıkmasından sonra Divan-ı Hümayun örgütlenmesi de gerçekleşti.
Nitekim 1330'lu yılların başında Anadolu'yu gezen meşhur Arap seyyahı İbn Battuta, Orhan Gazi'nin Türkmen beylerinin önde gelenlerinden biri olduğunu, devamlı faaliyette olan büyük bir askeri gücünün bulunduğunu söyler.
Sayfa 25Kitabı okudu
Rol Modelin Önemi
Çandarlı Halil Paşa'nın Konstantiniyye seferine yönelik uzun ve sürekli olumsuz telkinlerinden ve şansı zorlamamak gerektiğinden bahsetmesi üzerine genç Sultan şöyle cevap vermiştir; "Benim Büyük İskender'den ne eksiğim vardır? Talihimizi muhakkak denemeliyiz."
Genç sultanın otoritesini kurmak, geleceğini hazırlamak hususunda kimse onun kadar candan gayret göstermiyordu. O, Çandarlı Halil’in baş düşmanı ve karşıtı siyasetin ruhu olacaktır..
-Zağanos Paşa
Çandarlı Halil Paşa, II. Murad'ın bütün itimadını haiz olduğundan her işte müstakildi.
Fatih Sultan Mehmed
İstanbul'un alınmasından sonra daha önce saltanat rakibi olarak karşısına çıkartılan Orhan Çelebi'yi buldurup boğdurtan Fatih, İstanbulun alınmasına muhalif kalan, bu nedenle de Bizans'la arasında gizli bir anlaşma olduğundan kuşkulanılan Çandarlı Halil paşa'yı tutuklattı, daha sonra da Edirne de boğdurttu. Bu olay Osmanlı tarihinde ilk kez bir veziriazam idamı olduğu gibi, devletin kuruluşundan beri ikinci hanedan konumundaki Çandarlı'ların da sonu oldu.
Sayfa 100Kitabı okudu
“II. Mehmed için yok edilmesi gerekli en büyük engel, Çandarlı Halil Paşa idi. Bu Vezir-i Azam o kadar kuvvetliydi ki, II. Mehmed’i bir kere tahttan bile uzaklaştırmıştı…”
Sayfa 57Kitabı okudu
Fatih, İstanbul'un her itibarla olan ehemmiyetini takdir etmiş; fakat, müstakbel payitahtın (gelecekteki başkentin) fethi için erkân ve umeradan (devlet adamları ve komutanlardan), mütehassisin ve ulemadan (uzmanlardan ve alimlerden) danışmadığı kimse bırakmamıştı. En yakını, yani veziri (Çandarlı) Halil Paşa, kendisini bütün diğer teşvik âmiz (teşvik edici) fikirlere rağmen bu teşebbüsten menetmeye çalışıyor: fakat, millet bir Kabe-i siyasiye (siyasi Kabe) gibi oraya teveccüh ediyordu (yöneliyordu). Fatih, harikalar göstererek Istanbul'u almış ve bu fethe mani olmak için elinden gelen herşeyi yapan, hatta düşmanla anlaşmaya kadar varan bu tek şahsiyeti, yani Başvezirini de Bizans hükümetiyle beraber ortadan kaldırmıştı.
Şeyh Edebali, Osmanlı devletinin kurucusu Osman Bey'in kayınpederi ve Osmanlı Devletinin kuruluşunun fikir babasıdır. Dönemin en ünlü medresesi olan Şam medresesinde eğitim gören ve tefsir, hadis, kelâm, fıkıh (İslâm hukuku) gibi İslâmın zâhirî ilimlerinde uzmanlaşan Şeyh Edebali, tasavvufi ilimde de büyük merhale kesb eder. Şeyh Edebali, gençliğinde ve pîrlik döneminde iki evlilik yapmıştır. İlk evliliğinden olan kızını Osman Gazi ile evlendirdi. İkinci hanımı ise Taceddîn el-Kürdî'nin kızıdır. Osman Bey'in diğer bir fikir babası da, Taceddîn Kürdî'dir. Taceddîn Kürdî, önce İznik Medresesinde Şeyh Davud Kayserî'nin halefi olarak görev almıştır. Taceddin Kürdî'nin diğer kızı da Osmanlı Devletinin kuruluşunda önemli bir rolü olan Çandarlı Kara Halil Hayreddîn Paşa (1305-1387)'ın hanımıdır. Yani Şeyh Edebali ve Kürt devlet adamı Çandarlı Kara Halil bacanaktılar. Çandarlı, Osmanlı'nın beylikten devlet sistemine geçmesinde en büyük hizmeti geçen kişidir. Çandarlı, askerî, siyasî, ekonomik ve sosyal alanda yeni örgütlenmeler oluşturdu.
Sayfa 200 - NûbiharKitabı okudu
1446'da bir yeniçeri isyanını gizlice tertip ederek, el altından destekleyen Çandarlı Halil Paşa, Edirne'nin altını üstüne getirterek bir ölçüde II. Mehmed'in iktidarını zayıflattı (Buçuktepe olayı). Ardından da başkentteki kargaşayı bahane ederek II. Murad'ı gizlice payitahta davet etti. Babasının geldiğinden haberdar olmayan II. Mehmed, yaşanan oldubitti karşısında tahttan çekilerek veliahtlığı kabul ettiğini duyurmak mecburiyetinde kaldı
(Mayıs 1446). Şehabeddin ve Zağanos paşalar Mehmed'le birlikte Manisa'ya yollandıktan sonra, "şahinler" grubu II. Murad'ın vefatına kadar Osmanlı siyaset sahnesinden çekildi.
Buçuktepe Hadisesi
Bazı kaynaklarda ayaklanmanın Çandarlı Halil Paşa'nın organizasyonu olduğu ve bu sebepten dolayı İstanbul'un fethi sonrasında idam edildiği kayıtlıdır. İsyan sonrası II. Murat tekrar tahta geçti.
Sayfa 60
II. Murad, 1444’de Varna Savaşı’nı kazandıktan sonra tahta tekrar çıkmayarak Manisa’ya çekilmişti. Ancak Veziriazam Çandarlı Halil Paşa, II. Mehmed’i destekleyen Şehabeddin, Saruca ve Zağanos paşalarla anlaşamıyordu ve II. Murad’ın tekrar tahta çıkmasını istiyordu.
II. Bayezid dönemi Fatih devrindeki siyasi ve mali tutumlara karşı genel bir tepki devridir. Eski dönemde kötülenmiş büyük siyaset adamları, başlıca Mahmud Paşa ve Çandarlı Halil Paşa ailesi yeni devirde bir iâde-i itibâra mazhar olmuştur.