Timurlenk
Timur büyük bir imparatorluk kurarak, Anadolu’dan Çin’e kadar olan sahada kendisinden yaklaşık iki asır önce esen Moğol fırtınasının bir benzerini tekrarlamış, dünya harp tarihinin en büyük komutanlarından biridir. 1336’da Maveraünnehir’de Barulas aşiretinin önde gelen bey ailelerinden birinin çocuğu olarak doğan Timur, 1370’e gelindiğinde bu bölgeye hakim olmuştu. Daha sonra hakimiyet sahasını Çin’den Suriye’ye, Rusya içlerinden Hindistan’a kadar genişletti. 1405’te Çin’e büyük bir sefer düzenlerken öldü.
Timur’un ait olduğu Barulas boyu Mogolların bir aşiretidir. Timur’un kurduğu devlet de teşkilat, askerî sistem ve hukukî yapı Cengiz Han Yasası’nı uygulamıştır. Bu bakımından Moğol devletleriyle benzerlikler gösterir. Ancak Timur’dan önce Cengiz’in soyundan gelenler tarafından kurulmuş olan Çağatay Devleti Türkleşmişti. Hatta Çağataylıların diğer Moğollar’la yazışmalarında birbirlerine melez (karaunas) ve haydut (çet) diye hitap ettiklerini biliyoruz. Bu yüzden Timur da, bulunduğu bölgedeki diğer Moğollar gibi Türk kültürünün derin tesiri altında kalmıştı. Sarayında Türkçe konuşulmakta, Türk adet ve gelenekleri. uygulanmaktaydı. Bu yüzden bazı tarihçiler Timur’u
Türkleşmiş Moğol olarak nitelerler.
İlk büyük Türk imparatorluğu Asya Hunlarına MÖ 202 yılından önce bağlanan Kırgızlar, o zaman Çin kaynaklarındaki isimlerinin ilk transkripsiyonu ile Ke-k'un olarak tanınıyorlardı. MÖ 46' da bir kez daha Hunlara tabi olmak zorunda kalan bu Türk kökenli boy, aradan asırlar geçtikten sonra MS 558 yılında Gök Türk Devleti'ne bağlandı. 648 yılında Gök Türklerin zor durumda olmasından faydalanarak Çin ile siyasî münasebet kurdu. Zaman zaman isyan teşebbüslerine rağmen
Kırgızlar, Uygurların uzun süre egemenliklerini tanıdılar. Ne var ki, 840 yılında Büyük Uygur Devleti'ni yıkmak suretiyle bağımsızlıklarını kazanabildiler. 920 yılında doğudan gelen Karahıtaylar, onların devletini ortadan kaldırdı ve Ötüken'den eski yurtlarına Altay Dağları'nın kuzeydoğusu ile Sayan Dağları'nın kuzeyindeki sahaya sürüldüler. Daha sonra Cengiz Han
liderliğinde kurulan Büyük Moğol-Türk İmparatorluğuna katılarak onların ordusunda yer aldılar.
Sayfa 221Kitabı okudu
Cengiz Han döneminde çok sayıda Türk boyu Moğol birliğinin içerisinde yer aldı. Dolayısıyla buna Moğol Türk İmparatorluğu demek çok doğrudur.
Orta Asya'da kalan Türk boyları ise önce ağırlıklı olarak Kıpçak boy grubu adıyla yola devam etseler de Cengiz Han liderliğinde yükselen Moğol İmparatorluğu'na katılmış, bu devletin yıkılmasından sonra Türkistan coğrafyasında ve Karadeniz'in kuzeyinde çok sayıda hanlık altında hayatlarını sürdürmüşlerdir. Kendi aralarında bir birlik oluşturamadıkları için 16. asırdan itibaren yayılan Rus tehlikesine karşı koyamadılar. Şehir devletlerine bölünen Doğu Türkistan ise Çin istilasına direnememiştir.
...tarihte çarkların, her zaman ve her örnekte irilerden yana döndügü sanılmamalı. Asya bozkırları göçebelerinin onuncu-onbeşinci yüzyıl arası akınlarında, bunun tersi olmuştur. Küçük atlı, kısa boylu Orta Asya ve Doğu Asya göçebeleri olan Moğollar ve Türkler, eski (iri) Avrasya göçebelerinin kurdukları uygarlıkların ordularına ve halkalarına (bu ara Haçlı şovalyelerine) kan kusturacaklardır. Ağır atlılar, onların atik, tetik vurkaçları karşısında tutunamayacaklardır. Gerçekten, insanlık tarihinin (Roma topraklarının dört katı olarak) en büyük imparatorluğu (gerçek bir yerleşik uygar devletten çok göçebe çoban kabileler konfederasyonu da olsa) Cengiz Han ve ardıllarınca (IS onuçüncü yüz yılda) kurulmuştur. Onu Timur, Babür, Osmanbey atlı akıncılarının birliklerinin savaş başarıları izleyecektir. Moğol Türk fetihlerinde ateşli silahların kullanılmış olması, savaşlarda irilik ufaklıktan çok, başka etmenlerin belirleyici olduğunu göstermektedir.
Sayfa 600 - İmge KitabeviKitabı okudu
Dünya'nın Tanrıya en yakın olduğu yer; Ötügen
Gök-Türk Devleti batıdaki 10 kabile tarafından kurulduğu halde, devlet kurulduktan sonra başkentin doğudaki Ötügen'e taşındığını görüyoruz.
Sadece Gök-Türkler değil Büyük Hun İmparatorluğu, Uygurlar, Avarlar, Cengiz-Han İmparatorluğunun da başkenti hep Ötügen olmuştur. Bunun sebebi gayet basitti; çünkü Ötügen kutsaldı.
Ötügen'in başkent yapılmadığını farz edelim. Orta Asya halkları bu yeni devleti tanıyıp ona tabi olurlar mıydı?
Kubilay Han'ın Moğol Devleti'nin başkentini, tıpkı cennet gibi bir şehir olan Peking'e kaldırması, Cengiz-Han İmparatorluğu'nun bile parçalanmasına sebep olmuştu.
Sayfa 275Kitabı okudu
Canlı Yayın Duyurusu
Prof. Dr. Abdulkadir Yuvalı ile 14 Şubat Pazar günü saat 15.00'da canlı yayında yeni çıkan kitabı "Cengiz Han" hakkında konuşacağız.
Türk-Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu Cengiz Han hakkında merak edilenler bu yayınımızda.
Yayını izlemek için; youtu.be/EDkjn3VapNY
Timur Döneminde Türk- Moğol Dünyası
Timur 1360'ta tahta çıktığında, Moğol hanlıkları küçük parçalara ayrılmış ve geniş topraklar - Iran, Maveraünnehir ve 1368'den sonra da Çin- Cengiz Han'in vârislerinin hükmünden çıkmış bulunuyordu. Artık bu haliyle bir Moğol Imparatorluğu yoktu. Cengiz soyundan gelen hanlar , sadece kuzey bozkırındaki bölgelerde daralan toprakların denetimi için birbirini yiyordu.
Sayfa 28Kitabı okudu
Gökbörü’nün İzinde
Gökbörü’nün İzinde
Gökbörü’nün İzinde
Kadim Türklerin Topraklarında
Gökbörü’nün İzinde
Sayfa 193Kitabı okudu