"Aramızdaki temel fark ne, biliyor musun? Sen insanlara baktığın zaman üniformalar, bayraklar ve din görüyorsun!"
"Peki, sen ne görüyorsun bakalım?"
"İnsan, sadece insan. Seven, acı çeken, acıkan, üşüyen, korkan bir insan."
Melek ve Şeytan, birisi iyiliğin ve itaatin sembolü, diğeri de kötülüğün ve isyanın temsilcidir. İnsan ise, potansiyel olarak "iyi"ye de "kötü"ye de meyilli olarak yaratılan; iyi davranışlarını ön plana çıkardığında melekleşmeye, hatta meleklerden daha üstün bir mevkiye çıkma istidadında olan, kötü özelliklerini geliştirdiğinde de şeytanlaşmaya, hatta hayvanlardan bile daha aşağı bir konuma düşmeye müsait bir varlıktır. Melek'le Şeytan'ın ortak kaderi ise, insanla imtihana tabi tutulmuş olmalıdır.
Ben çok illeri çağ görmüş bir kimse değilim
Ve herhangi birinize sözlerden seçip nasihatler vermek haddim değil.
Bu savaş coğrafyasında yarı gülmek bile bazen beni incitiyor
Ve fazla yemek bazen beni utandırıyor
Önüme iki çeşit yemek geldiğinde
yada çok fazla akan bir su bulduğum da
Aklıma ya kerbela gelir, yada herhangi bir yokluk için de
Modern insan kendisi dışında ne varsa onları düşünmek zorunda. Kendilik artık yasak bölgenin adı; yani üzerinde konuşulmayan. Kişi kendinden uzak düştüğünü fark etmemeli, kendini hatırlamamalı ve asla kendini özlememeli. Fark etmek, hatırlamak ve özlemek, hepsi de yasak bölgenin ihlali anlamına geliyor modern dünyada. Kafka'ya sorulur: "Niçin üzülüyorsun ki? "Hiçbir eksiğin yok!"
"Haklısın!" diye cevap verir, "Hiçbir eksiğim yok kendimden gayrı!"
"Dua kadar insanları birbirine yaklaştıran, bir araya getiren çok az şey vardır hayatta. Bu, inanıyorum ki, bütün dinler için, özellikle de, Allah'la insan arasında herhangi bir aracının varlığını zorunlu görmeyen İslam dini için bütünüyle doğrudur. İslam inancında ruhbanlığa, papazlığa ve hatta örgütlü bir 'kilise' kurumuna yer verilmemesi, cemaatle namaz kılarken her müslümanın kendini, ortak bir ibadet eylemine sadece katılan biri olarak değil, onu bizzat gerçekleştiren, ikame eden etkin bir özne olarak hissetmesini sağlamıştır. İslam'da törensel tapınma formları olmadığı için, cemaat namazına imamet etmek olsun nikah akdetmek yada cenaze namazını yönetmek olsun, herhangi bir ibadetin icrasında yetişkin ve akıl sahibi bir müslüman önderlik yapabilir. Allah'a ibadet için özel olarak 'görevlendirimiş' kimselere ihtiyaç yoktur İslam'da. Ulemanın yada müslüman topluma liderlik yapan kimselerin, sıradan müslümanlara göre, akaid ve hukuk alanında bir uzmanlık bilgisine sahip olmaktan başka bir ayrıcalıkları yoktur.''
İnsanlar toplumsal koşulları korumak ve güçlendirmek veya değiştirmek ve iyileştirmek bahanesiyle, bütün güçleriyle başka insanları etkilemeye çalışırken, kendilerini olgunlaştırma görevlerini, yani bir bütün olarak toplumun yapısında değişime bahane olacak tek şeyi savsaklıyorlar.
Her insan, kendi kişisel ve sınırsız olgunlaşmasına doğru ilerlese, bir bütün olarak insanlık yaşamı, sonsuz ülküsü olan olgunlaşmasına doğru ilerler.
Sayfa 159
Osmanlı Devleti, bir ''Dünya Devleti'' idi.Bugün propagandası yapılan ABD'nin ''Dünya Devleti'' oluşu gibi değil. ABD ve Batı'nın, demokrasi,insan hak ve hürriyetleri savunuculuğu, hatta bunları savunmada günümüzde şampiyonluğa dönüşen bu halleri, bütün insanlığı kucaklamaktan çok, sırf kendi sömürü ve tahakkümlerine hizmet ettiği derecede varlomuştur. Osmanlı ise, böyle düşünmemiş, din, mezhep ve ırk ayrımı yapmaksızın bütün insanları huzurlu edecek umdeler ve tatbikatlar ortaya koyduğu için gerçek bir ''Dünya Devleti'' olmuştur.
