Kaderi güzel anlatan bir örnek; bilgisayar oyunları olabilir. Oyunu kurgulayıp tasarlayan irade oyuna sınırlı ihtimaller koymuş. Sizin seçme ve uygulamanıza göre o ihtimallerden birisi gerçekleşiyor. Eğer iradenizi öbür düğmeye basmakta kullansaydınız sonuç, sistemde var olan başka bir durumun oluşmasına sebep olacaktı. Ama hiçbir zaman siz tasarlayanın oyuna yerleştirdiği ihtimallerden dışarı çıkamayacaksınız. Hem önceden yapılmış bir yazılım var, hem de siz ona müdahale edebiliyorsunuz ve yazılanın dışına asla çıkamıyorsunuz. Yani sizin iradeniz de arkaplandaki o büyük iradeye bağlı. İşte sizin bu ihtimallerden her hangi birini seçebilme özgürlüğünüz sizin irade-i külliyenizdir. İradenizi ona değil de buna kullanmanız ise irade-i cüziyyenizdir. Yani bütünden bir cüzü seçmiş olmanız.
Bizim için kader diye bir şey yoktu. Sen hazırlıksızsan, laçkaysan, dikkat kesilmekten vazgeçmişsen işte o zaman kullanılan bir kelimeydi kader. Kader, zayıf insanın koltuk değneğiydi.
" İşte böyle yaparız. Önce bir ayağımızı, sonra diğerini öne atarız. Bir kez daha gözlerimizi kaldırır dünyadaki karmaşıklığa, neşeye bakarız. Düşün. Yap. Hisset. Kendi yaşadıklarımızı, dünyayı besleyen ya da kurak bırakan iyilik ve kötülük dalgalarına bakarız. Yeni bir günün vaatleriyle cesur yüreklerimizi ittiririz. Kendimizin dışında bir gerçeği tutkuyla, aşkla ararız. Özlemle, tarifsiz bir istekle kurtarılmayı tüm kalbimizle bekleriz. Kader bizi beklediği sürece yaşamaya devam ederiz. Tanrı yardımcımız olsun. Tanrı bizi affetsin. Yaşamaya devam ediyoruz. "
Kader
"Belki bir kitabın aynı sayfasında ağlamışızdır. İşte bu haberimiz olmadığı halde dünyanın en güzel karşılaşması olabilir."
Sabah UykumKitabı okudu
Kader
Fakat gelecek dediğimiz şey de buydu işte. Kaderinizde yazılı olanları öğrenmeniz için onları yaşamanız gerekiyordu.
Sayfa 147Kitabı okudu
Bazısının hayatı, bazısının müziği var işte.
Kader... Kader varsa eğer acıdan besleniyor olsa gerek. Her kötü şeyin arkasında onu ararız, onu anarız.
"Kader işte," der geçeriz ama o kaderi yaşayanlar öyle kolay kolay geçemez. Orada kalır, o günde, o anda...
Sayfa 15Kitabı okudu
"Ona file bekçisi denildiği de olur. Aslında kader kurbanı, mahkum ya da şamar oğlanı da denilebilirdi. Onun bastığı yerde bir daha çim çıkmadığı söylenir. O yapayalnızdır. Oyunu hep uzaktan izler. Hedef mekandan ayrılmaksızın üç direğin arasında idamını bekler. Eskiden hakem gibi, siyahlara bürünürlerdi. Artık hakemler kara karga kıyafetiyle çıkmıyorlar sahaya, kaleciler de renkli fantezilerle süslüyorlar yalnızlıklarını.
O gol atmaz. Onun varoluş nedeni gol atılmasını engellemektir. Gol futbolun bayramıdır, golcü mutluluklar yaratır; kaleci ise bozguncudur, oyunbozandır. Sırtında bir numaralı formayı taşır. İlk ödüllendirilen asla o olmaz. O her zaman ilk suçludur. Kaleci her zaman suçludur. Suçu olmasa da fatura ona çıkarılır. Oyunculardan biri dokuz kusurlu hareketten birini yaptığında ceza yine ona verilir: Bomboş alanın ortasında, celladıyla baş başa kalır. Takımların kötü olduğu günlerde de kabak onların başına patlar, şut sağanağı altında başkalarının günahlarını çekerler.
Öbür futbolcular bir ya da birkaç kez affedilmez hata yapabilirler; ama her zaman
milimetrik bir pasla, güzel bir çalımla ya da isabetli bir şutla kendilerini affettirebilirler. Onun böyle bir olanağı yoktur. Seyirci kaleciyi affetmez. Yanlış mı çıktı? Bacak arası mı yedi? Top elinden mi kaydı? Çelik parmaklar pamuğa mı dönüştü? Kaleci bir tek hatasıyla bir maçı mahvedebilir, bir şampiyona onun bir yanlışıyla kaybedilebilir. İşte o zaman seyirci kitlesi onun tüm başarılarını bir anda unutuverir ve onu günah keçisi olarak ilan eder. Kara talihi ömrünün sonuna dek onu terk etmeyecektir."
Heine gibilerden, bütün günahlarının hesabı birer birer sorulur. İlahî adalete karşı ayıp olmaması için, en küçük faturaları bile çok fazlasıyla ödetilir böylelerine. Çünkü onlar, ilahî adalete inanmaktadırlar.
Onlara, işte ilahi adalet, denir. Kader ve alın yazısı böyleleri için vardır. Benim, bu akıllara durgunluk veren akışım içinde adalet, sadece bu kavramdan korkanların karşısına çıkar.
