İhsan Oktay Onar'ın bu muhteşem kitabında tek eksik olan bir sözlük. Bu kitap kelime dağarcığınızı geliştiriyor...
İhsan bey'in bu kadar kelimeyi nasıl öğrendiğini merak ediyorum doğrusu. Bir elimde kitap, Bir elimde tablet. Tableti sözlük olarak kullanıyorum. Şu an itibari ile 10 sayfalık bir sözlüğüm oldu. Bu sebeple bu kitabı bitirmek öyle
Her halükârda şer'i hukukun uygulayıcısı olan kadı'nın tek görevi yargı değildi. Sanatkar ve esnafın kontrolü, lonca düzeninin, yönetimin ve bununla ilgili kuralların gözetimi, şehrin ekonomik hayatıyla yakından ilgili olarak fiyat tespit ve kontrolü, diğer yandan şehirlerin alt yapısal tesislerinin denetimi, imar nizamının korunmasını gözetmek, vakıfların yöneticilerini denetlemek, bu konudaki atamalarla ilgili olarak arzda bulunmak gibi, hepsi ayrılmaz bir bölüm teşkil eden çeşitli görevleri vardı.
Muhtesib, klâsik islâmda çarşı pazar
kontrolü dışında, re'sen ahalinin toplum kurallarına uymasını denetler ve zorlardı. Muhtesib dini kurallara uyulmasını sağlayan geniş görevli bir memur olarak, kadıyı da bu konuda uyarır ve eleştirebilirdi. Osmanlı döneminde muhtesib'in bu görevleri son derece daralmış ve o diğer örf ehlini meydana getiren memurlar arasında özellikle çarşı pazar ve narh kontrolüyle, meskukâtın rayicine dikkat etmekle görevli bir memur haline gelmiş olup, kadı'nın başlıca yardımcısıydı. Her halde de görev alanı şehrin sınırlarının ötesine pek taşmamaktaydı.
Osmanlı kadısının mülki, adli, beledi, askeri alanlardaki görevleri şöyle sıralanabilir: Sefer-i hümayun sırasında geçilecek yol, köprü, çeşmelerin tamiri ve erzak temininin başlıca sorumlusu kadıdır. Yangın ve zelzele zamanlarında, ordu sevkıyatı, donanma inşası gibi olağan üstü durumlarda acilen inşaat işçisi, kalfası, ustası sevki ve malzeme
Belki bazı erkeklerimizin hoşuna gitmeyebilir. Bir
latife olarak ifade edeyim. Müslüman bir ailede kadın
hiçbir iş yapmaya mecbur değildir. Evin bütün vazifesini görmek, evin kazancını temin etmek erkeğin vazifesidir. Müslümanlıkta kadına kendi yaratılışına uygun
görevleri yapmak tavsiye edilmiştir. O bundan fazlasını
yaparsa bu onun ahirette mükafatını göreceği bir ilave
çalışma ve lütuf olarak kabul edilmiştir. İslam' da kadı
nın, ne Doğu' da ne de Batı' da erişemeyeceği çok büyük
bir yeri vardır.
Emevi devrinde kadılar, valilerin hukuk işleri danışmanı (şansölyesi) derecesinde oldukları sürece, cezai davalar ve infaz konusu tamamıyla idari amirlerin yetkisi ve görevi bütününden idi. Fakat daha Abbasiler'in ilk devirlerinde kadı'nın bürosu genel ibareden ayrılınca bu görevler onu yüklendi ve görevleri yargının da dışına taşmaya başladı. Bunun kaçınılmaz bir sonuç olduğu açıktır.
İlber Ortaylı'nın kaleminden bir çırpıda bitecek bir eser: Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devleti'nde Kadı.
Tarihinden itibaren kadılık hangi aşamalardan geçmiş, görevleri ve görev süresi, yardımcıları, mahkemelerdeki yeri ve kadılık ile ilgili birçok şey İlber Ortaylı'nın akıcı üslubuyla ele alınıyor. Bir tarih kitabı olmasına ve kadılık mesleği ile ilgili ayrıntılar vermesine karşın çok fazla anlaşılmayacak terimlere yer vermemiş yazar. Kadılık Osmanlı'dan öncesinden itibaren anlatılagelmiş.
Kısa, anlamlı, ilgisi olanların seçeceği bie eser. Bilgi verirken sıkmıyor, bize bizim anlayacağımız şekilde hitap ediyor ve tadını kaçıracak kadar uzatmıyor yazar. Konu hakkında bilgi sahibi olduğmu düşünürdüm, meğer bilmediğim neler varmış dedirtti.
İlber Ortaylı'nın setiyle birlikte almıştım. Diğer eserleri gibi başarılı bir eser. Tarih sevenlerin okuması dileğiyle...
Kadı Abdulcebbar köklü reddiye geleneğinin önemli temsilcilerinden derya deniz bir abimiz. Kendisi İslam dışında diğer dinler ve mezhepler hakkında da oldukça bilgili. Bununla beraber tarih bilgisi ve rivayetler üzerinden yaptığı temellendirmeler de fikri yetkinliğini gösteriyor. Kitabın birçok yerinde bunu görüyorsunuz. Bugün din eleştirmeye
Prof. Dr. Nuri Köstüklü beyefendinin "Sosyal Bilimler ve Tarih Öğretimi" isimli çok önemli kitabının 249 ve müteakip sayfalarında yer alan cevaplar dehşet verici. Bunlar, bazı ortaokul öğrencilerinin yazılı imtihanlarda verdikleri cevaplardır. Her cevap bir öğrenciye ait. Lütfen dikkat buyurur musunuz.
"Soru: Ermeni sorununu
Kitap daha çok Osmanlı devletindeki kadı'nın görevleri kadı yetiştiren kurumlar kadı olmak için gerekli koşullar kadı'nın çalıştığı bölgedeki görev süresi detaylı bir şekilde anlatılmakta. Osmanlı devletinde kadı hakim aynı zamanda noter, nikah memuru bulunduğu bölgede en büyük mülki amirlerden olup protokolde en başta gelir.
NOTLAR:
Ne var ki, Halife ve Papanın, Rahip ve İmamın Kral ve Emirin bazı fonksiyonlarının benzerliği İslâm ve Hıristiyanlık’ta birbirine karşılık gelen makamlar ve sahipleri arasındak aslî farkı görmekten bizi alıkoymamalı. Aslında Hz. İsa’nın naibinin ve Hz. Muhammed’in Halifesinin makamlarının teorik meşruiyetleri ve pratik uygulamaları