Amat

Değerli Okuyucular;
Günahkarlarla dolu bir gemide ölümsüzlüğü ve gücü elinde tutmayı düşünen iki farklı karakterin dini motiflerle süslendiği,Hak'a ulaşmamız adına bizim hayat rehberimizden örnekler verilerek sunulan,tarihte oğlancılığın var olduğunu ve onu irdeleyen,gerçek,ölüm,günahı sorgulayan yazarın 3.okuduğum kitabını sizlere kısaca anlatmaya çalışıyorum. Yedinci Gün adlı eserde daha çok ironiye sahip olduğunu ve daha çok gülümseye bileceğinizi söylemeden es geçmek istemem.
İhsan Oktay Anar'ın bu eserinde bazı denizcilikle ilgili kavramlara sahip olmayanlar için zorluk yaşamayacağını zira bunun için rehber niteliğinde kavram anlamları sözlüğüne internet üzerinde rastlayabileceğinizi ve Erdal Öz ödülünün sahibi olan kitabı sakin ortamlarda okumanızı,büyülü dünyada yolculuk yaparak hayatı anlamdırmaya çalışanlar için tavsiye ediyorum.
Tüm olumsuzluklara rağmen hayat yolculuğunuzun en büyük dostunuz kitaplarla sürmesi dileğiyle.

Gerçeküstü dünyaların yaratıcısı demeliyim onun için
Okuduğum 3. kitabı ve kesinlikle muhteşem...



Konu yine Osmanlı döneminde ama bu defa denizdeyiz, Amat gemisinde
Yazar özenle seçtiği belli karakterleri, isimleri, denizcilik terimlerini kullanarak dönemin tarihini, kültürünü, inanç şekillerini kendi felsefesi ile harmanlayıp müthiş bir eser meydana getirmiş...



Kitabın sonunda da birçok kişinin Amat ve mürettebat üzerine yazdığı eserlerden bahsederek okuyucuya farklı bitiş seçenekleri sunmuş
İstediğin gibi olabilir yani☺

...Ne gariptir ki filikanın kurekcilerinden biri yarali şövalyenin sadık usağiydi.Anlaşılan o ki uşak, yalnızca efendisi olan sovalyeye değil güçlü olan herkese sadıktı.

Denizcilikten biraz anlıyor, tarihi hikayeleri de seviyorsanız İhsan Oktay Anar’ın Amat’ını çok seveceksiniz.
Denizcilerin serseriliği, karada her soruna çözüm varken denizde olmadık işlerle karşılaşıp başa çıkmak ve leventlerin ilişkilerini anlatan güzel bir hikayesi var bu kitabın

Gemi ve gemicilik terimlerine her ne kadar yabancı ve ön yargılı olarak okumaya başlayıp elimden bırakamadığım bir kitap oldu AMAT. Harika bir hikaye, çok karakter ve insanoğlu analizi ile beni fazlasıyla tatmin etti. Anar’ın çok farklı dünyası var. Büyüleyici, merak uyandırıcı. “Emilio Santos ölmemeliydi!”

Coğrafyayı “keder” haline getiren yazarlarımız var ülkemizde. Bu kurgu yeteneğini ve Doğu zekasını, olumsuzlama ve hakir görme eğilimi pençesinden kurtarıp saygı ve hürmet makamına çıkarabilse dünya literatürüne ismini ölümsüzlüğüyle yazacak yazarlarımız var. Ama gelin görün ki kendi halk ve kültür değerlerini vebalı cadı avı gözüyle gören yıkım ekibi Batı kafasıyla aynı çalışan zihinleriyle, kendi kaderlerini kendi coğrafyalarına kendi kurallarıyla esir ediyorlar. Halbuki coğrafya onun, kader onun, gelecek onun, esir edildiği kaide onun.
Anlamak mümkün değil. Eser azıcık ucundan felsefe, ufak tefek mistisizm, kenarından köşesinden edebiyat. Tamamı bu bileşenlerden ibaret. Bol vaktiniz, uğraşmaya meyilli zihniniz ha birde olmayan bir hazineyi illa çıkaracağım, bu kitaptan yoksa bile o hazine çıkmak zorunda diyorsanız tavsiye ediyorum.

Denizcilik terimlerinin sıklığı çoğu kez sözlük açtırmış ve başlarda beni zorlamış olmasına rağmen kitabı çok sevdim. Zaten bu terimler zamanla hikayenin içinde anlaşılır hale geliyor. Yarım bırakma niyetiniz varsa ya da bu tarz yorumlardan dolayı okumaktan kaçıyorsanız bir kere daha düşünmenizi tavsiye ederim.

Tam bir İhsan Oktay kitabı...

Okuduğum üçüncü İhsan Oktay kitabı oldu Amat, Puslu Kıtalar Atlası ve Suskunlar’dan sonra.

Puslu Kıtalar Atlasın’daki mistik, Suskunlar’daki dinî/ezoterik havayı harmanlamış Amat’ta İhsan Oktay. Ağır bir gemici diliyle yazılmış olan kitabı yer yer anlamakta zorlandım ama olay örgüsü okuyucuyu öylesine içine çekiyor ki “kolomborne, alesta” kavramları zihninizde kendi anlamlarını buluyor ve siz olay örgüsüne kendinizi kaptırıp kelimelerin arkasındaki anlamı görmeye başlıyorsunuz. Bu açıdan okuduğum yazarlar arasında İhsan Oktay kadar okuyucuyu hikayenin içine çeken yazar sayısı bir elin parmaklarını geçmez. Sürükleyicilik açısından enfes bir kitap Amat.

Hikayemiz Amat isimli bir gemi ve bu geminin birbirinden ilginç tiplemelere sahip olan mürettebatının yolculuğunu konu ediniyor.

İhsan Oktay’da en beğendiğim şey; dinî bir metne, tarihî bir olaya ya da herkes tarafından kabul görmüş gerçeklere sırtını dayayıp alternatif kurgular oluşturabilmesi. Amat’ta da bu alternatif kurgulardan epeyce var ve kitabı okuduğunuzda “ben bunu bir yerden duydum” ya da “bu sanki böyle değildi ya?” diye kendinizi sorgulamanıza sebep oluyor.

Velhasıl kelam; İhsan Oktay çok sevdiğim bir yazar. Hiç İhsan Oktay okumadıysanız Amat ile giriş yapmanızı tavsiye etmem, Puslu Kıtalar Atlası daha doğru bir tercih olacaktır fakat İhsan Oktay’ın üslubuna aşinaysanız ve seviyorsanız, Amat’a mutlaka şans vermelisiniz.

Amat
İhsan Oktay Anar
• Osmanlı hamamlarında müslüman olmayanlar çıngıraklı peştemal takardı.
• Yeniçerilerin İstanbul’da ateşli silah ile dolaşması yasaktı. Kuşaklarına soktukları hançer ile gezebilirlerdi.
• Yeniçerilerin kırmızı giymesinin sebebi yaralandıklarında bunun belli olmaması içindir.
• Yeniçerilerin sakal bırakması yasaktı.
• Dişçiler savaş sonrası savaş meydanını dolaşır sağlam dişleri sökerlerdi.
• Ruh Arapça’da rüzgar anlamına da gelir. Gemiyi hareket ettiren rüzgar nasılsa bedeni hareket ettiren ruhda öyledir.
• Zaman döngüseldir. Geçmişi bilen geleceğide bilir.
• Hafıza bir organdır ve zamanı algılar.
• Emet İbranice’de ölüm demek. Emet kelimesini Navarinli Yahudiler Amat diye telaffuz eder.

“Amat” İhsan Oktay Anar’ın harika bir eseri daha. Kitap efsane tadında sürükleyici bir denizcilik romanı. Bütün İhsan Oktay Anar kitapları gibi felsefi öğeler, tarih ve alt metinler oldukça fazla. Anar kitabında derin kültür birikimini harika diliyle harmanlıyor. Kitabın ana hikayesi dışında bütün Anar romanlarında olduğu gibi yan karakterlerin kısa ama ilginç hikayeleri yine çok yaratıcı ve güzel. Kitap Jack London’un “Deniz Kurdu” romanına dil olarak çok benziyor oldukça fazla denizcilik terimi var. Ama her İhsan Oktay Anar kitabı gibi bana göre bir şaheser.

Görünüşe bakılırsa ölüm, ruhun bedenden ayrılmasıydı. Ama İbni Meymun, günahkârlar için ölümün mutlak bir son olduğunu yazmaktaydı. Bu fazlasıyla yürek parçalayıcı bir durumdu.

Bir İhsan Oktay Anar klasiği olan eser yazarın gemicilik üzerinde yıllarca çalışmasının sonucu oluşmuş. Kullanılan terimlerden bunu anlamak mümkün. Amat adlı gemi ile beraber bizi de gizemli sulara götürüyor.