Gogol kalemi farklı bir yazar ele aldığı konular uçuk kaçık fakat onlar üzerinden verdiği mesaj oldukça reel.Genel olarak anlatımlarında alaycı bir üslup ve eleştiri hakim.
Söz konusu eser ise;bir memurun hak ettiği değeri görmemesinden başlayan stresini,öfkesini,yorgunluğunu bunların sonucunda girdiği bunalımı anlatıyor.Ne yazık ki bu bunalım delirmeye kadar gidiyor.Köpeklerle konuşacak,kendini İspanyol kralı sanacak kadar.Akıbeti daha kötüye gidince akıl hastanesine yatırılır fakat o kendini İspanya'da krallığının başında sanar.Dik başlılığı,doğruyu söyleyip sözünü esirgememesinden dolayı türlü işkencelere maruz kalır.İşkenceler o kadar ağırdır ki gözlerinin önüne annesi gelir ve kendisini kurtarması için ona yalvarır.Hikaye ucu açık bir şekilde bitirilir.O dönemin eserleri sahnelendiği için gogolun eserleri daha çok sahnelenmek amaçlı kaleme alınmıştır bu sebeple mesaj ve mizah diğer eserlere kıyasla yoğundur.Bir kaç cümleyle özetlemek gerekirse;kişinin asıl vatanı düşüncede özgür,haklarda ise eşit olduğu yerdir.İnsan memur adı altındaki kölelik sistemine karşı savaşmalı, hayattaki tek gayesini ve başarısını buymuş gibi görmemeli.Kendi fikirleri, planları, projeleri olmalı enerjisini onları hayata geçirmek için sarf etmeli.Eser bittiğinde okuduklarım bana daha önce okumuş olduğum şu cümleleri çağrıştırdı.Bir psikoloğun dilinden:Bizlere hiçbir zaman gerçek akıl hastaları gelmez,gerçek akıl hastalarının hasta ettikleri veya sağlıklı diye yadırgayıp deli diye adlandırdıkları kimseler gelir.
