PLATON'UN MAĞARASI
Hayatlarını hiçbir şeyden şüphe etmeden geçiren insanların durumunu düşünce tarihinde en açık şekilde anlatan düşünür meşhur "Mağara Benzetmesi" İle Antik Yunan filozofu Platon'dur.
Platon, bu benzetmesinde bizden bir yer altı mağarasında yaşayan birtakım insanlar düşünmemizi ister. Bu insanlar, dışında en küçük bir ışığın girmediği bu büyük yer altı mağarasının en dibinde ellerinden, ayaklarından ve boyunlarından zincire vurulmuş olarak oturmaktadırlar. Bu yüzden yalnızca önlerindeki duvarı görebilmektedirler. Onların arkalarına uzun ve büyük bir perde çekilmiştir. Perdenin gerisinde ise birbirleriyle konuşarak koşuşturup duran insanlar bulunmaktadır. Bu koşuşturan insanların arkasında büyük bir ateş bulunduğu için onların gölgeleri duvara vurmaktadır. Zincire vurulmuş insanlar, perdeden duvara vuran gölgeleri gerçek sanmaktadırlar, aslında arkadan gelen insan seslerinin duvardaki gölgelerden geldiğini düşünürler. Onlar bütün hayatları boyunca görüp durdukları bu gölgelerin gerçek olmayabileceğinden en küçük bir şüphe duymazlar.
Platon bu noktada bir teklifte bulunup, bizden bu kez "bu mahkûmlardan birinin prangalarından kurtarılarak, yüzünün geriye, ışık kaynağına çevrilmesinin sağlandığını" düşünmemizi ister. Eski mahküm bu yeni duruma, muhtemeldir ki uyum sağlamayacaktır, onun gözleri kamaşacak, hatta belki de kör olabilecektir. Platon'un yorumuna göre insanın alışkanlıklarını terk etmesi çok zor olduğu için, o eski yerine, zincirlerine dönmek isteyecektir.
Ahmet Cevizci, Felsefeye Giriş, sayfa 11
Platon'un, mağara alegorisi(benzetmesi)...
"Toplumdaki insanlar (düşünürler dışındakiler) bir mağarada kollarından birbirlerine zincirle bağlanmış ve sırtı mağara kapısına dönük oturan esirler gibidirler. Sadece arkalarındaki ışık kaynağının (doğrunun, gerçeğin) yaydığı ışıkla karşılarındaki duvara oluşan kendi gölgelerini görebilirler, bu gölgelere bakarak eğlenir ve hayatlarını böyle geçirirler.
Filozoflar ise kendilerini bu zincirlerden kurtararak her ne kadar zor ve acı verici olsa da yüzlerini cesaretle ışığa (gerçeğe) dönerek hayatın gerçek anlamını ve doğruyu görebilen kimselerdir.
Ancak bu kimselerin mağaraya döndükten sonra gördüklerini diğer insanlara anlatması ve onları inandırması da bir o kadar zor olacaktır, çünkü esaret ve karanlık rahattır, oysa gerçekleri görmek ve ışığa bakmak cesaret ister."
Mağaranın karanlığından çıkan yol
Bir yeraltı mağarasında yaşayan insanlar düşün. Sırtları girişe dönük, elleri ve ayaklarından bağlanmışlar; onun için mağaranın duvarlarını görebiliyorlar sadece. Arkalarında yüksek bir duvar daha var ve bunun ardında da çeşitli şekilleri duvardan biraz daha yüksekte tutarak, insan benzeri varlıklar gidip geliyor. Bu şekillerin arkasında bir ateş
Sayfa 104Kitabı okudu
İdealar Dünyası ve mağara alegorisi
Akıl yürütme, Platon'u tek bir sonuca götürür; maddi dünyadan tamamen ayrı bir İdealar ya da Formlar dünyası olmalıdır. Mükemmel "üçgen" ideası ile mükemmel "yatak" ve mükemmel "köpek" ideaları da orada bulunur. İnsan duyularının bu yeri doğrudan algılayamayaca ğını, bunun bize ancak akıl yoluyla algılanabilir
Sayfa 53 - Alfa YayınlarıKitabı okudu
İki Mağaranın Hikâyesi
Morpheus Neo'ya "Zihnin için bir hapishanede," der. Köleler, savaş mahkûmları, toplama kampı kurbanları bile, an gelir, zihinlerinde özgür olurlar. "Bedenime sahip olabilirler, ama ruhuma asla." Köleliğe ve mahkûmiyete karşı bu direniş
çağlar boyunca birçok kahramana şiar olmuştur.
Örneğin Epictetus, Fredrick Douglass,
PLATON'UN MAĞARA BENZETMESi
Bir yeraltı mağarasında yaşayan insanlar düşün. Sırtları girişe dönük, elleri ve ayaklarından bağlanmışlar; onun için mağaranın duvarlarını görebiliyorlar sadece. Arkalarında yüksek bir duvar daha var ve bunun ardında da çeşitli şekilleri duvardan biraz daha yüksekte tutarak, insan benzeri varlıklar gidip geliyor. Bu şekillerin arkasında bir ateş
pan yayıncılık, çeviri: Sabir Yücesoy, 45.basım
Platon'un mağara benzetmesinde dile getirdiği, filozofun belirsiz tasavvurlardan doğadaki görüngelerin ardındaki gerçek idealara uzanan yoludur. Bir yandanda Sokratesi düşünmektedir Platon " mağarada yaşayanlar" tarafından alışık oldukları tasavvurları kurcalayıp onlara gerçek kavrayış yolunu göstermeye çalıştığı için öldürülen Sokratesi. Böylece mağara benzetmesi filozofun cesaretini ve eğitimci olarak sorumluluğunuda ifade etmektedir.
Sayfa 105 - mağara alegorisiKitabı okudu