Sofya’dan İstanbul’a döndüğüm zaman Enver Paşa’da Sarıkamış’tan dönmüş bulunuyordu. Önce kendisini ziyaret için makamına gittim. Haber gönderdim. Gelecek cevabı kapıda bekliyordum. Bir aralık Muamelât-ı Zatiye Müdürü Osman Şevket Bey’i elindeki dosyası ile orada gördüm. Kendisine sordum:
“Beni Ondokuzuncu denilen fırkaya tayin eden Harbiye Nazırı Vekili İsmail Hakkı Paşa mıdır?
Osman Şevket Bey çok ciddi ve biraz da mahrem bir lisanla:
“Hayır,” dedi “Doğrudan doğruya Başkumandan Vekili Enver Paşa Hazretleri’dir. Erzurum’dan telgrafla emir buyurdular. Emin olunuz beyefendi...”
Biraz sonra Enver Paşa ile karşı karşıya bulunuyorduk. Enver biraz zayıf düşmüş, rengi solmuş bir halde idi. Söze ben başladım:
“Biraz yoruldun,” dedim.
“Yok, o kadar değil,” dedi.
“Ne oldu?”
“Çarpıştık, o kadar...”
“Şimdiki vaziyet nedir?”
“Çok iyidir,” cevabını verdi.
Enver’i çok meşgul ve çok yorgun görüyordum. Enver Paşa’yı üzmek istemedim, sözü uzatmadım.
Sayfa 12 - AtatürkKitabı okudu
Sofyadan hareket eden trendeki 1.800 Bulgar Yahudisinin çoğu -veya on binlerce 1948'de göç eden Macaristan, Romanya veya Polonya Yahudisi- için İsraile bu yolculuk iki bin yıllık bir sürgünden dönmeyi ve Talmud yeminini temsil ediyordu. Talmud yeminine göre, her kim İsrail'de dört adım atarsa tüm günahları bağışlanacaktır.
Mustafa Kemalsiz Bir Çanakkale Savaşları Tarihi Yazılamaz
I. Dünya Savaşı başladığında Bulgaristan Sofya’da “ateşemiliter” olan Mustafa Kemal, “Avrupa’daki rahatını” bırakarak “vatan ve millete borcunu ödemek için” adeta “gönüllü” olarak Çanakkale Savaşlarına katılmıştır.
Mustafa Kemal, Kasım 1914’te, Başkomutanlık Vekaleti’ne müracaat ederek cephede aktif bir göreve getirilmek istemiş, ancak kendisine, “Sizin için orduda her zaman bir görev vardır. Ancak Sofya Ateşemiliterliği’ni daha önemli gördüğümüzden sizi orada bırakıyoruz” cevabı verilmiştir. Bunun üzerine Mustafa Kemal, Aralık 1914’te Sofya’dan Başkomutan Vekili Enver Paşa’ya bir mektup yazarak cephede aktif görev alma isteğini yenilemiştir:
“Vatanın müdafaasına ait faal vazifelerden daha mühim ve yüce bir vazife olamaz. Arkadaşlarım muharebe cephelerinde, ateş hatlarında bulunurken ben Sofya’da ateşemiliterlik yapamam! Eğer birinci sınıf subay olmak liyakatinden mahrumsam, kanaatiniz bu ise, lütfen açık söyleyiniz.”
Sinan Meydan
Mustafa Kemal ısrarla yazışarak muharebeler hattını istiyor. “Arkadaşlarım ateş hattındayken burada kalmam doğru değil”diyordu. Kendisini cepheye tayin ettirmiştir. Burada hırslı bir kumandanın, yerinde duramayan bir dâhinin Sofya’dan kurtulma sancıları vardır
Sayfa 120Kitabı okudu
‘Saraybosna, bize, Diyarbakır’dan, Konya’dan, İstanbul’dan, Bursa’dan, Edirne’den, Sofya’dan, Belgrad’dan, Gül Baba’nın diyarı Budapeşte’den, Budin’den farksızdır.
Bosna, Sarı Saltık Gâzi’nin gözbebeğidir.
Bizim için de öyledir.’
Sayfa 7 - Profil Yayıncılık, 2016.Kitabı okudu
Sofya’dan
“Dünyayı sensiz dolaşıyorum,
böyleymiş kaderim,
elden ne gelir...”
(...)
Şu gurbetlik zor zanaat zor...”
Sayfa 123 - YKYKitabı okudu
Atatürk’ün, Sofya’dan Madam Corinne’e Fransızca kartı: “Sevimli mektuplarınıza birdenbire ara verdiniz. Benim tembelliğimi mi taklit etmek niyetindesiniz, yoksa bana yazmamanızın başka nedenleri mi var? Bu günlerde elime geçeceğini umduğum bir mektubu almadan bu olayın derinliğine inmek istemiyorum.”
Sayfa 32Kitabı okudu
Miti’ye aşık olmuştu.
Kavuşmaları imkânsızdı
Bavullarını topladı.
Kırık bir kalple Sofya’dan ayrıldı.
Sofya’dan
“Sofya’ya bir bahar günü girdim, şekerim.
Ihlamur kokuyor doğduğum şehir.
Bilmediğim gibi ağırladı beni hemşerilerin.
Doğduğun şehir kardeş evim bugün.
Ama kendi evin kardeş evinde bile unutulmuyor.
Şu gurbetlik zor zanaat zor...”
Sayfa 124Kitabı okudu
Mustafa Kemal'in madam corinne'e sofyadan attığı ilk kart..
18 Aralık 1913
Sevimli mektuplarınıza birdenbire ara verdiniz. Benim tembelliğimi mi taklit etmek niyetindesiniz, yoksa bana yazmamanızın başka nedenleri mi var? Bugünlerde elime geçeceğini umduğum bir mektubu almadan bu olayın derinliklerine inmek istemiyorum.
M. Kemal
Sayfa 91Kitabı okudu
Mustafa Kemal’de kendisine verilen vazifenin ötesinde bazı atılımlar ve fedakârlıklarla örülen bir kişilik görülür. Mesela Trablusgarb Savaşı’ndaki gönüllülüğü ortadadır yahut istese Birinci Dünya Savaşı’nı da Sofya’da ataşemiliter olarak tamamlayabilirdi, çünkü Bulgaristan zaten müttefikimizdi. Mustafa Kemal ise ısrarla yazışarak muharebe hattını istiyor. “Arkadaşlarım ateş hattındayken burada kalmam doğru değil” diyordu. Kendisini cepheye tayin ettirmiştir. Burada hırslı bir kumandanın, yerinde duramayan bir dâhinin Sofya’dan kurtulma sancıları vardır.
Sayfa 120Kitabı okuyor