Günümüzde tipik bir biçimde "ortalama'' olan bir nesnenin, geçmişte daha "rafıne" bir beğeninin nesnesini oluşturmuş olabileceği ve gelecekte en fazla değeri düşürülmüş nesneleri iyileştirmeye muktedir bir estetin müdahalesiyle de yeniden daha "rafıne" bir beğeninin nesnesini oluşturabileceği olgusunun gösterdiği üzere ortalama dil olmadığı gibi ortalama bir kültür de yoktur. Ortalama kültürü var eden küçük burjuvanın kültürle olan ilişkisidir: nesne hatası, yanılgı, boş inanç, allodoxia.
İnsanı yaşat ki devlet yaşasın
Yıllardır kendisini yetiştiren ve bir devlet kurmaya doğru âdeta adım adım götüren şeyhi Edebali, bey olduğu gün kendisine, tarihe geçen şu çarpıcı nasihatleri yaptı:
"Ey oğul!
Beysin... Bundan sonra öfke bize; uysallık sana...
Güceniklik bize; katlanmak sana...
Acizlik bize, yanılgı bize; hoş görmek sana...
Geçimsizlikler bize, çatışmalar bize, anlaşmazlıklar bize ;adalet sana...
Kötü göz, şom ağız, haksız yorum bize; bağışlama sana...
Ey oğul!
Bundan sonra bölmek bize, bütünlemek sana...
Üşengeçlik bize; uyarmak, gayretlendirmek, şekillendirmek sana...
Ey oğul sabretmesini bil, vaktinden önce çiçek açmaz. Şunu da unutma: İnsanı yaşat ki devlet yaşasın.
Ey oğul! Yükün ağır, işin çetin, gücün kıla bağlı. Allahu Teâlâ yardımcın olsun..."
Eğer sevgi ve sadakat duygularıyla
başka insanlar için daha çok şeyler yaptığıma, soğukluğum ve hainliğim yüzünden senin ve ailem için hiçbir şey yapmadığıma inanıyorsan büyük bir yanılgı içinde olursun.
Ayrıca olağanüstü bir gündü bu. (...) Hiçbir yanılgı, hiçbir duraksama yoktu.
“Yanılgı korkusu, bizi vasatlık kalesine hapseden kapıdır. Onu yenmeyi başarırsak özgürlüğümüze doğru kesin bir adım atmış oluruz."
