Şeyh Said İsyanı
Diyarbakır'da kurulan İstiklal Mahkemesinde yargılanan Şeyh Said'le birlikte toplam 47 kişi idam edilir. Ayaklanmanın patlak verdiği 8 Şubat 1925'ten bugüne değin isyanın İslamcı-dinci-şeriatçı bir kıyam hareketi mi; yoksa milliyetçi-ulusalcı bir Kürt ayaklanması mı olduğu tartışılmaktadır.
Sayfa 66 - Çıra
Cemaatlerin doğuşu
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın (DlB) "Dini-Sosyal Teşekküller
Geleneksel Dini-Kültürel Oluşumlar ve Yeni Yönelişler" adlı
gizli raporuna göre, 1950 yılından önceki baskı politikasından
ötürü yeraltına inen tarikatlar, yumuşamanın yaşandığı
yıllardan itibaren demek, vakıf ve yasal kuruluşlar etrafında
toplanarak, cemaatleşti.
Bir
Sayfa 15 - İletişim Yayıncılık - Ağustos 2019Kitabı okudu
Şeyh Said İsyanı
Sene 1925 ...
Şeyh Saidin konuşması;
-Medreseler kapatıldı. Din ve Vakıflar Nâzırlığı kaldırıldı. Din tedrisatı Maarife bağlandı. Gazetelerde birtakım dinsiz muharrirler Peygamber efendimiz (sav)'e dil uzatmaya cüret ediyorlar. Ben bugün, elimden gelse , bizzat dövüşmeye başlar ve dinin yükseltilmesine gayret ederim .
Sayfa 40Kitabı okuyor
PİRAN OLAYI..
“Piran Olayı"nın başlangıcını şöyle yazıyor:
“13 Şubat günü, yanında üç yüz atlı ile Şeyh Said, kardeşi Abdurrahim'in evindedir. Şeyh Said'in kardeşi, Piran'da, Mahmut Çeleyan Mahallesi'nde, caminin arkasında, kayalıkların karşısındaki evde oturuyordu. O
zamanlar Piran, Eğil bucağına bağlı bir köydü. Eğil bucağı da Genç iline bağlıydı. Genç de, şimdiki gibi Bingöl illinin bir ilçesi değildi; bir ilin adıydı. Altı asker kaçağını yakalamak için görevlendirilen jandarma birliği komutanları Teğmen Mustafa ve Teğmen Hasan Hüsnü, 13 Şubat 1925 günü Şeyh Abdurrahim'in köyünü sardıklarından, hem Nakşi Kürtlerin, hem Cumhuriyet tarihinin en büyük olaylarından birinin başlamak üzere olduğunu elbette bilmiyorlardı. Evin sarıldığını gören Şeyh Said jandarma teğmenlerine haber göndermişti: 'İstediğiniz adamlar benim yanımdadır. Şimdi bunları yakalarsanız, benim şeref ve haysiyetimi çiğnemiş olursunuz. Hükümetin kolu uzundur. Bu suçluları istediği zaman yakalayabilir. ' Teğmenler şöyle karşılık vermişlerdi: 'Bizim görevimiz bunları yakalamaktır. Bu iş için buraya geldik. Yakalayıp götürmek zorundayız. '”
EK BİLGİLER :
Piran olayı: Şeyh Sait, 1925’te Bingöl’e bağlı köy olan Piran’da hazırlıklarını sürdürürken, jandarmaların kendisi için geldiğini sanarak, isyanı erken başlatır. Piran; kurşunun planlanandan erken patlatıldığı, dolayısıyla gerçek niyetin vaktinden önce ortaya çıktığı olay olarak tarihe geçer.
Piran Bingöl de bir köyün ismidir
Şeyhler ve milliyetçilik
Çoğunluk medrese eğitiminden geçen ve yine medrese hocası olan şeyhlerin bir kısmı 1880 ve 1925 arası Kürt milliyetçi hareketinde lider konumunda yer aldılar.
1880 yılında Batı İran'ı işgale girişen Nakşi Şeyhi Taha Nehri'nin oğlu Şeyh Ubeydullah İsyanı milliyetçi saiklerin etkili olduğu ilk Kürt isyamıdır. Daha sonra yüzyılın başında
