Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.38
Kinem Balcı
Kinem Balcı
@birrkitapsever
Türk Dili ve Edebiyatı
1 Temmuz
201 okur puanı
Şubat 2020 tarihinde katıldı
Okuma Hedefleri
- Baba, ya içimdeki yaralar? Onlar nasıl kapanacak? -Allah de Murat. 'Allah'.. Kul yara açar. Allah kapatır.."
Yanık buğdaylar romanı, özetle; Yeşildere köyünün sakinlerinin Büyük Zelzele olarak adlandırdığı felaketten sonra köydeki dengelerin değişimi, ahlâkî yozlaşmasının karşında bir kan davasını ele almaktadır. Bu davanın bir tarafında babası ve kardeşinin ölümünü gören Dikçe Mehmet, bir tarafında buna karşı olan ve köydeki yönetimde söz sahibi olan düzensizliği sürdürenlerden Kerim'in hikayesi birlikte anlatılmıştır. Her iki çatışma roman boyunca sıkça karşı karşıya gelir. Cehalet/Eğitim, Ahlâk/Yozlaşma ve Hak/Hırs yan yana işlenir. Bu kavramların değişmesi ana karakter Dikçe Mehmet'in okuyup öğretmen olarak köye gelmesiyle bir başlangıç olur. Dolayısıyla verilen mücadele hem köy için hem de her iki kahraman için bir dönüşümün tezahürüdür.."
..
"Acıya, aşka ve kışa
Rengini savura savura,
Bozkır çiçeği
Kavrulur zamanla.."*
Bozkır Çiçekleri, 70'li yılların Ankara'sında Seyfi, Nurten ve Müfit'in kısa kesitlerle aktarıldığı yaşamlarını sevinçleri, hayalleri ve uğraşları ile birlikte anlatılmıştır. Ana karakter Seyfi'nin çalışma hayatına genç bir memur olarak başlamasıyla kenti, kentli insanları tanıma isteği hayalleri de bu başlangıçta onunla beraberdir. Kent yaşamı, Seyfi için bilinmesi gereken bir gerçektir. İlerleyen süreçte hayatın sathi anlamının yitimi olur onun için. Aynı zamanda bu durum, Müfit ve Nurten'in kendi yalnızlığı içindeki yaşam arayışıyla benzerdir. Dolayısıyla bireysel varoluşları hem başlangıç hem bir sondur..
• "İnsan şu ya da bu biçimde bir yol bulmak zorundadır; yaşamak için, dayanmak için, avunmak için.." (s.193)
..
#taşra/kent,
#son/başlangıç
# birey/varoluş
*M.Altıok/Aşk da Geçer
"Işık karanlığın sol elidir
karanlık da ışığın sağ eli.."
Karanlığın Sol Eli'nde, cinsiyet kalıplarının olmadığı her türlü zıtlık ve karmaşıklıktan uzak düalitenin azaldığı bir dünya kurgulanmıştır. Romanda Ekumen tarafından gönderilen elçi Genli Ai'nin Kış gezegeninde yaşadıklarıyla beraber Estraven ile çıktığı buzullar arası yolculuk aktarılmıştır. Bu yolculuk, her ikisi için bir kaçış gibi görünse de 'insanın' fiziken ve ruhen de karanlık ve aydınlığı bir arada tutma gayreti diyebiliriz. Bunun yanında insana yüklenen toplumsal roller, atfedilen duygu ve düşünceler bireyin birliğinde bütünleşir:
"Düşünün: İnsanlık güçlü ve zayıf, koruyucu/korunan, hükmeden/hükmedilen, sahip olan/sahip olunan, aktif/pasif diye ikiye bölünmemiş. Kış'ta insan düşünüşünü belirleyen o düalizm eğilimi azalmış ya da değişmiş durumda.." s.108.
..
Okur Takip Önerileri
"Düşündüm, bir hayat nedir?
Başlar ve biter, bir hayat nedir?
Acı ve tatlıdır, unutulur hepsi, bir hayat nedir?
Emin olmasam da 'hayat bir iz bırakmaktır' diyebilirim."
Suzan Defter, tarihsel olarak 12 Eylül sonrası döneminde geçen kısa bir aşk hikayesi.. Roman, iki karakterle birlikte günlükler aracılığıyla aktarılmaktadır. Kitabın sol tarafında Ekmel Bey'in yaşamını okurken sağ tarafında Derya'nın yaşamını görüyoruz. Her ikisinin yaşadığı hikayeler farklı olsa da ortak noktada buluşurlar.
Günlük, onlar için yaşadıklarını dökme tarihe not düşürmektir. Bir bakıma ardında tanık bırakmaktır. Derya, günlüğünü hem yarım kalmış Suzan'ın hikayesine hem de kendi yaşamına ışık tutmak için tutar. Onun Ekmel Bey'e kendisini Suzan olarak tanıtması da bundan dolayıdır. Aynı zamanda Ekmel Bey'in çevresinden uzaktayken annesinin anısıyla yaşadığı eve kiracı araması ile Derya'nın yaşamında babası yerine abisinin rol alması bu hikâyelerin ev/aile, sevgi/ortaklık, birey /yalnızlık üzerinde kurulduğunun göstergeleridir. Fakat Suzan, her ne kadar anlatılsa da o dönemin metaforik olarak çizilen bir aşk hikâyesinin kahramanı olarak kalmıştır..
"..Suzan Hanım gelmeyince oturup şu defteri okudum. Tek bir halin farklı sıfatlarla, farklı tamlama ve tanımlamalarla tekrarlanmasından ibaretmiş hayatım, gördüm.." s.124.
"Geç buldum, çabuk kaybettim hicran oldu hayat bana.."
Aziz Bey, günlük hayatta tanıdık bildik bir karakter olarak karşımıza çıkmaktadır. Onun her zaman kendisine fazla güvenen, kibirli, vakur duruşunun yanında yaşamını yanılgılarıyla geçiren bir tamburi ustası aynı zamanda.
Hayatının hüzün makamında seslendiren, aile ve çevresine uzak fakat bir o kadar hasretle seven biri.. Bu kısa hadisenin bu kadar anlamlı olması Aziz Bey'in birebir yaşadığı hislerin aktarılmış olmasıdır. İlerleyen süreçte Aziz Bey'in Vuslat ile karşılaşmasıyla hayatında kırılan sahneler ve görüntüler soluklaşıp belirse de artık çok geçtir. O, yaşadığı hayatın kırılgan parçalarını bir sokak aralığında yağmurlu bir günde bırakmıştır yalnız ve kimsesiz olarak..
.."Gittin artık seni ben nerde bulup yalvarayım.."
(s.74.)
#
#iyiokumalardilerim..
Rastgele açtığı sayfadan bir cümle okudu: "İnsan bir uçurumdur.." Romanda sıkça tekrarlanan cümle ile başlamak istedim. İnsanın kendi yalnızlığı içindeki yabancılaşma duygusunu anlatır. Bu yabancılaşma insanın kendi gerçekliğine inemediği yerdedir. Ana karakter Mürşit, kendisini oluşturan çevreye ve insanlara karşı da bunu yaşamıştır. İnsanların yeri geldiğinde pasif bir uyku düzeyinde yaşanılanı hatırlamama ve inkar ederek içsel bir uykuya gittiğini söyler.
Yaşanılan görülür, harekete geçilir fakat his noktasında hızla unutulmuştur. Mürşit, kendi hayatını yaşamamanın bunalımını yaşayan
uzun yıllar bu yaşadıklarına boyun eğmiş, kader olarak görmüştür. Gittikçe biriken bu ağrı tüketmiştir onu.
Bu dünyaya bakış ve anlayış açısından ortak olan Madenci bile kendi dünya ağırlığında onun için bir destek değil hâl ve söyleyiş benzerliğidir. Her ikisinin hayatı da giderek küçülen küçüldükçe içe kapanan sarmalayan bir yapıdadır.
Dolayısıyla "dünya ağrısı" hafifletilmeyen somuttan ziyade soyuta yaklaşan bir ağrıdır. Alışılmıştan tükenişe giden çizgidedir:
• "Herkes bir şey yapıyor,.. kötülük için, iyilik için. Acısını unutmak için. Kaçmak için. Ben kıpırdayamıyorum.." (s. 229)
• "Yine de yapamıyor, silkinemiyor, üstündeki bu yabancılık duygusunu eski bir gömlek gibi çıkarıp atamıyor. Yarın sabah yine başını alıp gitmek niyetiyle uyanacağını ve hiçbir yere gidemeyeceğini biliyor.."
(s. 252)
..
#İyi okumalar dilerim..
Siddhartha benliğin, özün yolculuğuna çıkan bir varoluş öğretisiyle yaşamını bulmaya çalışan bilgelik arayışıdır. Düşüncesini, yerini değiştiren bu bilgi(bilge), belki bir düşüncede sabitlenip desteklenmişti onun için:
"Hiçbir gerçek yoktur ki, karşıtı da gerçek olmasın.."
Bir bakıma vurgulanan cümle, bize düşüncelerle sözlere dökülen her ne varsa taraflılığa göz kırptığını dile getirmektedir. Bu da gerçekliğini yarım ve yoksun bırakır kendi nezdimde..
Romanda ayrıca buda öğretisinin yanında kendi inanış ve öğreti yolculuğunun dalgalanmasında ırmak, varlığın(yaşamın) sesi uykudan uyanıştır. Benlik yolunda maddesel olarak tadan Siddhartha, bütün uğraşları ve devinimleri var oluşunu bu ırmağın sesiyle eş değer bulmasıdır. İşte kişi ile yaşamın arasında bu ırmak vardı. Bazen karşıya geçip yeniliğe adım atarken, bazen aramak ve bulmak amacında iken kaçırdığımız ufak detaylarda saklı olduğu gibi yaşamın (beniliğin) içindeydi. Başladığı yolculukta gelişen dönüşen bir Siddhartha gibi yaşamın ve varlığın sesi uzaklarda değil gözümüzün önündeydi:
"Sen ey saygıdeğer kişi, belki gerçekten arayan birisin, çünkü amacının peşinde koştuğundan hemen gözünün önündeki bazı şeyleri görmüyorsun.."
#siddhartha
#benlikyolculuğu..
"Güneşin kumda bıraktığı çelimsiz bir lekeden ibaretim. Bir sert rüzgara bakıyor her şeyi unutup aklımı kaçırmam.."
"Kum Tefrikaları", Doktor Mithat ve Murat Hoca'nın eline geçen bir günlüğün tefrika edilmesiyle başlayan serüveni, kendi aralarındaki diyaloglarla uzayan süreç, geçmiş ve şimdinin içinde harmanlanarak aktarılmıştır.
1914 yılına ait olan bu günlük, Şevket Kemal Bey'in tayyare muharebatindan anlatılan kesitlerle, çıktığı yolda karşılaştığı zorluklarla beraber hayal ve gerçeğin, hayat ve ölümün ucunda baş başa kalışına tanıklık etmektedir. Kumdan, tozdan, seraptan, (çölden) mekandan ziyade zamanın yanı başında "her şeyi iç içe, karmakarışık yaşandığı gibi" anlatılmaya çalışılmıştır. Romanda anlatılan gerçeklik bütünsel açıdan önemlidir. Zira yazarında dediği gibi "aşırı mantikla kör olmuş insanlara değil, her şeyin, mümkün olduğuna inanan hayalperestlere" dir tüm anlatılanlar..
"Güneş doğuyor. İnsanlar var ufukta. Hepsinin kafası göğe doğru uzayıp dalgalanıyor. Yürüdükçe kayboluyorlar, kayboluyorlar.. Biliyorum ki hayalden, seraptan, uzak bir köyde yaşayan gölgelerden hepsi. Aslında hiç yoklar, hiçbir zaman da orda olmadılar.."
#kumtefrikaları#ömüriklimdemir #"Cesaret olduktan sonra, kanatlar elbet bulunur."(s.96.)
"Büyük kalabalıkların ortasında, insan denilen sosyal mahluk kendi.. Kendi iç dünyasının mahpusu halinde, şifasız bir yalnızlığa mahkum.."
• 1950'li yılların toplumunda yalnızlaşan bireyin, sosyopsikolojik durumunu, yabancılaşan değerlerin sorgulamasını, bireyin kendi iç dünyasındaki bu endişelerini ruh/gerçek, yalnızlık/benlik, simeranya/dünya arasında kurmuştur. Bu karşıtlıklar romanın kısa bir zaman dilimi içinde yoğun anlatılmıştır.
• Romanda yer alan Samim ve Meral arasındaki şüphelerin ilerleyişi, Meral'in bulunduğu toplumdan uzak ve yakın olarak kurduğu münasebetlerden kaçışına ve ütopik bir dünya olan Simeranya'nın somutlaşmasına sebep olmuştur. Burada, insan ise sadece maddesel olarak değil manevî bir hüviyetin ruh içindeki hissiyatlarla beraber birer özün parçalarını oluşturur. Ruhun penceresi insan, insanın penceresi bakış açısındaki dünyadır. Çünkü "insan meçhulün kahramanıdır.."
"Bir sürükleniş ânı. Biz işte o ânların içinde varız veyahut yokuz. Şahsiyetimiz orada bütünleşir ve tam dolgunluğu içinde zıtlıkları karşılar. <Sürüklenirsek hiçiz, dayanırsak varız.> Çünkü saman çöpü değiliz."
#peyamisafayalnızız⚘
#yabancılaşanbirey⚘
#yalnızlıkiçimizde..⚘
"Zaman akıp gidiyor ve hiçbir saat bir öncekine benzemiyor.."
• Toprak Ana, II. Dünya Savaşı yıllarında (1939-1945) bir Kırgız köyünde Suvankul ve Tolganay'ın hikâyesiyle birlikte savaşın kıtlık, yalnızlık ve cephe gerisinde verilen mücadeleyi anlatır. Savaşın başlamasıyla evlerinden gidenlerin ardında çocukların, eşlerin ve ailelerin yaşama tutunma çabalarını aktarmaktadır. Bozkırın ortasında ürün elde etmek için çalışan işçilerin yanında savaşın başlamasıyla Tolganay'ın işçilerin başına geçmesi kalanlara ümit verse de savaşın yoklukla geçen günleri şartları daha fazla zorlamıştır. Bunlarla başa çıkanlardan biri olan Tolganay oğullarını, eşini cephede kaybetmiş haber alamamıştır. Savaştan dönen erleri ise bekleyenlerin çoğu geride ümitsizce bakakalmışlardır. Savaşın olumsuz şartları, gereksizliği öne sürülürken aynı zamanda toprağın verimsizleşmesi, yalnızlığı yine savaşa bağlıdır.
• Savaşın toplumsal gerçeğinin etkileşimine değinen yazar, kendi gerçeğini de değinmektedir. Toprak için savaş, her ne kadar "kanlı çizmeleriyle insanların kırk yıl çiğneyip ezeebileceği, her şeyi yakıp yıkabileceği düşünülse de 'insan' denen varlığa baş eğdiremeceğini ve değerini düşürüp onu gerçek mânâda mağlup edemeyeceğini" söylemektedir. Çünkü savaşın tek gerçek tanığı insandır. Toprak gibi insan da yeniden doğup çiçek açabilir..
• "Ey besleyici Toprak Ana, hepimizi bağrına basan sensin. Onlarla sen konuş Toprak Ana, insanlara sen anlat!.."
"Geçmişi oynuyorduk... geleceği... herşeyi..."
"Oyun nerede bitiyor, hayat nerede başlıyor, hiç anlamıyorum. Hayat nerede bitiyor, ölüm nerede başlıyor?"
• Oyunlarla Yaşayanlar kitabında, hayat, ölüm ve sahne ekseninde iki perdelik anlatılan (acıklı güldürü) bir tiyatro eseridir. Emekli tarih öğretmeni Çoşkun Ermiş, bir aydın olarak tiyatroya meraklı evinde oyunlar yazarak arkadaşı
"Belki de susmak, gerçeği anlatmanın tek yoluydu."
Suskunlar, romanında Klâsik Osmanlı döneminin Konstantiniye'de, Mevlevî Dergahında ve Sofuayyaş Mahallesinde geçen bir 'musikî anlayışı' aktarmaktadır. Musikînin hoş karşılanmadığı zamanda, Mevlevî musikisinde neyin sesiyle 'Gel' çağrısına kulak veren Eflâtun'unun sürekli işittiği bu sesin kaynağını arayan, aynı zamanda daha sonra sağır ve dilsiz olarak hayatına devam eden biridir. Bunun yanında kardeşi olan Davut, babası İbrahim Efendi ve dedesi Kalın Musa ile beraber yaşamlarının yanında Zâhir ile Bâtınî'nin Rafeal'in Kahin'in ve İskender'in hikayesi iç içe anlatılmıştır. Romanda musikî üstadlardan biri sayılan Eflâtun, maddî dünyadan bîhaberdir. Dönemin önemli musikî üstatlarının birer birer öldürülmesiyle onun canı da tehlikeye girmiştir. Romanda aktarılan bir diğer konu, dünyanın yaratılışında insanın, sesin ve musikînin yeridir. Roman, musikînin bölümleri olarak Yegâh, Dügâh ve Segâh olmak üzere üç bölüm şeklinde düzenlenmiştir. Dünyanın yaratılışının yedi günü ile anlatılan hikâye eş değer biçimdedir:
"Başlangıçta sükut var idi. Ve her şey karanlık idi. Yaradan Yegâh makamında terennüm eyledi. Ve bu ışıltılı nağme ile etraf nûr oldu. Ve nağme boşlukta yankılanıp geri döndü. Ve yaradan, bu Yegâh nağmenin güzel olduğunu gördü. Ve akşam oldu ve sabah oldu, birinci gün.."
İyi okumalar dilerim..
#Suskunlar
#Musikî bir dünya..
"Herkes kendi talihinin mimarıdır.."
İlber Ortaylı' nın söyleşi tarzında yazılan bu eseri, yaşama dair, kısa dipnotlarla, bir insanın kendi alanı dışında sınırlarını zorlamasıyla yeni pencereler açan dünyasıyla, insan yaşamının kaliteli olarak geçirilmesine dönük tavsiyeler kitabıdır diyebiliriz. Sohbet havasında anlatımı ile gezilecek, görülecek, okunacak, anlaşılacak noktaların kaçırılmamasına değinilmiştir. Her insanın ömrünü nedenlerle değil nasıl yaşayabilmesi için kurduğu olanaklarla hayatını, iyileştirdiğini aktarmaktadır. Kısaca bir deyişle:
"Hayat, derbederlik ve tembellik için çok uzun; fakat hırsla, yağma ve haydutluk yapmaya değmeyecek kadar kısadır.. Hayat, duygularla çalışılacak ve resmedilecek bir kompozisyon, aynı zamanda mantıklı yazılacak bir rapor gibidir.."
İyi okumalar dilerim..
#birömürnasılyaşanır
#hayattadoğruseçimleriçinöneriler
"Hakikaten hiç kimse bu çocuğun şimdiye kadar herhangi bir münasebetle, herhangi bir hissî tezahür gösterdiğini görmemişti.."
• Kuyucaklı Yusuf'un hikâyesi.. Yusuf'un evlat olarak kaykamakam Salahattin Bey'in evine gelmesiyle başlayan romanı iki ana bölüm şeklinde aktaracak olursak ilk bölümde çocukluk, gençlik yıllarıyla beraber Muazez ile aşkının çatışmasını yaşamaktayken ikinci bölümde ailesine, yaşadığı yere ve insanlara karşı ruhundaki boşluk ve yabancılılıkla iç dünyasında baş başa kalmayı tercih etmiştir. Romanda Yusuf'un, çalıştığı ve yaşadığı yerdeki muhitin insanları gerçekçi bir şekilde dile getirilmiş halk, ezilen köylü ve çalışan işçilerin durumu zıtlıklarla beraber aktarılmıştır. Bunlar doğa/şehir, yerellik/yabancılaşma, yöneten/ yönetilen şeklinde doğal ve yapay olarak aktarılmıştır. Yusuf'un hikâyesi daha başından bellidir, romanın dinamik merkezidir. Onun gelişi, hadiselerin kaçınılmaz başlangıç noktası ve bitişidir..
• Yaşadığı dünyada; "çocukluğu, delikanlılığı, etrafıyla olan münasebetleri hep yabancı bir dünya ile yapılan temaslara benziyordu. Şimdi o, kendisine bu kadaruzak bulduğu bu dünyada, ne kadar müthiş azaplar çekiyordu! Bunlara ne lüzum vardı? Neden böyle korkunç çemberler onu sımsıkı bağlıyor, neden ona yavaş yavaş, sindire sindire en öldürücü işkenceler yapılıyordu? Ne için, kim için?.."
İyi okumalar dilerim..
#kuyucaklıyusuf
#sabahattinali
#birey/toplum çatışması..
Hayat ancak bir kere oynanan bir kumardır ben onu kaybettim.İkinci defa oynayamam.
•• "Ben gene eskisi gibi dünyadan uzak ve daima tasavvurlarımın ve iç dünyamın bir oyuncağıydım.."
• Kürk Mantolu Madonna kitabında Raif'in günlüğünden yola çıkılarak tanıdığımız yaşamı ve çevresi kadın-erkek, aile-birey , toplum-insan ilişkileri ekseninde şekillenerek aktarılmıştır. Romanda Raif Efendi, toplumda yaşamın gereği olarak,
