“Bunlar eğrisi doğrusu, hataları ve sevaplarıyla hep 19. Asrın son çeyreğinin adamları. Yani Enver Paşa, Fevzi Paşa, Kazım Karabekir ve tabii Mustafa Kemal Paşa da bu zümreden. Bunlar çok erken olgunlaşan subaylar. Genç yaşlılar diyebiliriz. 30 yaşında bu insanlar koca bir dünyayı öğreniyorlar. Çok renkli bir dünya. Suriye’nin, Arabistan’ın çöllerinde geziyorlar, askerlik yapıyorlar. Asi kovalıyorlar, eşkıya peşinde dolaşıyorlar. Derken kuzeyde Balkanlara geçiyorlar. Birtakım komitalarla kavga ediyorlar. Aynen bugün olduğu gibi. Bu hadiseler bu insanları çok erken olgunlaştırıyor.”
Eşkiya
Eşkiya filmin de iki ana karakter vardır.
Berfo, aşkı için en yakın arkadaşını satmış ve onunda sevdiği
kendisinin de aşık olduğu kadını elde etmek için her kötülüğü
tereddüt etmeden yapmıştır. Aşk için en ağır ihanetleri yapmayı da göze almış ve bedeline razı olmuştur.
Baran, o da Berfo gibi aşıktır,sevmiştir tüm ömrünce tek bir kadını...
Sadece aşkı için türlü işkencelere ve mahpusluğa dayanmıştır.Ölmemiştir. En sonun da ise yeni tanıdığı genç bir delikanlının hayatını kurtarmak için uğruna bir ciğerini hapiste bıraktığı hayatının aşkından vazgeçmeyi göze almıştır.
Hangisi gerçekten sevmiştir?
Aşk için en kötü olmayı,cehennemde yanmayı göze alan mı?
Aşk için tüm işkencelere ve esarete dayanmasına rağmen başka birinin yaşaması için aşkından vazgeçen mi?
Öyle Günler Gördüm Ki
Öyle günler gördüm ki, aydın gökler kararıp
Bahtım bir bulut gibi üstüme çöker oldu,
Her gözümü yumunca tanıdık yüzler görüp,
Hayaller alev alev beynimi yakar oldu.
Ümitsizlik, gariplik dört tarafımı sarıp
Yüzüm sırıtsa bile, içim yaş döker oldu.
Her sabah ilk ışıklar gözlerimi oyardı,
Uyanan taş duvarlar iniltimi
Eşkıya mı oldun Memedim, Abdiyi mi öldürdün? Ünün dağı taşı tuttu, vardı gitti de Ankaraya ünü büyük Gazi Mustafa Kemali buldu. Mustafa Kemal Paşa senin namını duyunca çok sevinmiştir. O da senin gibi fıkara bir dul avradın oğlu.
Irazın razı olmasına rağmen, bu tavuk boğazlar gibi adam boğazlayan eşkıya, onun üstüne evlenmeye vicdanını bir türlü razı edemiyordu.
Sayfa 80 - Yky
- İnsanların bugünkü gibi her zaman birbirlerini katlettiklerine, insanların hep yalancı, hilekar, hain, nankör, eşkıya, akılsız, hırsız, alçak, kıskanç, obur, sarhoş, paragöz, hırslı, katil, dedikoducu, hovarda, fanatik, iki yüzlü ve budala olduklarına mı inanıyorsun?
- Atmacaların her zaman güvercin bulduklarında onları yediklerine mi inanırsınız?
- Elbette!
- Madem ki atmacalar hiç değişmemişler, neden insanlar değişmiş olsun ki?
"Bir acayip huylu bir oğlan. Eşkıyaya hiç benzemiyor. Cin gibi, peri gibi, melek gibi bir insan. Evliya olacağına eşkıya olmuş."
Sayfa 197 - Yapı Kredi YayınlarıKitabı okudu
Âşık olmayan bir gezgin şövalye, zaten meşru değil, gayrimeşru şövalye sayılır ve şövalyeliğin kalesine kapısından değil, bir eşkıya, bir hırsız gibi duvardan atlayarak girmiştir.
Ölüp gidenler derler ki: ‘Boş yere ne olmayacak gamlar yemişiz, üzülüp durmuşuz! Ömrümüz, çeşitli vesveselerle geçti gitti!
Bir hayal için düğünler yapmışız, evler kurmuşuz; yine hayal için zırhlar giyinmişiz, savaşa girmişiz!
O düğün de, o savaş da, o yas da hep boş şeylermiş; bütün bunlar, bu nefsin işleri imiş!..
Bugün ne ondan ne bir oyun kaldı, ne bundan bir ağıt, bir feryad!..’
Dünya aleminde başlarına gelenlerden ötürü yüzlerine vururlar, yüzlerini yırtarlar, dövünürler dururlar.
Fakat, gaflet uykusu sona erince, görürler ki, yüzlerinde bir tırmık beresi bile yok!
Nerede o bizimle sütle bal gibi kaynaşan , nerede o bizimle su ile yağ gibi bir türlü uzlaşamayan?..
Şimdi, gerçekler belirdi; uyku da geçti , hayal de!..
Şimdi, huzur var, rahat var, emniyet, istirahat var; ne bizlik kaldı, ne benlik!..
Şimdi, ne ihtiyar var, ne genç; ne esir var, ne de eşkıya; ne yumuşak var, ne sert kaldı!..
Artık ne mum var, ne demir!
Bir renklilik, bir sıfata bürünmüş birlik var; bedenden uçup gitmiş, bedenden kurtulmuş bir can var!
Mevlana Celaleddin-i Rumi
Peki, donlarını neden alıyoruz?
"Şan olsun memlekete diye, alıyoruz donlarını," dedi. "Deli Durdudan başka eşkıya don almaz. Bilsinler ki bu soyulanları Deli Durdu soydu..."
Şimdi de 2020 olmuş Deli Durdu gözünü meclisten millete dikmiş gibi. Dikkat edin Ağalar(!)
Sayfa 139Kitabı okudu
Bir eşkıya ya sonuna eşkıya kalır, ya da benim gibi ölür. Birlikte savaştığım insanlara karşı eşkıya olup dövüşemezdim...
"Eşşek herif, bir de eşkıya olacak! Karşındakiler de senin gibi eşşek olmasalardı bu değirmende seni çoktan avlarlardı."
YKY